Η «μονιμοκρίση» της εποχής μας

Brexit, COVID, πόλεμος, κλιματικές καταστροφές, πτώση της οικονομίας, πολιτική αστάθεια, παγκόσμια ανασφάλεια, μια αίσθηση επικείμενης καταστροφής.

Υπάρχει μια και μόνη λέξη για αυτό, και μόλις έγινε η λέξη της χρονιάς στο αγγλικό λεξικό Collins: permacrisis, που στα ελληνικά θα μπορούσαμε να την αποδώσουμε ως «μονιμοκρίση». Η λέξη ορίζεται ως «μια παρατεταμένη περίοδος αστάθειας και ανασφάλειας», κάτι που κάποιοι μπορεί να ισχυριστούν ότι περιγράφει με ακρίβεια τη συνθήκη των τελευταίων ετών. Η ομάδα του αγγλικού λεξικού Collins δήλωσε ότι επέλεξε τη λέξη καθώς «συνοψίζει αρκετά επιγραμματικά

το πόσο αληθινά απαίσιο ήταν το 2022 για τόσο πολλούς ανθρώπους». Η μονιμοκρίση βρίσκεται στην πρώτη θέση της λίστας με τις 10 λέξεις που αντιπροσωπεύουν το 2022. Εξι μάλιστα από αυτά τα λήμματα είναι νέες καταχωρίσεις στο Collins.

Το «Partygate» αναφέρεται στο σκάνδαλο των κοινωνικών συγκεντρώσεων στην πρωθυπουργική κατοικία στο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Οι συναθροίσεις του Μπόρις Τζόνσον παραβίαζαν τους κανόνες δημόσιας υγείας και ήρθαν σε έντονη αντίθεση με την αίσθηση απομόνωσης και απώλειας που βίωναν οι περισσότεροι άνθρωποι.

Η λέξη «Kiev» (Κίεβο) μπήκε στον κατάλογο αφού το όνομα της ουκρανικής πρωτεύουσας έφτασε να συμβολίζει τη στάση της χώρας απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα.

Οι τράπεζες της ζέστης

Ως «Warm Bank» (τράπεζα ζέστης) περιγράφεται ένα κτίριο, όπως μια δημόσια βιβλιοθήκη ή ένας χώρος λατρείας, που ανοίγει τις πόρτες του κατά τους χειμερινούς μήνες για να προσφέρει έναν φιλόξενο χώρο σε ανθρώπους που δεν καταφέρνουν να έχουν θέρμανση τα σπίτια τους λόγω του αυξανόμενου ενεργειακού κόστους.

Η αυξανόμενη πρακτική του Quiet Quitting (της «αθόρυβης παραίτησης») αναφέρεται στην εκτέλεση των βασικών καθηκόντων στην εργασία και όχι σε κάτι παραπάνω, στην  απόρριψη του ανταγωνιστικού καριερισμού και των μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου εκτός ωραρίου. Η πρακτική αυτή έκανε αίσθηση στην ηθική της εργασίας ενώ μία άλλη έκφραση, το «vibe shift» που περιγράφει την «αλλαγή ατμόσφαιρας»,  σημαίνει μια «σημαντική αλλαγή στην επικρατούσα ατμόσφαιρα ή κουλτούρα».

Η καρόλεια περίοδος

Ο προσδιορισμός «Carolean» (Καρόλειος) αναφέρεται στη νέα μοναρχική εποχή μετά το τέλος της δεύτερης ελισαβετιανής εποχής φέτος και την ενθρόνιση του βασιλιά Καρόλου.

«Lawfare» είναι η στρατηγική χρήση νομικών διαδικασιών για τον εκφοβισμό ή την παρεμπόδιση ενός αντιπάλου.

Οι τετράποδοι φίλοι της ανθρωπότητας συνεισέφεραν τον όρο «splooting». Την πράξη δηλαδή του ξαπλώματος πρηνηδόν σε μια δροσερή επιφάνεια με τα πόδια τεντωμένα ως μέσο αντιμετώπισης των ασυνήθιστα υψηλών θερμοκρασιών. Γάτες, σκύλοι, αγελάδες, πολικές αρκούδες και σκίουροι έχουν εντοπιστεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να κάνουν splooting σε όλη τη διάρκεια του 2022.

Ξέπλυμα μέσω αθλητισμού

Η τελευταία καταχώριση στο Collins είναι το «sportswashing». Ενας όρος για οργανισμούς και χώρες που χρησιμοποιούν αθλητικές δραστηριότητες για να ενισχύσουν τη φήμη τους ή να αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη από τις απαράδεκτες πολιτικές τους. Ηχηρό παράδειγμα είναι το Κατάρ, οικοδεσπότης του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου του 2022 που αρχίζει αυτόν τον μήνα, το οποίο έχει κατηγορηθεί για sportswashing έπειτα από ανησυχίες σχετικά με την κακομεταχείριση μεταναστών εργατών, για ομοφοβία και την έλλειψη ελευθερίας της έκφρασης.

Ο κατάλογος αντανακλά «την κατάσταση του κόσμου αυτή τη στιγμή» δήλωσε ο Αλεξ Μπίκροφτ, διευθύνων σύμβουλος της Collins Learning. «Η γλώσσα μπορεί να είναι ο καθρέφτης του τι συμβαίνει στην κοινωνία και στον ευρύτερο κόσμο, και φέτος η μία πρόκληση διαδέχεται την άλλη. Είναι κατανοητό ότι οι άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται πως ζούμε σε μια συνεχή κατάσταση αβεβαιότητας και ανησυχίας, αφού έζησαν τις αναταραχές που προκάλεσαν το Brexit, η πανδημία, τα έντονα καιρικά φαινόμενα, ο πόλεμος στην Ουκρανία, η πολιτική αστάθεια, η ενεργειακή στενότητα και η κρίση του κόστους ζωής».

Οικονομικοί ινφλουένσερς

Το Collins Dictionary παρακολουθεί τη βάση δεδομένων των 18 δισεκατομμυρίων λέξεων και μια σειρά από πηγές μέσων ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, για να δημιουργήσει έναν ετήσιο κατάλογο νέων και αξιοσημείωτων λέξεων. Ανάλογη είναι και η πρακτική για τα άλλα μεγάλα αγγλικά λεξικά Oxford και Cambridge που αναμένεται να ανακοινώσουν τις δικές τους λίστες με τα λήμματα της χρονιάς. Κάθε χρόνο, νέες αγγλικές λέξεις προστίθενται στα λεξικά αυτά με βάση τη δημοφιλή κουλτούρα, τα κοινωνικά και πολιτικά ζητήματα και τις καινοτομίες στην τεχνολογία από όλον τον κόσμο. Ορισμένες λοιπόν από τις λέξεις που γεννήθηκαν και κυκλοφόρησαν μέσα στο σύγχρονο ιντερνετικό παρόν του 2022 είναι και οι ακόλουθες:

Finfluencer (finance + influencer): Ενας συγκεκριμένος τύπος influencer που επικεντρώνεται σε θέματα σχετικά με τα χρήματα.

Nomophobia (no mobile phobia): Φόβος ή ανησυχία στην ιδέα ότι θα μείνετε χωρίς το κινητό σας τηλέφωνο ή ότι δεν θα μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε.

Sharent (share + parent): Ενας γονέας που χρησιμοποιεί τακτικά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για να επικοινωνεί πολλές λεπτομερείς πληροφορίες για το παιδί του.

Situationship (situation + relationship): Οταν μια σχέση μπορεί να περιγραφεί ως κάτι περισσότερο από φίλοι αλλά λιγότερο από ζευγάρι. Είναι μια ρομαντική σχέση απροσδιόριστης κατάστασης που τείνει να γίνει μη δεσμευτική. Μπορεί να βασίζεται στη διευκόλυνση ή σε βραχυπρόθεσμες περιστάσεις.