Η ώρα των ευρωμολόγων για την ευρωζώνη

Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Herman Van Rompuy,  προτείνει την έκδοση ευρωομολόγων, έστω και χωρίς να χρησιμοποιήσει την έκφραση αυτή αυτολεξεί.

Σύμφωνα με την έκθεσή του, η οποία οδηγεί στην δημιουργία μιας «πραγματικής Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης», η Ευρωπαϊκή Ένωση θα πρέπει να κινηθεί προς την σταδιακή κοινοτικοποίηση του χρέους. Στην αρχή της διαδρομής οι τράπεζες θα πρέπει να ανακεφαλαιοποιηθούν από τον μηχανισμό ESM χωρίς να προηγηθεί η εγκαθίδρυση της ευρωπαϊκής τους εποπτείας. Στο τέλος του δρόμου αυτού περιμένει η έκδοση «κοινών τίτλων χρέους», με άλλα λόγια ευρωομολόγων.

Όπως εκτιμά η γερμανική εφημερίδα «Die Welt», η φράση που περιέλαβε διπλωματικά ο Van Rompuy στην έκθεσή του, ότι δηλ. δεν θα πρέπει να προκύψει «συστηματική κοινοτικοποίηση του χρέους», μόνο στόχο έχει να παρακάμψει την αντίσταση του Βερολίνου για το ουσιαστικό περιεχόμενο των προτάσεών του, κινδυνεύει όμως παρόλα αυτά να οδηγήσει σε εντάσεις την Σύνοδο Κορυφής που είναι προγραμματισμένη για την επόμενη εβδομάδα.

Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σε στενή συνεργασία με τους Προέδρους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Eurogroup, επιθυμεί να χαράξει το μέλλον της Νομισματικής Ένωσης σε τρία διαδοχικά στάδια: Ο πρώτος στόχος είναι η τραπεζική ενοποίηση να εκκινήσει τις εργασίες της την 1η Ιανουαρίου του 2014. Επιπλέον τα κράτη – μέλη να συμφωνήσουν στην ομογενοποίηση των κανόνων και των μεθόδων τους για την εκκαθάριση των προβληματικών τραπεζών.

Ένα από αυτά τα μέτρα θα πρέπει να έχει ήδη εφαρμοστεί μέχρι το τέλος Μαρτίου: Οι τράπεζες που αντιμετωπίζουν δυσκολίες θα πρέπει δηλ. να δανειστούν χρήματα απευθείας από τον μηχανισμό ESM πριν καν εγκαθιδρυθεί η επιτήρησή τους, κάτι που αντιτίθεται στην σχετική απόφαση του περασμένου καλοκαιριού, σύμφωνα με την οποία η βοήθεια θα ακολουθούσε χρονικά την επιτήρηση.

Λόγω της τρέχουσας αδυναμίας λοιπόν, των κρατών να συμφωνήσουν ακόμα και στο νομικό θεμέλιο της σχεδιασμένης αρχής επιτήρησης, το δεύτερο βήμα, κατά τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, θα πρέπει να λάβει χώρα πριν από το πρώτο και με αυτόν τον τρόπο να ξεριζωθεί «μία από τις ρίζες της κρίσης κρατικού χρέους».

Κατά το δεύτερο στάδιο που προβλέπεται στην έκθεση Van Rompuy, θα πρέπει να σχηματισθεί κεφάλαιο εκκαθάρισης για τις τράπεζες εκείνες, οι οποίες βρίσκονται υπό κοινή επιτήρηση, χωρίς να διευκρινίζεται επαρκώς αν σε αυτές θα συμπεριλαμβάνονται τόσο οι υγιείς όσο και οι ασθενείς. Επιπρόσθετα, θα πρέπει στα δύο επόμενα χρόνια να δημιουργηθεί ειδικός προϋπολογισμός, από τον οποίο θα προέρχονται κονδύλια «επιβράβευσης» για χώρες που προωθούν μεταρρυθμίσεις, για τις οποίες έχουν δεσμευθεί συμβατικά.

Η τρίτη φάση, που θα μπορούσε να ξεκινήσει και από το 2015, κάτι που φαντάζει δύσκολο προς το παρόν, προβλέπει την παροχή «δημοσιονομικής ικανότητας» στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία μπορεί να μεταφράζεται σε επιβολή ειδικού φόρου, έξτρα χρηματοδότηση από τα κράτη – μέλη ή αμφ