Το ΔΝΤ με τακτική Χότζα

Του Γιάννη Βασιλακόπουλου

Το ΔΝΤ μπορεί να ήρθε με καθυστέρηση, έξυσε, όμως, όπως φαίνεται παλιές πληγές που κάθε άλλο παρά είχαν κλείσει στις σχέσεις του ΔΝΤ και των Ευρωπαίων, την ώρα κατά την οποία το ελληνικό πρόγραμμα, ένα πείραμα με παράπλευρες όπως αποδεικνύεται απώλειες παρουσίαζε κενά και τρύπες, ικανές να ανατρέψουν την ιστορική πραγματικότητα, όπως την ξέραμε έως σήμερα.

Πρώτον: Το ελληνικό πρόγραμμα ήταν όντως ένα πείραμα

του οποίου η συνταγή, κατά παραδοχή των αρμοδίων πια, απέτυχε. Αυτό, βεβαίως, δεν σημαίνει ότι η χώρα, που από πολιτικούς χειρισμούς λάθη και παραλήψεις εγκλωβίστηκε στον ρόλο του πειραματόζωου, είναι άμοιρη ευθυνών γι’ αυτή την εξέλιξη.
Την ίδια ώρα που η ελληνική πλευρά αποδεικνυόταν δυσκίνητη μέχρι και απρόθυμη σε παντός είδους μεταρρυθμίσεις –ελέω βεβαίως πολιτικών πιέσεων και (αν)ισορροπιών– το ΔΝΤ φαίνεται να ακολουθεί από την αρχή την τακτική του Χότζα, ο οποίος αφού παραφόρτωσε έναν στάβλο με ζώα, ύστερα αδειάζοντάς τον σταδιακά, ήθελε να πείσει πως ο στάβλος έχει και άλλο χώρο.

Δεύτερον: Αποκαλύπτεται αυτό που έλεγαν ακόμα και άνθρωποι που έλαβαν μέρος στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων, ότι δηλαδή την παρουσία του ΔΝΤ σε μια ισχυρή και πλούσια χώρα την επέβαλαν οι ισχυροί της Ευρώπης (δηλαδή οι Γερμανοί), την ώρα που η κρίση απλωνόταν σε όλη την Ευρώπη περίπου σαν άγνωστο χτικιό και η ΕΕ δεν είχε ουσιαστικό φάρμακο, αλλά περιοριζόταν στα γιατροσόφια. Η ΕΕ δεν είχε μηχανισμό, καθώς από τη Συνθήκη απαγορεύεται η βοήθεια του ενός κράτους από το άλλο. Γι’ αυτό η Μέρκελ «ανακάλυψε» τη λύση του ΔΝΤ που είχε τον μηχανισμό…

Τρίτον: Η καθυστερημένη παραδοχή του ΔΝΤ ότι ακολουθήθηκε λάθος συνταγή στην περίπτωση της Ελλάδας, έδωσε την ευκαιρία –όσο το πρόγραμμα υποτίθεται ότι ακολουθείτο πιστά– σε διάφορους κερδοσκόπους να παίξουν το παιχνίδι του γύπα με τον δεμένο στον Καύκασο Προμηθέα, σε σχέση με την Ελλάδα.

Τέταρτον: Στη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, οι γραφειοκράτες του ΔΝΤ δεν έλαβαν υπόψη τους ούτε εθνικές ούτε παραγωγικές ιδιαιτερότητες της χώρας στην οποία υλοποιούσαν το πείραμά τους.

Εκτός τόπου… Σήμερα το γεγονός ότι για παράδειγμα κανείς δεν έδωσε σημασία στην ανάγκη μείωσης του ΦΠΑ στον χώρο της εστίασης –απολύτως ζωτικό ζητούμενο για μια οικονομία με τα χαρακτηριστικά της ελληνικής– αποδεικνύει πόσο μακριά από την πραγματικότητα ήταν όλοι αυτοί που με σφιγμένες γύρω από τους λαιμούς τους τις επίσημες γραβάτες τους απλώς περιέγραφαν όρους, χωρίς ούτε να μπορούν και εντέλει ούτε να θέλουν να περιγράψουν στόχους, χρόνο και αποτελέσματα. Οσο άδικο, λοιπόν, έχουν οι απλώς αλλαλάζοντες εκπρόσωποι της αντιπολίτευσης, που θα στέκονταν αρνητικοί ακόμα και αν το πρόγραμμα εξυγίανσης αφορούσε ένα «εθνικό μνημόνιο» συμφωνημένο από όλες τις πολιτικές δυνάμεις του τόπου χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις, άλλο τόσο έχουν άδικο και οι γραφειοκράτες του ΔΝΤ, που πίστεψαν ότι έχουν να κάνουν με μία χώρα της υποσαχάριας Αφρικής στην οποία θα μπορούσαν να επιβάλουν όποιον όρο θέλουν. Από το έγγραφο που διέρρευσε στη «Wall Street Journal» και περιέχει αυτό το καθυστερημένο mea culpa του ΔΝΤ, λείπει κάτι ουσιώδες: αυτό το «κάναμε λάθος το παίρνουμε πίσω». Κι όπως θα περίμενε κανείς από τις υποτίθεται μπαρουτοκαπνισμένες πια λόγω των εξωτερικών και πολλές φορές εξωθεσμικών παρεμβάσεων πολιτικές δυνάμεις, να ανασκουμπωθούν και να πουν πως ξεκινάει μια κοινή προσπάθεια για πραγματική ανασυγκρότηση της χώρας, έτσι θα περίμενε και από αυτούς που κάποιοι χαρακτηρίζουν υπερατλαντικούς χαρτογιακάδες, την αλλαγή της συνταγής. Εκ των υστέρων, βεβαίως, δημιουργήθηκε ευρωπαϊκός οργανισμός για να αντιμετωπίσει όλα τα κεφάλαια της κρίσης που ξεφύτρωναν στη μια χώρα μετά την άλλη μέσα στην ευρωζώνη, μετά την Ελλάδα. Ομως, η Ελλάδα ήταν το πειραματόζωο, το πρώτο θύμα. Αυτή η πραγματικότητα δημιουργήθηκε με κυρίαρχη την ευθύνη όσων πολιτικών δυνάμεων αρνούνταν να αλλάξουν, να κάνουν ένα βήμα μπροστά, να προχωρήσουν σε μεταρρυθμίσεις.

Αν… Αν όλα όσα έπρεπε να έχουν γίνει είχαν πάρει σάρκα και οστά, χωρίς την παρέμβαση της Μέρκελ, των Αμερικανών και άλλων περίεργων που βόλταραν βλοσυροί στην πλατεία Συντάγματος, η Ελλάδα θα διατηρούσε τη θέση της ανάμεσα στους ισχυρούς του κόσμου. Δεν θα έμπαινε στον ρόλο του πειραματόζωου, ούτε θα χρειαζόταν να υπερδανειστεί. Η παραδοχή του ΔΝΤ μπορεί να είναι ένα αποκαλυπτήριο, ευθυνών των γραφειοκρατών του Ταμείου, που στην ουσία διοικείται από τους Αμερικανούς, ξεγυμνώνει όμως και τις ευθύνες της δικής μας πολιτικής ελίτ, όχι μόνον αυτής που κυβέρνησε στα μεταπολιτευτικά χρόνια αλλά και αυτής, που από τις βολικές πολυθρόνες της αντιπολίτευσης, καθόριζε τα πράγματα αρνούμενη να κάνει οποιοδήποτε βήμα μπροστά.

••• Οπως επισημαίνουν αναλυτές των διεθνών πρακτορείων, οι οικονομολόγοι του Ταμείου είχαν προβλέψει ότι η συσωρευτική ύφεση στην Ελλάδα, τα τρία τελευταία χρόνια, θα έφτανε το 5,5%. Η πραγματική συρρίκνωση, όμως, ήταν υπερτριπλάσια. Ο κύριος λόγος, όπως πιστεύει τώρα το ΔΝΤ, ήταν ότι «οι επίσημοι δανειστές επέμειναν σε μη ρεαλιστικές περικοπές κρατικών δαπανών και αυξήσεις φόρων, ενώ παράλληλα δίσταζαν να διαγράψουν κρατικό χρέος που ήταν στα χέρια ιδιωτών».