Αναστασιάδης στην Frankfurter: Δεν κατηγορώ το Σόιμπλε

“Δεν κατηγορώ τον κ. Σόιμπλε” είναι ο τίτλος μακροσκελούς συνέντευξης που παραχώρησε ο Νίκος Αναστασιάδης στην Frankfurter Allgemeine Zeitung, στην οποία ο Πρόεδρος της Κύπρου αναφέρθηκε στον αγώνα που κάνει η χώρα για να ορθοποδήσει και να… γιατρέψει την οικονομία της.

Παράλληλα έστειλε αυστηρό μήνυμα προς όσους επιχειρηματίες δεν εξυπηρετούν μεγάλα δάνεια στις τράπεζες,

Ολόκληρη η συνέντευξη του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ερώτηση: Κύριε Πρόεδρε, πριν ένα χρόνο ο Υπουργός σας των Εξωτερικών είπε ότι στον απόγειο της τραπεζικής κρίσης η Κύπρος είχε σκεφτεί σοβαρά να αποχωρήσει από το ευρώ. Τέτοιες σκέψεις ανήκουν τώρα στο παρελθόν;

Αναστασιάδης: Οριστικά. Μετά από προσεκτική ανάλυση της κατάστασής μας, καταλάβαμε ότι η μόνη ελπιδοφόρος διέξοδος για μας βρίσκεται εντός της Ευρωζώνης. Γι αυτό αποφασίσαμε να μείνουμε στην Ευρωζώνη και να εκπληρώσουμε ακούραστα όλες τις δεσμεύσεις που έχουν αναληφθεί στο πλαίσιο του προγράμματος μεταρρυθμίσεων. Και έτσι έχουμε πετύχει καλά αποτελέσματα.

Ερώτηση: Οι υποστηρικτές μίας επιστροφής στην κυπριακή λίρα, όπως η κομμουνιστική αντιπολίτευση ή ο ορθόδοξος Αρχιεπίσκοπος, είναι άρα η μειοψηφία;

Αναστασιάδης: Σέβομαι τις άλλες απόψεις, αλλά όποιος προτείνει κάτι τέτοιο πρέπει να προτείνει επίσης μία αξιόπιστη λύση για τις δυσκολίες της χώρας. Η πολιτική δεν εξαντλείται σε συνθήματα, είτε είναι συνθήματα της πλειοψηφίας είτε της μειοψηφίας. Στην Ευρώπη και στην Ευρωζώνη, η Κύπρος έχει το καλύτερο μέλλον.

Ερώτηση: Ας ρίξουμε μία ματιά πίσω: Ο τέως Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας που πρόσφατα παραιτήθηκε, Πανίκος Δημητριάδης, με τον οποίο είχατε μία δύσκολη σχέση, είπε ότι εσείς γνωρίζατε πολύ καλά πριν το κλείσιμο των κυπριακών τραπεζών για δύο εβδομάδες πέρσι πως επίκειται μια υποχρεωτική αποκοπή από τους λογαριασμούς των κυπριακών τραπεζών.

Αναστασιάδης: Αυτό δεν θα ήθελα να το σχολιάσω. Αυτό όμως που μπορώ να πω είναι ότι προσπαθήσαμε τα πάντα για να αποτρέψουμε αυτήν την υποχρεωτική αποκοπή, αυτό το „bail in“: μία λέξη που μέχρι τότε μας ήταν άγνωστη. Ο τότε Υπουργός Οικονομικών μας, Μιχάλης Σαρρής, μας προειδοποίησε τελικά ότι οι χρηματοδότες πιθανόν να εγείρουν ένα τέτοιο μέτρο. Γι αυτό, καταστήσαμε σαφές στους εκπροσώπους της Τρόικα ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορούμε να αποδεχτούμε κάτι τέτοιο. Θέλαμε μία λύση, η οποία θα μας επέτρεπε να εκπληρώσουμε όλους τους χρηματοοικονομικούς όρους με έναν άλλο τρόπο. Μέχρι τις πρωινές ώρες της 16ης Μαρτίου αγωνιζόμασταν για να αποτρέψουμε την υποχρεωτική αποκοπή από τους τραπεζικούς λογαριασμούς. Φαίνεται όμως ότι λόγω των προηγούμενων πράξεων και παραλείψεών μας ανοίξαμε τον δρόμο για να γίνουμε ένα πειραματικό πεδίο της Ευρωζώνης – και επειδή δεν είχαμε λάβει έγκαιρα τα απαραίτητα μέτρα για αποτροπή της κρίσης.

Ερώτηση: Επειδή ο προκάτοχός σας, ο Κομμουνιστής Πρόεδρος Δημήτρης Χριστόφιας, απέφυγε τις μεταρρυθμίσεις και προτίμησε να πάρει δάνειο δισεκατομμυρίου από τη Μόσχα;

Αναστασιάδης: Κι αυτό δεν θα ήθελα να το σχολιάσω. Γεγονός είναι: Αν η Κύπρος είχε αποταθεί ήδη από τον Νοέμβριου του 2011 στην Τρόικα, η χώρα δεν θα αντιμετώπιζε τις δυσκολίες που τελικά αντιμετώπισε. Αλλά αυτό είναι παρελθόν. Πρέπει τώρα να προσπαθήσουμε να κάνουμε το καλύτερο για την κατάσταση και να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες – για παράδειγμα, το ποσοστό ανεργίας του 19 τοις εκατό ή την έλλειψη ρευστότητας των τραπεζών.

Ερώτηση: Ο πρώην Υπουργός Οικονομικών, στον οποίο αναφερθήκατε, είπε ενώπιον της Κυπριακής Επιτροπής Διερεύνησης για την κρίση ότι η Γερμανία είχε ζητήσει τη νύχτα των διαπραγματεύσεων στις Βρυξέλλες να περιληφθούν και οι λογαριασμοί κάτω των 100.000 ευρώ στην υποχρεωτική αποκοπή. Αν αυτό αληθεύει, η Γερμανική Κυβέρνηση θα υποστήριζε μία ανοικτή αθέτηση των ευρωπαϊκών κανονισμών για την ασφάλεια των καταθέσεων.

Αναστασιάδης: Δεν θα πω ότι ήταν η Γερμανική Κυβέρνηση. Δεν κατηγορώ τον κ. Schäuble ή όποιον άλλον Υπουργό Οικονομικών. Το Ευρογκρουπ πρότεινε αυτήν τη λύση από κοινού. Αυτό που απορρίπτω είναι τους ισχυρισμούς ότι η ίδια η Κύπρος είχε ζητήσει υποχρεωτικές αποκοπές από τις τραπεζικές καταθέσεις κάτω των 100.000 ευρώ. Αυτό θα ήταν μια παράνομη απαίτηση. Στη συνέχεια, θα ήταν το καθήκον του Ευρογκρουπ να μού αντιταχθεί και να πει ότι οι καταθέσεις μέχρι 100,000 ευρώ είναι εγγυημένες στην Ευρώπη. Όμως, η πρόταση αυτή δεν προήλθε από την Κύπρο. Ήταν μία ομόφωνη πρόταση και μία ομόφωνη απόφαση από όλες τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης να επιβαρύνουν καταθέσεις στις κυπριακές τράπεζες μέχρι 100.000 ευρώ με 6,75 τοις εκατό και τις άλλες με 9,9 τοις εκατό – μετά που αγωνιζόμουν μέχρι τις τέσσερις το πρωί για αποτροπή κάθε είδους υποχρεωτικής αποκοπής.

Ερώτηση: Είπατε όμως στους άλλους Υπουργούς ότι η πρότασή τους παραβιάζει τους ίδιους τους δικούς τους κανονισμούς;

Αναστασιάδης: Τους είπα πολύ περισσότερα από αυτό. Τους υπενθύμισα ότι η Κύπρος είναι μία Προεδρική Δημοκρατία και ότι δεν ελέγχω το Κοινοβούλιο. Επεσήμανα ότι μία λύση, ακόμη και αν τη δεχόμουν, θα μπορούσε να απορριφθεί από το Κοινοβούλιο. Γι ‘ αυτό ζήτησα να εξετασθούν άλλα σενάρια λύσης.

Ερώτηση: Η Τρόικα επαινεί ρητά τις μεταρρυθμίσεις της Κύπρου και διαπιστώνει ότι η χώρα βρίσκεται στο σωστό δρόμο. Παρόλα ταύτα, ο τραπεζικός τομέας συνεχίζει να αποτελεί έναν σοβαρό κίνδυνο. Η Τράπεζα Κύπρου ως μεγαλύτερο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα κάθεται πάνω σε επισφαλή δάνεια μεταξύ 13 εως 19 δις ευρώ.

Αναστασιάδης: Ο τραπεζικός τομέας της Κύπρου ανακάμπτει σιγά-σιγά. Είναι αλήθεια ότι το 45 έως 50 τοις εκατό των δανείων δεν αποπληρώνεται κανονικά. Αλλά η νέα διοίκηση της τράπεζας θα λύσει αυτό το πρόβλημα βήμα προς βήμα. Έχω καταστήσει σαφές ότι παίρνω τις μεταρρυθμίσεις πολύ σοβαρά. Έχουμε εκπληρώσει τις δεσμεύσεις μας για τη μεταρρύθμιση του κρατικού τομέα, εν μέρει τις έχουμε μάλιστα υπερεκπληρώσει, όπως επιβεβαιώνουν οι χρηματοδότες μας. Εάν μας ήταν αυτό δυνατόν, τότε θα μας είναι επίσης δυνατό να σώσουμε τις τράπεζές μας.

Ερώτηση: Από την Τράπεζα Κύπρου ακούγεται ότι θα είναι μεν σε θέση να αναδιαρθρώσουν και να ανακτήσουν ένα μέρος των επισφαλών δανείων, αλλά θα τους μείνει τελικά ένα έλλειμμα πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Αυτό θα απαιτούσε, σύμφωνα με τους ευρωπαϊκούς κανονισμούς σχετικά με την ευθύνη για τη διάσωση των τραπεζών, άλλη μία υποχρεωτική αποκοπή από τις καταθέσεις.

Αναστασιάδης: Ελπίζω ότι αυτό μπορεί να αποφευχθεί. Φυσικά, υπάρχουν προβλήματα και ο κίνδυνος υπάρχει πάντα. Αλλά μετά από όλα αυτά που ακούω από τη νέα διοίκηση της Τράπεζας Κύπρου, είναι αισιόδοξοι εκεί ότι όλες οι δυσκολίες μπορούν να ξεπεραστούν.

Ερώτηση: Έχουν κατανοήσει πλήρως όλοι στην Κύπρο ότι οι κυπριακές τράπεζες δεν θα διασωθούν ξανά με τα χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων, αλλά ότι στην περίπτωση ενός τέτοιου ενδεχομένου θα πρέπει να ακολουθήσει μία περαιτέρω υποχρεωτική αποκοπή;

Αναστασιάδης: Ελπίζω ότι η ευρωπαϊκή απόφαση για μία τραπεζική ένωση θα προσφέρει μία λύση για όλες τις δυσκολίες και ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας ESM θα είναι στη διάθεση αυτών των τραπεζών που αντιμετωπίζουν προβλήματα.

Ερώτηση: Αλλά ο ESM ενεργοποιείται μόνο, όταν ιδιοκτήτες, κάτοχοι λογαριασμών με καταθέσεις πάνω από 100.000 ευρώ και το σχετικό κρατικό ταμείο εξυγίανσης έχουν κάνει τη δική τους εισφορά για τη σταθεροποίηση μιας τράπεζας.

Αναστασιάδης: Δεν θέλω να κάνω εδώ υποθέσεις για υποθετικές εξελίξεις. Απ ‘όσο γνωρίζω, οι τράπεζες μας θα αναρρώσουν ξανά χωρίς περαιτέρω βοήθεια και δεν χρειάζεται να διασωθούν.

Ερώτηση: Θα δημιουργηθούν κοινωνικές αναταραχές, όταν οι τράπεζες θα προσπαθήσουν τώρα να εισπράξουν τις εξασφαλίσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων, π.χ. μέσω εκποιήσεων;

Αναστασιάδης: Μέχρι τώρα δεν είχαμε μεγάλες απεργίες ή διαδηλώσεις στην Κύπρο. Επειδή θα προστατεύσουμε νομικά τις πρώτες κατοικίες των οφειλετών από εκποιήσεις, αυτό θα παραμείνει έτσι. Το υψηλότερο χρέος στις τράπεζες μας δεν το έχουν ούτως ή άλλως οι απλοί δανειολήπτες, αλλά μεγάλοι επιχειρηματίες ακινήτων που έχουν εκτενή περιουσία. Κατασκευαστικές εταιρείες, επενδυτές ακινήτων ή εταιρείες ανάπτυξης γης χρωστούν στις κυπριακές τράπεζες τεράστια χρηματικά ποσά, πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Εκεί, οι τράπεζες θα αρχίσουν.

Ερώτηση: Αυτό ακούγεται σαν να βρίσκονται αρκετές κυπριακές δυναστείες με παράδοση πριν από το τέλος μιας εποχής.

Αναστασιάδης: Αυτό είναι σωστό. Πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για τις συνέπειες των πράξεών τους. Κανείς δεν έχει το δικαίωμα να οδηγήσει ένα τραπεζικό σύστημα χωρίς συνέπειες στην πτώχευση χωρίς συνέπειες.