Ανοιξιάτικοι... χειμώνες με μικρά διαλείμματα κακοκαιρίας

Δραματική αύξηση της θερμοκρασίας στην Ελλάδα αναμένεται το πρώτο τρίμηνο του 2023. Οι ειδικοί επισημαίνουν πως, εξαιτίας της ταχύτατα εξελισσόμενης κλιματικής αλλαγής, οι χειμώνες στη χώρα μας θα θυμίζουν πλέον άνοιξη, με μικρά διαλείμματα κακοκαιρίας. Σύμφωνα με τις προσομοιώσεις των κλιματικών μοντέλων, η θερμοκρασία στην Ελλάδα θα αυξηθεί το επόμενο τρίμηνο από 0,5 έως 1 βαθμό Κελσίου σε σχέση με το κανονικό για την εποχή, ενώ το 2022 εκτιμάται ότι είναι

πιθανό να καταταγεί ως και το τρίτο πιο ζεστό έτος από τότε που ξεκίνησαν να τηρούνται ιστορικά δεδομένα για τη θερμοκρασία σε παγκόσμιο επίπεδο. Ενα μικρό δείγμα αυτής της κατάστασης βίωσε η Ελλάδα τον Δεκέμβριο του 2022, ο οποίος, σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, ήταν ο θερμότερος της τελευταίας 12ετίας.

Ζέστη

Πολύ ζεστή ήταν και η φετινή Πρωτοχρονιά, κατά την οποία οι ανώτατες τιμές διαμορφώθηκαν έως και κατά 5 βαθμούς Κελσίου υψηλότερες από το κανονικό για την εποχή. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία που κατέγραψαν οι μετεωρολογικοί σταθμοί του Αστεροσκοπείου: Στην Κέρκυρα, από τις 31 ημέρες του Δεκεμβρίου, οι 29 ημέρες ήταν θερμότερες από το φυσιολογικό για την εποχή, όπως επίσης στη Φλώρινα και τα Ιωάννινα, όπου καταγράφηκαν 28 και 27 ημέρες αντίστοιχα με θετικές αποκλίσεις μέγιστων θερμοκρασιών σε σχέση με τη μέση τιμή της περιόδου 2010-2019. Στη Φλώρινα σημειώθηκε και μια από τις θερμότερες ημέρες του χειμώνα από την έναρξη λειτουργίας του μετεωρολογικού σταθμού το 2007, η 17η Δεκεμβρίου 2022, με μέγιστη θερμοκρασία 20,7 βαθμούς Κελσίου, τιμή υψηλότερη κατά... 14,6 βαθμούς από τη μέση κλιματική τιμή για τον μήνα Δεκέμβριο. Στην Αθήνα οι περισσότερες ημέρες του μήνα ήταν θερμότερες από τις κλιματικές τιμές, με +1,9 βαθμούς απόκλιση, ενώ παρόμοιες συνθήκες καταγράφηκαν και στη Θεσσαλονίκη, με τη μέση τιμή της απόκλισης των μέγιστων θερμοκρασιών να φτάνει τους +2,3 βαθμούς Κελσίου.

Ρεκόρ 40ετίας

Αυτό που προβληματίζει ιδιαίτερα τους επιστήμονες είναι η ταχύτητα με την οποία εξελίσσεται το φαινόμενο και η εμμονή των υψηλών θερμοκρασιών. «Από το 2014 και μετά όλοι οι μήνες στην Ευρώπη είχαν θερμοκρασίες πολύ πάνω από τις κανονικές τιμές. Η εμμονή των υψηλών θερμοκρασιών είναι εντυπωσιακή. Αυτές τις μέρες η ακραία ζέστη που επικρατεί στην Ευρώπη, με θερμοκρασίες έως και 10-12 βαθμούς Κελσίου πάνω από το κανονικό σε κάποιες περιοχές, θα συνεχιστούν μέχρι και τα Φώτα, με εξαίρεση τη Σκανδιναβία» λέει ο δρ Κώστας Λαγουβάρδος, διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και υπεύθυνος της μετεωρολογικής υπηρεσίας Meteo, ενώ ο διευθυντής της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας της ΕΜΥ, Θοδωρής Κολυδάς, επισημαίνει στα «ΝΕΑ» πως τον Δεκέμβριο του 2022 σημειώθηκε ρεκόρ 40ετίας ως προς τις ημέρες ηλιοφάνειας... «Με βάση τα προσωπικά μου αρχεία, ο Δεκέμβριος έχει κατά κανόνα 7-8 ημέρες ηλιοφάνειας. Φέτος, η ηλιοφάνεια ξεκίνησε περίπου στα μέσα Δεκεμβρίου και διαρκεί μέχρι τώρα» εξηγεί ο κ. Κολυδάς. Η χθεσινή ημέρα εξελίχθηκε με υψηλές θερμοκρασίες που έφτασαν, σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, τους 20,1 βαθμούς Κελσίου στην Παλαιοχώρα Χανίων, τους 19,5 βαθμούς Κελσίου στο Αστέρι Λακωνίας, ενώ ο υδράργυρος ξεπέρασε τους 19 βαθμούς Κελσίου σε αρκετές άλλες περιοχές της Λακωνίας, της Μεσσηνίας, της Ηλείας και στην Αρτα. Την ίδια στιγμή η Ελλάδα βιώνει ένα από τα μικρότερα ποσοστά χιονοκάλυψης για την εποχή. Πρόκειται για τη μικρότερη χιονοκάλυψη τουλάχιστον από το 2004 σύμφωνα με τις διαθέσιμες δορυφορικές μετρήσεις, καθώς μόλις 130 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης, δηλαδή το 0,1% της χώρας, καλύπτονται από χιόνι.

Ρυθμός αύξησης

Στο μεταξύ, όπως επισημαίνει σε συνέντευξή του στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων ο καθηγητής Κλιματολογίας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Μετεωρολογικής Εταιρείας, Παναγιώτης Νάστος, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα στοιχεία, η αναμενόμενη αύξηση της θερμοκρασίας στην Ελλάδα και στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο το πρώτο τρίμηνο του 2023 δεν αποτελεί μεμονωμένο γεγονός. «Υπάρχει αυξημένη πιθανότητα της τάξης του 70% οι θερμοκρασίες στο επόμενο τρίμηνο να είναι πάνω από τη μέση τιμή» σημείωσε ο κ. Νάστος, προσθέτοντας πως «αυτές οι αυξήσεις παλαιότερα γίνονταν σε βάθος χιλιάδων ετών, πλέον γίνονται στην ανθρώπινη χρονική κλίμακα. Ο ρυθμός αύξησης της θερμοκρασίας είναι αυτός που μας ενοχλεί και όχι η απόλυτη τιμή που εμφανίζεται» πρόσθεσε. Σύμφωνα με τις ίδιες εκτιμήσεις, οι μεσογειακές χώρες ως το τέλος του 21ου αιώνα θα έχουν αύξηση στα κύματα καύσωνα της τάξης του 70%.