Ο φόβος της κλιμάκωσης

«Βρισκόμαστε σε μια περιοχή με επαναλαμβανόμενες κρίσεις. Πρέπει να επιστρέψω στην Αθήνα για να συμμετάσχω στη συνεδρίαση του ΚΥΣΕΑ». Αυτό δήλωσε το Σάββατο ο Νίκος Δένδιας από τη Νέα Υόρκη και πήγε κατευθείαν στο ξενοδοχείο να μαζέψει τη βαλίτσα του και να ξεκινήσει το ταξίδι της επιστροφής. Βέβαια η δήλωσή του είχε ένα γραμματικό και πραγματολογικό λάθος. Το ρήμα στην αρχή έπρεπε να είναι στο τρίτο πρόσωπο (βρίσκονται αυτοί) όχι στο πρώτο (βρισκόμαστε εμείς),

διότι εκείνη τη στιγμή ο κ. Δένδιας βρισκόταν στις ΗΠΑ και όχι στην Ελλάδα, αλλά δεν έχει και πολλή σημασία αυτό – ίσως ψυχολογικά να είχε ήδη διακτινιστεί στην Αθήνα. Το σημαντικό είναι ότι βρισκόμαστε εντός των ορίων του βεληνεκούς των ιρανικών βαλλιστικών πυραύλων, οπότε ο συναγερμός της ελληνικής άμυνας είναι αυτονόητος.

Η πυραυλική επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ (σαββατιάτικα μάλιστα) ήταν μια παταγώδης αποτυχία. Χάρη στην αεράμυνα του Ισραήλ και στη συνδρομή Αμερικανών και Βρετανών η ιρανική επίθεση εξελίχθηκε σε μια νύχτα με βεγγαλικά – χωρίς να υποτιμώ τον φόβο και την αγωνία που προκάλεσε στον πληθυσμό. Εκτόξευσαν πάνω από 300 βλήματα (ντρόουν, κρουζ, βαλλιστικούς πυραύλους) και 99% κατερρίφθησαν, πολλά από αυτά μάλιστα κατερρίφθησαν προτού καν πλησιάσουν την επικράτεια του Ισραήλ. Νούλα και ξεφτίλα, δεν χωρεί αμφιβολία. Ωστόσο, αυτή η αποτυχία αποκαλύπτει τις δυνατότητες του Ιράν. Αν αύριο καταφέρουν να παραγάγουν πυρηνικές κεφαλές για τα ίδια βλήματα, τι γίνεται; Επειδή αυτό ακριβώς σταθμίζουν με την κρίση τους, πρώτοι από όλους, οι Ισραηλινοί, ο υπόλοιπος κόσμος κρατάει την ανάσα του – που λέει ο λόγος, διότι η πλειονότητα του κόσμου αδιαφορεί ή δεν καταλαβαίνει.

Για να αποσοβήσουν αυτόν τον μελλοντικό κίνδυνο, οι Ισραηλινοί πρέπει αυτές τις ώρες να εκτιμούν κατά πόσο αξίζει να χτυπήσουν ή όχι τις εγκαταστάσεις πυρηνικής έρευνας του Ιράν. Γι’ αυτό φωνάζει η Ουάσιγκτον και προειδοποιεί το Ισραήλ να μην ανταποδώσει. Ας μην προεξοφλούμε ότι οι αμερικανικές προειδοποιήσεις θα συγκρατήσουν τους Ισραηλινούς. Η αποτρεπτική πολιτική διά της ρητορικής, που ακολουθεί η προεδρία Μπάιντεν, απέτυχε στην περίπτωση του Ιράν, το οποίο έγραψε κανονικά τις αμερικανικές προειδοποιήσεις. Εξίσου πιθανό είναι να τις αντιμετωπίσει με ανάλογο τρόπο και το Ισραήλ. Δεν θα είναι η πρώτη φορά που το Ισραήλ θα εκβιάζει τη στήριξη των Αμερικανών.

Αυτό φοβάται και η Τεχεράνη, που καταπίνει την ντροπή της αποτυχίας και δηλώνει ικανοποιημένη, διευκρινίζοντας μάλιστα ότι από πλευράς της δεν πρόκειται να υπάρξει κλιμάκωση. Οι Ισραηλινοί ισοπέδωσαν ένα ολόκληρο κτίριο των Φρουρών της Επανάστασης, μαζί με τον διοικητή τους και τους επιτελείς του, ενώ οι Ιρανοί προσέφεραν απλώς ένα υπερθέαμα στον ουρανό. Προφανώς δεν μπαίνουν στο ίδιο ζύγι αυτές οι δύο ενέργειες, όμως η Τεχεράνη πράγματι φοβάται τις στρατιωτικές δυνατότητες του Ισραήλ, πολύ περισσότερο καθώς γνωρίζει ότι δεν θα είναι σε θέση να απαντήσει. Γι’ αυτό θέλει να θεωρηθεί το επεισόδιο λήξαν.

Το ίδιο θέλουν για τους δικούς τους λόγους και οι Αμερικανοί. Η ενεργός εμπλοκή των ΗΠΑ σε έναν πόλεμο στη Μέση Ανατολή θα ενίσχυε την τάση του απομονωτισμού, θα έδινε έτσι την αφορμή στον Τραμπ να ορίσει ένα νέο πεδίο διχασμού της αμερικανικής κοινωνίας. Είναι χαρακτηριστικό της αυτοσυγκράτησης των Αμερικανών ότι ακόμη και όταν καλούνται να υπερασπιστούν το γόητρό τους, όπως στην περίπτωση της επίθεσης των Χούθι σε αμερικανικό πολεμικό πλοίο, το κάνουν με μέτρο. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, εκτόξευσαν περισσότερους από 80 πυραύλους κρουζ, αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων, για να καταστρέψουν ντρόουν των Χούθι, αξίας το πολύ πέντε εκατομμυρίων. Δεν τόλμησαν καν να βυθίσουν το κατασκοπευτικό πλοίο του Ιράν, που είναι αγκυροβολημένο στην περιοχή και τροφοδοτεί με στοιχεία τους Χούθι για τις επιθέσεις τους στη ναυσιπλοΐα.

Ας ελπίσουμε λοιπόν ότι δεν θα υπάρξει κλιμάκωση από πλευράς τους Ισραήλ και ότι όλη η αναστάτωση έγινε για να χαλάσει το Σαββατοκύριακο του κ. Δένδια στη Νέα Υόρκη. Αυτή η έκβαση θα ήταν η λογικότερη, όχι όμως απαραιτήτως και η πιθανότερη. Γιατί δεν είναι μόνο το συμφέρον που κινεί τους ανθρώπους στον πόλεμο, είναι και ο φόβος, είναι και η τιμή.