Επιδράσεις από την παγκοσμιοποίηση των αγορών

Φαινομενικά αποτελεί μια αναγκαιότητα που μετατρέπεται σε κυριαρχική τάση. Αποτελεί όμως μια σύνθετη διαδικασία που μπορεί να λάβει πολλές μορφές. Στην κοινωνία, στην οικονομία, στην πολιτική, στον πολιτισμό, στην τεχνολογία, στο περιβάλλον. Με θετικές αλλά και αρνητικές επιδράσεις.

Η παγκοσμιοποίηση συμβάλλει στον τεχνολογικό, οικονομικό, διαρθρωτικό και θεσμικό εκσυγχρονισμό πολλών χωρών. Μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία νέων ευκαιριών. Η αύξηση των άμεσων ξένων επενδύσεων οδηγεί στην αύξηση του διεθνούς εμπορίου, δίνει νέες δυνατότητες εξαγωγών. Μέσω της γρήγορης διάδοσης

των πληροφοριών, κάνει ευρέως γνωστά τα επιτεύγματα της επιστήμης και της τεχνολογίας. Σε πολιτικά και κοινωνικά θέματα, έχει ευνοϊκές επιπτώσεις σε ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοκρατίας, κοινωνικής προστασίας, ασφάλειας και εργατικών δικαιωμάτων. Θετική επίδραση μπορεί επίσης να θεωρηθεί η τάση διαμόρφωσης παγκόσμιας κοινωνικής συνείδησης και ευθύνης σε θέματα προφύλαξης του περιβάλλοντος.

Από την άλλη, σημαντικά είναι και τα αρνητικά αποτελέσματα που μπορεί να επιφέρει. Το σημαντικότερο, η αύξηση των ανισοτήτων σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο, η άνιση κατανομή των ωφελειών και των πλεονεκτημάτων της. Οι πολυεθνικές εταιρείες ενισχύουν τη θέση τους ενώ οι τοπικές επιχειρήσεις αποδυναμώνονται ή εξουδετερώνονται. Δυναμικά συγκριτικά πλεονεκτήματα όπως οι νέες τεχνολογίες, η τεχνογνωσία και η εξειδίκευση υπάρχουν κυρίως στις αναπτυγμένες χώρες ενώ είναι περιορισμένα στις αναπτυσσόμενες. Έτσι διαιωνίζεται και διευρύνεται το διεθνές αναπτυξιακό χάσμα.

Η παγκοσμιοποίηση στις περισσότερες αναπτυσσόμενες χώρες δεν οδήγησε στην επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης. Ο βαθμός αλληλεπίδρασης και αλληλεξάρτησης της εθνικής οικονομίας από την παγκόσμια συνέβαλλε τα μέγιστα ώστε χρηματοοικονομικές κρίσεις του εξωτερικού να μεταφερθούν στο εσωτερικό, με μεγαλύτερες δυσμενείς συνέπειες λόγω αδυναμίας αναχαίτισης των κινδύνων από απουσία των κατάλληλων μηχανισμών. Το κοινωνικό κράτος υποσκάπτεται, ο εθνικός πολιτισμός αμφισβητείται. Τα κέντρα αποφάσεων μετατοπίζονται στους παγκόσμιους οργανισμούς, χάνεται η εθνική αυτοδιάθεση, περιορίζεται η εθνική κυριαρχία.

Όταν δεν έχουν υπάρξει έργα υποδομής, μια αναπτυσσόμενη χώρα δεν μπορεί να «βουτήξει» στα νερά της παγκόσμιας αγοράς. Είναι απροετοίμαστη. Χωρίς ένα σύστημα επαρκούς κατάρτισης, προσαρμοσμένο στις απαιτήσεις ενός συνεχούς μεταβαλλόμενου επενδυτικού περιβάλλοντος. Χωρίς νέες δομές στήριξης της επιχειρηματικότητας. Χωρίς αποτελεσματικούς μηχανισμούς διάχυσης των νέων τεχνολογιών στην ευρύτερη κοινωνία. Χωρίς εξυγίανση του ανταγωνισμού και καταπολέμηση των μονοπωλίων. Με την απουσία κεφαλαίων στους τομείς της έρευνας και της ανάπτυξης.

Η έλλειψη εμπειρίας, η υπερεκτίμηση των δυνατοτήτων και μια λάθος αντίληψη της θέσης μια χώρας στον χάρτη μιας παγκοσμιοποιημένης οικονομίας είναι σημαντικοί λόγοι αποτυχίας, από τη συμμετοχή της στις παγκόσμιες αγορές. Οδηγείται σαν το πρόβατο στη σφαγή. Προαπαιτείται προσεχτική ανάλυση των στοιχείων, σωστές οργανωτικές και διοικητικές δομές, γνώση, πληροφόρηση, ικανά στελέχη. Κοινωνική συνηγορία. Διαμόρφωση της κουλτούρας και της νοοτροπίας σύμφωνα με τις νέες συνθήκες.