Γκαμπριέλ Ατάλ: Πρωθυπουργός, ετών 34

Χθες το μεσημέρι, ο 34χρονος Γκαμπριέλ Ατάλ πραγματοποιούσε ως υπουργός Παιδείας της Γαλλίας ένα διαδικτυακό σεμινάριο με διευθυντές γυμνασίων και λυκείων, διαβεβαιώνοντάς τους πως μοιράζεται μαζί τους την πεποίθηση «ότι το σχολείο είναι το πιο ισχυρό όπλο που έχουμε για να αλλάξουμε την κοινωνία μας». Λίγες ώρες αργότερα βρισκόταν στο Πα ντε Καλέ, στο πλευρό των πλημμυροπαθών της περιοχής, ως πρωθυπουργός πια της χώρας. Είναι ο νεότερος πρωθυπουργός στην ιστορία της 5ης

Γαλλικής Δημοκρατίας – τον τίτλο αυτόν κατείχε μέχρι χθες ο Λοράν Φαμπιούς, ο οποίος ήταν 37 χρόνων όταν διορίστηκε, το 1984, στο μέγαρο Ματινιόν από τον Φρανσουά Μιτεράν.

Είναι επίσης ο πρώτος ανοιχτά ομοφυλόφιλος πρωθυπουργός της Γαλλίας – έχει συνάψει από το 2017 σύμφωνο συμβίωσης με τον Στεφάν Σεζουρνέ, τον επικεφαλής της ευρωομάδας των Φιλελευθέρων, του Renew Europe. Είναι, τέλος, η δημοφιλέστερη προσωπικότητα της κυβέρνησης και της προεδρικής πλειοψηφίας. Οπως σημειώνει η «Le Monde», η επιλογή του ως διαδόχου της Ελιζαμπέτ Μπορν στη γαλλική πρωθυπουργία είναι μία έμμεση ομολογία του Εμανουέλ Μακρόν ότι χρειάζεται τη δημοφιλία του προκειμένου να δώσει στη δεύτερη προεδρική του θητεία την πνοή που της λείπει και να περιορίσει τις απώλειες του κόμματός του στις ευρωεκλογές του Ιουνίου, όπου αναμένεται να θριαμβεύσει η Ακροδεξιά.

Μέσω σόσιαλ μίντια

Παραλαμβάνοντας χθες το απόγευμα τη σκυτάλη από την Ελιζαμπέτ Μπορν, η οποία είχε υποβάλει σύμφωνα με τις βουλές του Μακρόν την παραίτησή της μια μέρα νωρίτερα, ο Ατάλ δεν παρέλειψε να εκφράσει «όλη μου την ευγνωμοσύνη, όλη μου την αφοσίωση» στον Μακρόν, ορίζοντας παράλληλα το σχολείο και την απασχόληση ως απόλυτες προτεραιότητές του. Ο γάλλος πρόεδρος, από την πλευρά του, διαμήνυσε μέσω σόσιαλ μίντια στον νέο πρωθυπουργό του ότι «υπολογίζει στην ενέργεια και τη στράτευσή του ώστε να εφαρμόσει το σχέδιο επανεξοπλισμού και αναγέννησης» που προανήγγειλε κατά το πρωτοχρονιάτικο διάγγελμά του, κάνοντας τότε λόγο για έναν «βιομηχανικό, οικονομικό, ευρωπαϊκό επανεξοπλισμό» αλλά και έναν επανεξοπλισμό «του πολίτη». Ο Ατάλ βρίσκεται στο πλευρό του από τα πρώτα κιόλας βήματα του Εμπρός!, του κινήματος που ίδρυσε ο Μακρόν το 2016, έναν χρόνο πριν γίνει, στα 39 του, ο νεότερος πρόεδρος της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας: ήταν από τους πρώτους Σοσιαλιστές που τον ακολούθησαν.

Η ελληνική καταγωγή

Ο Γκαμπριέλ Ατάλ γεννήθηκε και μεγάλωσε στις εύπορες συνοικίες του Παρισιού. Η μητέρα του, Μαρί ντε Κουρίς, προερχόταν από μία οικογένεια Λευκών Ρώσων της Οδησσού, ελληνικής καταγωγής, και μεγάλωσε τα παιδιά της ως ορθοδόξους.

Ο πατέρας του, Ιβ Ατάλ, εβραϊκής-τυνησιακής καταγωγής, ήταν γνωστός παραγωγός του κινηματογράφου, πέθανε όμως πρόωρα στα 66 του. Ο Γκαμπριέλ Ατάλ φοίτησε στη φημισμένη Αλσατική Σχολή του Παρισιού, κατόπιν σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Δίκαιο. Ηταν μέλος της νεολαίας του Σοσιαλιστικού Κόμματος και αργότερα, επί προεδρίας Φρανσουά Ολάντ, διατέλεσε σύμβουλος της υπουργού Υγείας Μαρισόλ Τουρέν. Στις κοινοβουλευτικές εκλογές του 2017, μετά την εκλογή του Μακρόν στην προεδρία, εξελέγη βουλευτής σε ένα φέουδο της Δεξιάς στην περιφέρεια Ο-ντε-Σεν, στα προάστια του Παρισιού.

Μόλις έναν μήνα αργότερα ωστόσο εγκατέλειψε τη βουλευτική του έδρα για να αναλάβει, στα 29 του, υφυπουργός Νεολαίας, το νεότερο μέλος κυβέρνησης στην ιστορία της Πέμπτης Γαλλικής Δημοκρατίας. Ακολούθησε μία αψεγάδιαστη πολιτική διαδρομή: εκπρόσωπος της κυβέρνησης, υπουργός Προϋπολογισμού και κατόπιν, τον περασμένο Ιούλιο, υπουργός Παιδείας – έμεινε στο πόστο αυτό μόλις έξι μήνες, στη διάρκειά τους όμως ενίσχυσε και την εικόνα και τη δημοφιλία του.

Ο σαρκοζικός Μπρις Ορτφέ αναγνώριζε προχθές πρόθυμα πως – παρά τις σοσιαλιστικές καταβολές του – εκτιμάται ιδιαίτερα από τη γαλλική Δεξιά, τους Ρεπουμπλικανούς, ένα πολύτιμο προσόν, δεδομένου του ότι ο Μακρόν δεν διαθέτει εδώ και δύο χρόνια πλειοψηφία στην Εθνοσυνέλευση, με αποτέλεσμα άλλες φορές να επιβάλλει νομοσχέδια παρακάμπτοντας το Σύνταγμα, όπως συνέβη με τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση, κι άλλες να σύρεται πίσω από τη Δεξιά και την Ακροδεξιά, όπως αναγκάστηκε να κάνει πρόσφατα με το νομοσχέδιο για τη μετανάστευση. Προσφιλή στη Δεξιά ήταν, σε κάθε περίπτωση, και το «σχέδιο καταπολέμησης της κοινωνικής απάτης» που είχε λανσάρει ο Ατάλ ως υπουργός Προϋπολογισμού και η απαγόρευση της μουσουλμανικής αμπάγια που επέβαλε ως υπουργός Παιδείας, και η θέση του υπέρ της μαθητικής σχολής και γενικότερα η ρητορική του για ένα «σχολείο δικαιωμάτων και καθηκόντων».

Ο Ατάλ θεωρείται ιδιαίτερα επικοινωνιακός και ιδιαίτερα φιλόδοξος. Αριστερά και Ακροδεξιά αντέδρασαν στον διορισμό του με ειρωνείες – «Ο Εμανουέλ Μακρόν διαδέχεται τον εαυτό του» σχολίασε ο επικεφαλής των Σοσιαλιστών, Ολιβιέ Φορ, για έναν «Μακρόν τζούνιορ στο Ματινιόν» έκανε λόγο η Ματίλντ Πανό, η πρόεδρος της κοινοβουλευτικής ομάδας της Ανυπότακτης Γαλλίας, για ένα «παιδαριώδες μπαλέτο φιλοδοξιών και φουσκωμένων εγώ» μίλησε η ακροδεξιά Μαρίν Λεπέν. Η ριζοσπαστική Αριστερά απαίτησε μάλιστα να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από την Εθνοσυνέλευση, απειλώντας να καταθέσει σε αντίθετη περίπτωση πρόταση μομφής. Σε κάθε περίπτωση, ο Γκαμπριέλ Ατάλ θα πρέπει πρώτα να σχηματίσει τη νέα του κυβέρνηση.