Κωδικός «μασκιρόβα»

Οι μεγαλύτερες, μέχρι στιγμής, επιτυχίες της Ουκρανίας στον πόλεμο ήρθαν αφού πρώτα ξεγέλασε τη Ρωσία κάνοντάς την να πιστεύει ότι η αντεπίθεσή της, τον περασμένο Σεπτέμβριο, θα γινόταν στον Νότο, και όχι στον Βορρά, στην περιοχή του Χαρκόβου. Οι αιφνιδιασμοί, όσον αφορά το πότε και το πού, είναι το πιο ισχυρό εργαλείο που διαθέτει το Κίεβο καθώς επιχειρεί να ανακτήσει τα χαμένα εδάφη του, να σπάσει τις γραμμές ανεφοδιασμού της Ρωσίας, και να ενισχύσει τη δυτική στήριξη για τον μακρύ πόλεμο που έχει μπροστά του. Οταν λοιπόν ο

ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε, την Πέμπτη, πως η Ουκρανία περιμένει μέχρι να φτάσουν περισσότερα δυτικά τεθωρακισμένα προτού αρχίσει τη νέα, πολυαναμενόμενη αντεπίθεσή της, και ότι «χρειάζεται επιπλέον χρόνο», αρκετοί δυτικοί παρατηρητές έσπευσαν να θυμίσουν τι σημαίνει στα ρωσικά «μασκιρόβα» - η στρατιωτική έννοια της επιχειρησιακής ασφάλειας και μυστικότητας, αλλά και της ενεργής παραπλάνησης όσον αφορά το τι ακολουθεί.

«Φυσικά και αυτό θα έλεγε κανείς αν επρόκειτο να ξεκινήσει άμεσα η αντεπίθεση», έγραψε χαρακτηριστικά στο Τwitter ο Σασάνκ Τζόσι, ο εξιδεικευμένος σε θέματα άμυνας συντάκτης των «Financial Times». «Και είναι πάντα χρήσιμο για την Ουκρανία να εντείνει την πίεση για περισσότερο δυτικό στρατιωτικό εξοπλισμό», πρόσθεσε ενώ η Βρετανία έγινε προχθές η πρώτη δυτική χώρα που προμηθεύει το Κίεβο με τους πυραύλους κρουζ μεγάλου βεληνεκούς, Storm Shadow εν προκειμένω, που ζητεί. «Η μυστικότητα είναι πολύ, πολύ σημαντική», προσυπέγραψε στην «Guardian» ο Νταν Σάμπαχ. «Είναι κρίσιμης σημασίας για την επιτυχία όσων έπονται». Επειτα, πάντως, από 15 μήνες κατά τους οποίους ο ουκρανικός στρατός συνεχώς ξεπερνούσε τις προσδοκίες της Δύσης, η ηγεσία της χώρας κάνει τώρα μια προσπάθεια να μειώσει αυτές τις ελπίδες - φοβούμενη, όπως επισημαίνει η «Washington Post», πως η έκβαση της πολυσυζητημένης αντεπίθεσης που ετοιμάζει μπορεί να μην ανταποκριθεί στη δημοσιότητα που έχει λάβει.

«Οι προσδοκίες από την εκστρατεία αντεπίθεσής μας υπερεκτιμούνται στον κόσμο», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ο ουκρανός υπουργός Αμυνας, Ολέκσι Ρεζνίκοφ. «Οι περισσότεροι άνθρωποι... περιμένουν κάτι τεράστιο», πρόσθεσε, και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε «συναισθηματική απογοήτευση». Οι υποστηρικτές του Κιέβου, πλειοδότησε χθες ο ουκρανός στρατιωτικός αναλυτής Ολεξάντρ Μουσιγιένκο, κατανοούν πως μία αντεπίθεση «ίσως να μην καταλήξει στην ολοκληρωτική εκδίωξη των ρωσικών στρατευμάτων και την οριστική ήττα της Ρωσίας σε όλες τις κατεχόμενες περιοχές. Πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι για το ενδεχόμενο να συνεχιστεί ο πόλεμος και την επόμενη χρονιά - ή θα μπορούσε να τερματιστεί εντός της τρέχουσας χρονιάς. Ολα εξαρτώνται από το πώς θα εξελιχθούν οι μάχες. Δεν μπορούμε να εγγυηθούμε το πώς θα αναπτυχθεί η αντεπίθεση». Πίσω από τις προειδοποιήσεις των Ουκρανών, είναι ξεκάθαρος ο φόβος πως αν δεν στεφθεί με επιτυχία («δεν μπορώ να σας πω ποια θα είναι η κλίμακα αυτής της επιτυχίας. Δέκα χιλιόμετρα, 30 χιλιόμετρα, 100 χιλιόμετρα, 200 χιλιόμετρα;», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ρεζνίκοφ) το Κίεβο μπορεί να χάσει την αταλάντευτη διεθνή στρατιωτική στήριξη ή να αντιμετωπίσει νέες πιέσεις προκειμένου να εμπλακεί με τη Μόσχα σε ένα διαπραγματευτικό τραπέζι - και όχι στο πεδίο της μάχης.

Οσο για τα πιθανά σενάρια της αντεπίθεσης, με τη γραμμή του μετώπου που χωρίζει τα κατεχόμενα ανατολικά εδάφη από την υπόλοιπη Ουκρανία να εκτείνεται κατά μήκος 1.450 χιλιομέτρων, θεωρητικά είναι πάρα πολλά - όμως η λίστα των εναλλακτικών επιλογών που κρίνονται επαρκώς βιώσιμες και πολύτιμες είναι σχετικά μικρή. «Η μία επιλογή, και η προφανέστερη στρατηγική ανάγκη, είναι να κόψουν τη "χερσαία γέφυρα" με την Κριμαία», σημειώνει ο Νταν Σάμπαχ. Αυτό θα ήταν ένα καίριο πλήγμα για τις γραμμές ανεφοδιασμού των ρωσικών στρατευμάτων στην υπόλοιπη Ουκρανία αλλά και ένα ταπεινωτικό πλήγμα για τον Βλαντίμιρ Πούτιν. Είναι όμως μία γραμμή αντεπίθεσης που οι Ρώσοι περιμένουν και για την οποία είναι πολύ καλά προετοιμασμένοι. «Θα μπορούσαν επίσης να προσπαθήσουν να επιτεθούν στην Κριμαία διασχίζοντας τον Δνείπερο δυτικότερα. Πρόκειται όμως για έναν τρομερό, πλατύ ποταμό που έχει ήδη πληγώσει τους Ρώσους όταν αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη Χερσώνα». Πιθανή θεωρείται και μία αντεπίθεση στο πολύπαθο Μπαχμούτ, στo Ντονέτσκ, όπου η Ρωσία έχει το πάνω χέρι έπειτα από μακροχρόνιες και σκληρότατες μάχες - αλλά η Ουκρανία έκανε αυτή την εβδομάδα την πρώτη σημαντική της πρόοδο εδώ και μήνες. Οι Ουκρανοί θα μπορούσαν, τέλος, να επιδιώξουν μία στρατιωτική νίκη στη βόρεια επαρχία του Λουχάνσκ, η συγκεκριμένη περιοχή έχει όμως λιγότερο προφανή στρατηγική αξία, και βρίσκεται αρκετά κοντά στη Ρωσία, θα ήταν λοιπόν πιο εύκολο για αυτή να φέρει ενισχύσεις.