Ανάπτυξη το 2014, «πονοκέφαλος» η φοροδιαφυγή

Σύμφωνα με την έκθεση της Κομισιόν η Ελλάδα μπορεί να περιμένει ανάπτυξη ήπιας μορφής από το 2014, ενώ στο τέλος του 2013 αναμένεται ύφεση 4,2%.

Όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά μετά τη δεύτερη αναθεώρηση του Μνημονίου ο δείκτης του Οικονομικού Κλίματος ανέβηκε επίπεδο, κάτι που προκαλεί αισιοδοξία.

Τονίζεται ιδιαίτερα ότι επέστρεψαν οι καταθέσεις στις ελληνικές τράπεζες,

ενώ από την άλλη μεριά υπογραμμίζεται ότι κάποιοι δείκτες (όπως στη βιομηχανική παραγωγή και στον κλάδο των κατασκευών) συνεχίζουν να έχουν ενδείξεις ύφεσης. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών αναμένεται να βελτιωθεί κατακόρυφα από το -11,7% του ΑΕΠ το 2011 στο 1,7% του ΑΕΠ μέχρι το 2014.

Η Κομισιόν σημειώνει ότι υπάρχει πρόοδος στα δημόσια οικονομικά, έχει προχωρήσει ανακεφαλαιοποίηση, αλλά χρειάζεται μεγαλύτερη προσπάθεια στη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, ενώ επιβάλλεται να είμαστε πιο αποτελεσματικοί στη μάχη με τη φοροδιαφυγή.

Οι ελεγκτές έχουν διαπιστώσει ότι ο αριθμός των φορολογικών ελέγχων είναι χαμηλός, ιδιαιτέρως για άτομα που διαθέτουν υψηλό πλούτο, αλλά υπάρχει βελτίωση στην είσπραξη των φόρων.

Σε ό,τι αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις, η Επιτροπή αναφέρει ότι δεν προχωρούν με ικανοποιητικό βαθμό. Ωστόσο, αναγνωρίζει ότι σημειώθηκε πρόοδος στην προετοιμασία των περιουσιακών στοιχείων προς ιδιωτικοποίηση.

Όσον αφορά τη δημόσια διοίκηση, η Επιτροπή τονίζει ότι χρειάζονται επειγόντως περισσότερες μεταρρυθμίσεις για να καταστεί αποδοτικότερος και αποτελεσματικότερος ο δημόσιος τομέας. Σημειώνεται, πάντως, ότι το 2010 υπήρξε πρόοδος όσον αφορά τη συρρίκνωση του δημοσίου. Η έκθεση αναφέρει ότι βάσει του κανόνα 1/5 (μία πρόσληψη για πέντε αποχωρήσεις), σε συνδυασμό με την αύξηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, αναμένεται να επιφέρουν την επιδιωκόμενη μείωση της απασχόλησης στο δημόσιο, κατά τουλάχιστον 150.000, την περίοδο 2011-2015. Ωστόσο, επισημαίνεται ότι ο κανόνας αυτός δεν ικανοποιεί την ανάγκη πρόσληψης νέων εργαζομένων και εργαζομένων με υψηλά προσόντα σε βασικούς τομείς όπως π.χ. στις εφορίες.

Επιπλέον, επισημαίνεται ότι οι ελληνικές αρχές έχουν δεσμευθεί να επιταχύνουν τις σημαντικές καθυστερήσεις στη μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης, καθώς πρόκειται να προχωρήσουν σε φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις εντός του 2013. Σημειώνεται ότι οι ελληνικές αρχές δεσμεύτηκαν να μεταφέρουν 12.500 υπαλλήλους με το πρόγραμμα κινητικότητας τον Ιούνιο και 25.000 το Δεκέμβριο του 2013.

Σε ό,τι αφορά τις «εκτεταμένες» μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας το 2012, η έκθεση της Επιτροπής αναφέρει ότι αποφέρουν αποτελέσματα τόσο στην ευελιξία των μισθών, όσο και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας. Σημειώνεται ότι η Ελλάδα ανακτά γρήγορα την ανταγωνιστικότητά της αλλά, η προσαρμογή των τιμών είναι ανεπαρκής.

Αναφορικά με τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά προϊόντων και υπηρεσιών, η Επιτροπή τονίζει ότι παραμένουν κρίσιμες για να ενισχυθούν οι επενδύσεις, η καινοτομία και ο ανταγωνισμός, αλλά και για να συμπληρώσουν τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας.

Εξάλλου, βασική προτεραιότητα, κατά την Επιτροπή, είναι η ομαλή ολοκλήρωση της διαδικασίας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών. Οι τέσσερεις συστημικές ελληνικές τράπεζες θα ανακεφαλαιοποιηθούν ξεχωριστά, σημειώνεται στην έκθεση.

Σε ό,τι αφορά τη δυναμική του δημόσιου χρέους, στην έκθεση τονίζεται ότι έχει αλλάξει σημαντικά από το Δεκέμβριο του 2012. Υπό την προϋπόθεση της πιστής εφαρμογής του Μνημονίου, το χρέος της Ελλάδας προβλέπεται να μπει σε πτωτική πορεία από το 2014 και μετά, ενώ αναμένεται να διαμορφωθεί κάτω από το 120% του ΑΕΠ το 2021.

Τέλος, η Επιτροπή τονίζει ότι οι κίνδυνοι υλοποίησης του προγράμματος παραμένουν μεγάλοι. Οι κίνδυνοι αυτοί έχουν να κάνουν με τα κατεστημένα συμφέροντα, καθώς εκφράζει ανησυχίες για αντιστάσεις σε βασικές μεταρρυθμίσεις στη διαχείριση των εσόδων και της δημόσιας διοίκησης. Επίσης, εκφράζονται ανησυχίες για το γεγονός ότι η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας αντιμετωπίζει ακόμα τις αντιξοότητες της έντονης δημοσιονομικής εξυγίανσης το 2013 και της αναιμικής οικονομικής ανάπτυξης στη ζώνη του ευρώ. Η Επιτροπή εκτιμά, εξάλλου, ότι για την επιστροφή στην ανάπτυξη το 2014, είναι απαραίτητες οι μεταρρυθμίσεις της αγοράς προϊόντων και υπηρεσιών. Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι υπάρχουν και ορισμένες «θετικές αβεβαιότητες», όπως π.χ. η θετική επίδραση από την ένεση ρευστότητας που αναμένεται από την εκκαθάριση των καθυστερούμενων οφειλών της κυβέρνησης, μια πιο δυναμική τουριστική περίοδος και η αύξηση των επενδύσεων με την επανεκκίνηση των μεγάλων έργων όπως οι αυτοκινητόδρομοι.