Διδάγματα

Αφήνοντας στην άκρη τους ψεκασμένους, δεν νομίζω να υπάρχει αμφιβολία μεταξύ των υπολοίπων ότι τα εμβόλια κατά της Covid-19 έσωσαν την ανθρωπότητα από μια μεγάλη καταστροφή: υπολογίζεται ότι σώθηκαν παγκοσμίως 20 εκατομμύρια ζωές. Οι αστήρικτοι ισχυρισμοί για κύματα παρενεργειών διαψεύστηκαν, οι θεωρίες συνωμοσίας απαντήθηκαν και ο μαζικός εμβολιασμός αποτέλεσε ένα αποτελεσματικό τείχος προστασίας από έναν ύπουλο εχθρό. Και όχι μόνο αυτό, αλλά η επαναστατική τεχνολογία mRNA που χρησιμοποιήθηκε στα εμβόλια αυτά αξιοποιείται ήδη για την παρασκευή προσωποποιημένων εμβολίων κατά ορισμένων μορφών

Παρ’ όλ’ αυτά, πιάνει κανείς σήμερα στην ατμόσφαιρα μια δυσθυμία, δυσπιστία, ακόμη και άρνηση, απέναντι στη νέα δόση του εμβολίου, που αποτυπώνεται και στην ιδιαίτερα χαμηλή συμμετοχή: 0,70% στον γενικό πληθυσμό και 1,5% στις ηλικιακές ομάδες άνω των 60. (Είναι βέβαια ακόμη νωρίς.) Οταν μας είπαν οι επιστήμονες ότι η Covid-19 ΔΕΝ είναι σαν τη γρίπη, αλλά μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα έως και θάνατο, σπεύσαμε να εμβολιαστούμε, και καλά κάναμε. Τώρα που μας λένε ότι πρέπει να την αντιμετωπίζουμε σαν τη γρίπη, να εμβολιαστούν δηλαδή σίγουρα ορισμένες κατηγορίες πληθυσμού, αλλά και όποιοι άλλοι το επιθυμούν, θυμόμαστε κάτι που φέρεται να είπε ένας γιατρός στον ξάδελφο μιας φίλης του κολλητού μας και κάνουμε πίσω.

Μετράει και το προσωπικό βίωμα: νόσησα, αλλά δεν πέθανα κιόλας, άρα γιατί τώρα να το ρισκάρω; Τίποτα δεν εγγυάται όμως ότι τα συμπτώματα τυχόν νέας νόσησης θα είναι τα ίδια με την προηγούμενη φορά. Μπορεί να είναι ελαφρύτερα, μπορεί και βαρύτερα.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επιστήμη προοδεύει διαρκώς. Και ότι είτε ανακαλύπτει πράγματα που προηγουμένως δεν είχε εντοπίσει είτε επεξεργάζεται με μεγαλύτερη άνεση ενδείξεις που την ώρα της κρίσης είχαν τεθεί στην άκρη. Με αυτή την έννοια, δεν θα ήταν περίεργο να έρθουν τώρα στην επιφάνεια στοιχεία για τα συγκεκριμένα εμβόλια που θα βάραιναν στη ζυγαριά και θα οδηγούσαν τους, υγιείς τουλάχιστον, πολίτες σε δεύτερες σκέψεις. Αυτό δεν θα σήμαινε ότι οι γιατροί είχαν πει ψέματα, αλλά ότι η θεμελιώδης επιστημονική διαδικασία της δοκιμής και λάθους με την οποία αποκτάται η γνώση αποκάλυψε ελλείψεις ή αστοχίες που πρέπει να διορθωθούν.

Ομως τίποτα τέτοιο δεν έχει καταγραφεί. Αντιθέτως, η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου διαβεβαίωσε πριν από δύο εβδομάδες ότι το νέο μονοδύναμο επικαιροποιημένο εμβόλιο είναι ακόμη πιο ασφαλές από τα προηγούμενα.

Δύο είναι τα μεγάλα διδάγματα της πανδημίας. Το πρώτο είναι η ατομική ευθύνη: μάθαμε τι σημαίνει προστασία του εαυτού μας και, μέσω αυτού, του κοινωνικού συνόλου. Το δεύτερο είναι η εμπιστοσύνη στους επιστήμονες: σε αντίθεση με τους πολιτικούς, δεν έχουν ανάγκη ούτε να μας κολακέψουν ούτε να μας κοροϊδέψουν. Φυσικά μπορεί να κάνουν λάθη. Αλλά αυτά τους κάνουν καλύτερους.