Καμία μεταρρύθμιση δε γίνεται χωρίς ανατροπές

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση αποτελεί για κάθε σύγχρονο κράτος έναν θεμελιώδη παράγοντα της εθνικής αναπτυξιακής στρατηγικής. Αποτελεί βασικό μοχλό της προσπάθειας προόδου κάθε σύγχρονης κοινωνίας. Για να εκπληρώσει όμως αυτό τον σημαντικό της ρόλο η τριτοβάθμια εκπαίδευση πρέπει να εκπληρεί τουλάχιστον δύο προϋποθέσεις:
1. Να μεταφέρει την εξειδικευμένη γνώση, έτσι ώστε να προσφέρει στη χώρα ένα ικανό, έμπειρο και ανταγωνιστικό ανθρώπινο δυναμικό, τόσο στον ευρωπαϊκό χώρο, όσο και στον παγκόσμιο επαγγελματικό και επιστημονικό στίβο.
2. Μέσω της έρευνας, να δημιουργεί νέα

γνώση και καινοτόμες ιδέες που να συνδέονται άμεσα με την αγορά εργασίας και την επιχειρηματικότητα, έτσι ώστε να ωφελείται το σύνολο της κοινωνίας.
Το εύλογο ερώτημα που ακολουθεί είναι βέβαια το εξής: Η σημερινή δομή της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης της χώρας μας εξυπηρετεί αυτούς τους σκοπούς, επιτυγχάνει αυτούς τους στόχους;
Σήμερα ο ακαδημαϊκός χάρτης της Ελλάδας εμφανίζει τις εξής στρεβλώσεις, τις οποίες οδήγησαν κυρίως τοπικά οικονομικά συμφέροντα:
1. Κατακερματισμό των γνωστικών αντικειμένων ιδίως στον τομέα της διοίκησης επιχειρήσεων και πληροφορικής σε πληθώρα τμημάτων.
2. Τμήματα απομονωμένα που δεν εντάσσονται σε σχολές, με ελάχιστο ή και χωρίς καθόλου μόνιμο διδακτικό προσωπικό, ελάχιστους φοιτητές και ακόμη λιγότερους πτυχιούχους.
3. Τμήματα με αποφοίτους χωρίς συγκεκριμένα επαγγελματικά δικαιώματα και με μικρές ή ελάχιστες επαγγελματικές προοπτικές.
Στην αποκατάσταση της στρεβλής αυτής διαμόρφωσης του ακαδημαϊκού χάρτη της χώρας αποσκοπεί το σχέδιο ΑΘΗΝΑ.
Πρόκειται για μια αληθινά απαραίτητη ενέργεια που έπρεπε ήδη να έχει γίνει. Ο εξορθολογισμός της ανώτατης τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με τα 480 τμήματα είναι επιτακτικός. Όχι μόνο διότι δεν έχει το κράτος τα χρήματα για να συντηρεί τόσα τμήματα σε κάθε πόλη και κωμόπολη αλλά γιατί κυρίως, οι φοιτητές πρέπει να βγουν ενισχυμένοι σαν απόφοιτοι από Πανεπιστήμια ισχυρά, Πανεπιστήμια κύρους που να τους δίνουν ανταγωνιστικά πτυχία.
Την σημερινή απαξίωση των σπουδών μπορεί κανείς να εκτιμήσει από μερικούς αριθμούς. Θα αναφέρω δυο συγκεκριμένους:
1. Το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012 από τους 74.000 που εισήχθησαν σαν πρωτοετείς στα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ της χώρας, ζήτησαν και πήραν τα ΔΩΡΕΑΝ συγγράμματα μόνο οι 60.000. Δηλαδή το 24% των πρωτοετών, έκανε εγγραφή στη σχολή και μετά την ξέχασε!
2. Λειτουργούν 13 τμήματα ΤΕΙ και 3 τμήματα Πανεπιστημίων χωρίς να έχουν ούτε ένα μόνιμο διδάσκοντα.
Στόχος του σχεδίου ΑΘΗΝΑ επομένως είναι η αναβάθμιση των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ και αυτή θα προκύψει από τις συγχωνεύσεις τμημάτων που έχουν συγγενές γνωστικό αντικείμενο.
Οι αναβαθμισμένες σπουδές θα προσφέρουν στην νέα γενιά σύγχρονη γνώση, επαγγελματικό ορίζοντα, κοινωνική ένταξη, διεθνή κινητικότητα, αναγνώριση και καταξίωση.
Βέβαια καμιά μεταρρύθμιση δεν γίνεται χωρίς ανατροπές, ανατροπές που θα επηρεάσουν πολλούς: διδάσκοντες, φοιτητές, οικογενειακό περίγυρο και τοπικές κοινωνίες. Θα ληφθούν όμως μέτρα ώστε να ελαχιστοποιηθούν.
Συμπερασματικά λοιπόν, το σχέδιο ΑΘΗΝΑ είναι ένα εγχείρημα εθνικής σπουδαιότητας, διότι αποσκοπεί στην αντιμετώπιση και αποκατάσταση στρεβλώσεων δεκαετιών, αναβαθμίζοντας την παρεχόμενη εκπαίδευση από τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, έτσι ώστε η χώρα να αποκτήσει ικανό, έμπειρο και ανταγωνιστικό ανθρώπινο δυναμικό, στοιχείο απαραίτητο για την αναπτυξιακή της προσπάθεια, και οι απόφοιτοι των τριτοβάθμιων ιδρυμάτων με εφόδιο τη σύγχρονη γνώση να οδηγούνται στην επαγγελματική αποκατάσταση, την κοινωνική ένταξη και αποδοχή.

*Η Άννα Καραμανλή είναι βουλευτής Β’ Αθήνας της Ν.Δ.