Χριστούγεννα Ελλήνων

«Καλήν ημέρα άρχοντες…». Κάλαντα σήμερα, παραμονή Χριστουγέννων. Παραδοσιακά, ποντιακά, κρητικά, νησιώτικα, μακεδονίτικα, ηπειρώτικα, θρακιώτικα, ρουμελιώτικα, πελοποννησιακά. Ελλήνων κάλαντα! «…Χριστός γεννάται…»!!!

Μήνυμα αγάπης, ταπεινοφροσύνης και μεγαλείου ψυχής! Ο μικρός Χριστούλης, ο Θεός μας, έρχεται στον κόσμο μέσα σε μια φάτνη. Σε ένα στάβλο. Ανάμεσα σε μερικά ζωντανά που τον κρατούν ζεστό. Βοσκοί προστρέχουν να τον προσκυνήσουν. Μα και «μάγοι» από μακριά. Άρχοντες άλλου τόπου που οδηγήθηκαν με τρόπο θαυμαστό σε εκείνη την μικρή γωνιά και προσφέρουν τα δώρα τους στο θείο βρέφος.

Στην πατρίδα μας υποδεχόμαστε με ποικίλα έθιμα το ευχάριστο γεγονός. Οι νοικοκυρές την παραμονή ψήνουν Χριστόψωμο με ιδιαίτερη ευλάβεια και με ειδική μαγιά (από ξερό βασιλικό κ.λ.π.). Για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι το Χριστόψωμο είναι ευλογημένο ψωμί αφού θα στηρίξει τη ζωή του νοικοκύρη και της οικογένειας του. Σε μορφή κουλούρας και με σχηματισμένο σταυρό, ο νοικοκύρης το σταυρώνει πριν το κόψει και το μοιράζει σε όλους τους παρευρισκόμενους όπως ο Χριστός έδωσε τον Άρτο της ζωής σε όλη την ανθρώπινη οικογένεια του.

Στην εξώπορτα πολλοί είναι εκείνοι που τοποθετούν χριστουγεννιάτικο στεφάνι. Συνήθως από έλατο, διακοσμημένο με χριστουγεννιάτικα στολίδια αλλά σε πολλές περιοχές και σκόρδα. Για τύχη αλλά και για το κακό μάτι.

Παλιότερα ήταν έθιμο να μεγαλώνει κάθε οικογένεια στο χωριό ένα γουρούνι, το «χοίρο», όπως το έλεγαν. Ο χοίρος σφάζονταν την παραμονή των Χριστουγέννων κι ήταν το κύριο Χριστουγεννιάτικο έδεσμα. Το έθιμο της Γαλοπούλας έφτασε στην Ευρώπη από το Μεξικό το 1824 μ.Χ. Έχει διαδοθεί αρκετά και στην Ελλάδα και έχει αντικαταστήσει το χοιρινό κρέας σε μεγάλο βαθμό, αλλά όχι τελείως.

Σήμερα όλοι αγοράζουν και στολίζουν χριστουγεννιάτικα δέντρα, είτε φυσικά είτε τεχνητά. Συνήθως στολίζονται λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα και παραμένουν στα σπίτια μέχρι τα Φώτα. Στην Κρήτη παλιότερα το έθιμο αυτό δεν υπήρχε. Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας στόλιζαν μικρά καραβάκια. Το έθιμο του χριστουγεννιάτικου δέντρου πιστεύεται ότι έχει έρθει από τη Δύση, αλλά σήμερα έχουμε αποδείξεις ότι αυτό υπήρχε ήδη στην αρχαία Ελλάδα, όπου τα παιδιά στην αρχή του χρόνου περιφέρονταν στους δρόμους κρατώντας στολισμένα κλαδιά δέντρων και τραγουδώντας την Ειρεσιώνη, τα αρχαία ελληνικά κάλαντα.

Την παραμονή των Χριστουγέννων “παντρεύουν”, σε πολλά μέρη της Ελλάδας, τη φωτιά. Παίρνουν ξύλο με θηλυκό όνομα π.χ. κερασιά και ένα με αρσενικό όνομα, ας πούμε πλάτανος και ο νοικοκύρης λέγει: “Παντρεύω σε φωτιά για το καλό της νοικοκυράς”.

Από τα Χριστούγεννα ως τα Φώτα έβαζαν άλλοτε στο τζάκι δώδεκα αδράχτια για να τα βλέπουν οι καλικάντζαροι να μη κατεβαίνουν από την καπνοδόχο.

Σίγουρα υπάρχουν αρκετά ακόμα έθιμα σε κάθε μέρος της πατρίδας μας. Η Ελλάδα αγκάλιασε τον Χριστιανισμό και τον περιέβαλε με αγάπη. Γι’ αυτό ο Χριστός είναι πάντα δίπλα στη χώρα μας και ποτέ δεν μας εγκαταλείπει. Η φιλευσπλαχνία του παραβλέπει τα «καμώματά» μας και είναι εκεί πάντα για να μας συγχωρήσει και να μας δεχτεί κοντά του. Άλλωστε με αυτό τον σκοπό εκπλήρωσε την υπόσχεσή του και γεννήθηκε στη γη με τη μορφή ανθρώπου. Για να μας σώσει από την αμαρτία και να στείλει παντού μήνυμα ελπίδας!