Το… μάρμαρο των τραπεζών

Του Δ. ΚΕΜΠΕ

Στην Αργεντινή, οι διατελέσαντες κυβερνητικοί αξιωματούχοι περνούν τις πύλες της φυλακής επειδή στο μπάνιο τους εντοπίστηκε σάκος με 30.000 δολάρια, κάτι λιγότερο δηλαδή από το μέσο μηνιαίο κόστος των πούρων και των προσωπικών εξόδων ενός εγχώριου κρατικού παράγοντα. Στην Ελλάδα, ο πρώην μεταβατικός πρωθυπουργός, κατεξοχήν υπεύθυνος για τη ληστρική δεύτερη δανειακή σύμβαση που οδήγησε

τον τόπο στην απόλυτη εξαθλίωση, ετοιμάζει την ολική επαναφορά του με τις ευλογίες του πολιτικού συστήματος παρά το γεγονός ότι έχει αφήσει ακόμη ανεξόφλητο τον συντηρητή του προσωπικού του ανελκυστήρα στο σπίτι του στο Ψυχικό (του χρωστάει 5.500 ευρώ και κάτι… ψιλά, όπως καταγγέλλει ο ίδιος).
Ο παραλληλισμός θα μπορούσε να αποτελεί ένα πρώτης τάξεως μεγέθους παραπολιτικό με ιδιαίτερη απήχηση, δυστυχώς όμως πρέπει να αναχθεί σε μείζον οικονομικό θέμα, καθώς η παρέα Παπαδήμου, όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, «φόρτωσε» τον εγχώριο χρηματοπιστωτικό κλάδο με συστημικές ζημιές 40,5 δισ. ευρώ υποχρεώνοντας τις τράπεζες να αγοράσουν ελληνικά ομόλογα, την ώρα που οι ξένες τράπεζες «απαλλάσσονταν» από αυτά για να αποφύγουν το μέγιστο «κούρεμα» του 70%.
Οι Αργεντινοί δικαστές έκριναν ένοχη την πρώην υπουργό Οικονομικών Μισέλι για «διακεκριμένη κλεπταποδοχή ως προς την ιδιότητά της, της δημοσίας λειτουργού». Το 2007, ένας σάκος που περιείχε 31.730 δολάρια και 100.000 πέσος (περίπου 20.400 δολάρια) σε μετρητά είχε βρεθεί κρυμμένος στο μπάνιο που βρίσκεται εντός του γραφείου της υπουργού, κατά τη διάρκεια ελέγχου ρουτίνας των υπηρεσιών ασφαλείας του κτηρίου.
Η Μισέλι είχε υποστηρίξει ότι τα χρήματα της τα είχε δανείσει ο αδελφός της για μία ιδιωτική συναλλαγή για την απόκτηση ακινήτου. Η Μισέλι είχε παραιτηθεί από τη θέση της τον Ιούλιο του 2007, πέντε μήνες πριν από τη λήξη της θητείας της κυβέρνησης του Νέστορα Κίρσνερ.

Η παρέμβαση της ΤτΕ
Στην Ελλάδα, μπορεί να μην οδηγήθηκε κανείς από τους ιθύνοντες νόες σε δίκη, όμως, η… άκρη βρέθηκε διαδικαστικά και έτσι η κεντρική τραπεζική αρχή, με βάση τους ελέγχους της BlackRock, αποφάσισε να ρυθμίσει τα χρέη των «συστημικών τραπεζών» και, μάλιστα, να οδηγήσει ορισμένες από αυτές (Γενική, Εμπορική, Αγροτική) στην πλήρη εκποίησή τους αντί πινακίου φακής, με απώτερο σκοπό να μην… ανοίξει μύτη. Κινήθηκε δε προς αυτή την κατεύθυνση υπό τους συγκεκριμένους άξονες:
• Το κόστος πιθανών μελλοντικών εξυγιάνσεων (3,1 δισ. ευρώ), στον βαθμό που θα υπερβαίνει τις εκτιμηθείσες κεφαλαιακές ανάγκες για τις «μη συστημικές» εμπορικές τράπεζες, καθώς και το κόστος αναδιάρθρωσης των συνεταιριστικών τραπεζών, εφόσον αυτή χρειαστεί. • Απόθεμα ασφαλείας (capital buffer – 5 δισ. ευρώ), το οποίο κρίνεται αναγκαίο και επαρκές για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων εξελίξεων που θα μπορούσαν να αυξήσουν ή να μειώσουν τις κεφαλαιακές ανάγκες. Εξελίξεις που θα μπορούσαν να αυξήσουν τις κεφαλαιακές ανάγκες περιλαμβάνουν την επίδραση στις τράπεζες από μια περαιτέρω επιδείνωση των μακροοικονομικών συνθηκών και από την πρόσφατη επαναγορά (buy-back) δημόσιου χρέους. Εξελίξεις που θα μπορούσαν να μειώσουν τις κεφαλαιακές ανάγκες περιλαμβάνουν την ιδιωτική συμμετοχή στη διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης, την αναγνώριση αναβαλλόμενης φορολογίας, τις ενέργειες διαχείρισης λοιπών υποχρεώσεων και την επίτευξη συνεργιών από εξαγορές και συγχωνεύσεις, σημειώνει η ΤτΕ. Η Τράπεζα της Ελλάδος θεωρεί ότι, εντός ενός εύλογου διαστήματος εμπιστοσύνης, όσον αφορά στις οικονομικές προσδοκίες, το ποσό των 50 δισ. ευρώ είναι αναγκαίο και επαρκές για να καλύψει το κόστος ανακεφαλαιοποίησης και αναδιάταξης του ελληνικού τραπεζικού τομέα.
Το χρονοδιάγραμμα Η διαδικασία ανακεφαλαιοποίησης των «συστημικών τραπεζών» περιλαμβάνει τρία βήματα: α) Μεταβατική ανακεφαλαιοποίηση (bridge recapitalisation) από το ΤΧΣ. Πρόκειται για προκαταβολή έναντι των μελλοντικών αυξήσεων κεφαλαίου που έχουν προγραμματιστεί να υλοποιηθούν μέχρι το τέλος Απριλίου του 2013. Η προκαταβολή ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2012. β) Έκδοση υπό αίρεση μετατρέψιμων χρηματοδοτικών μέσων (contingent convertible bonds – CoCos) έως το τέλος Ιανουαρίου του 2013. Τα ποσά θα καθοριστούν από τις «συστημικές τράπεζες», σύμφωνα με το πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης. Αυτά τα χρηματοδοτικά μέσα θα καλυφθούν εξ ολοκλήρου από το ΤΧΣ. γ) Ολοκλήρωση των αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου έως το τέλος Απριλίου του 2013, στις οποίες το ΤΧΣ θα αναλάβει τον ρόλο του εγγυητή κάλυψης. Με βάση το σχέδιο αυτό και σύμφωνα με την Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 38 της 9ης Νοεμβρίου 2012, οι ιδιώτες μέτοχοι θα έχουν τον έλεγχο των «συστημικών τραπεζών», εφόσον καταβάλουν ποσό τουλάχιστον ίσο με το 10% της αξίας των νεοεκδοθεισών κοινών μετοχών.

Τι θα γίνει με τις «μη συστημικές»
Οι «μη συστημικές τράπεζες», όπως προβλέπεται στο μνημόνιο του Δεκεμβρίου 2012, πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθούν με ιδιωτικά κεφάλαια έως το τέλος Απριλίου του 2013. Μπορούν, επίσης, να συγχωνευθούν με άλλες τράπεζες, εφόσον καταθέσουν ένα αξιόπιστο επιχειρησιακό σχέδιο και ικανοποιήσουν τις ανάγκες ανακεφαλαιοποίησής τους μέχρι τον Απρίλιο του 2013. Όπως αναφέρεται, αν οι ιδιώτες επενδυτές δεν στηρίξουν αυτές τις τράπεζες, η Τράπεζα της Ελλάδος θα προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για μια ομαλή διαδικασία εξυγίανσης όχι αργότερα από τον Ιούνιο του 2013, κατά τρόπο που θα διασφαλίζει τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και τα συμφέροντα των καταθετών.
Η αλήθεια είναι ότι ο τραπεζικός κλάδος αποτελεί τη βάση και την αφετηρία της ελληνικής οικονομίας, ενώ με τις ενέργειες αυτές προστατεύονται καταθέσεις και τραπεζικά κεφάλαια. Το αμείλικτο, όμως, ερώτημα παραμένει αναπάντητο: «Ποιος και πότε, επιτέλους, θα πληρώσει ένα τέτοιο μάρμαρο» από τη στιγμή που αν δεν είχαν προκληθεί τέτοιας έκτασης «μαύρες τρύπες» στις ελληνικές τράπεζες, το σύνολο της δόσης-μαμούθ των 54 δισ. ευρώ που εξασφάλισε ο Σαμαράς θα κατευθυνόταν αποκλειστικά στην πραγματική οικονομία, τις δημόσιες επενδύσεις, τις υποδομές, ενώ δεν θα χρειάζονταν τέτοιες εκτεταμένες περικοπές στις ανελαστικές δαπάνες (μισθοί, συντάξεις) ή τόσο υψηλοί φόροι.