Ψωμί, ελιά και Κώτσο βασιλιά - Ποιοι πήγαν στην κηδεία του τέως

Ηλικιωμένοι με τσαρούχια. Νέοι που φορούσαν κομψά παλτό και τα πιο ροκ μποτάκια της μόδας, τα Dr. Martens. Λάκωνες που ανέμιζαν τη λευκή σημαία της Μάνης με το σύνθημα «ελευθερία ή θάνατος». Ερασιτέχνες κυνηγοί διασημοτήτων με το κινητό ανά χείρας, έτοιμοι για μια καλή λήψη των εστεμμένων κυρίων που επαινούνται από ιλουστρασιόν έντυπα για το στυλ τους. Δυνητικοί ψηφοφόροι του Κασιδιάρη,

οι οποίοι μελετούσαν διαφημιστικά φυλλάδια του κόμματός του. Το πλήθος που γέμισε την πλατεία Μητροπόλεως τη Δευτέρα, με αφορμή την κηδεία του έκπτωτου βασιλιά, δεν ήταν ομοιογενές. Ηταν, ωστόσο, μεγαλύτερο απ' ό,τι υπολόγιζαν αρκετοί. Γι' αυτό, η απορία προκύπτει αβίαστα: εφόσον υπάρχουν ακόμη - έστω και λίγοι - φιλοβασιλικοί στην Ελλάδα, ποιοι είναι;

Η ακτινογραφία του εν λόγω κοινού δεν είναι καθαρή. Για την ακρίβεια, ούτε καν η ποσοτική του αποτίμηση δεν είναι εύκολη. Η πιο πρόσφατη δημοσκόπηση που κατέγραψε τη «δύναμη» των βασιλικών έγινε το 2007 από την Κάπα Research για «ΤΟ ΒΗΜΑ». Σ' εκείνο το γκάλοπ 11,6% είχε εκφράσει την προτίμησή του στη βασιλευομένη δημοκρατία.

Οι περισσότεροι αναλυτές το συνδέουν με τη ΝΔ και τα κόμματα στα δεξιά της. Χωρίς όμως να έχουν στοιχεία που επιβεβαιώνουν την εκτίμησή τους. Το συμπέρασμα βγαίνει επαγωγικά, απ' το 30% της γαλάζιας κομματικής βάσης που χαρακτηρίζει τον εαυτό του δεξιό. «Ανάμεσα σ' αυτούς πρέπει υπάρχουν και συμπαθούντες τη βασιλεία», υποθέτει γνωστός δημοσκόπος.

«Θα έχει ξεχαστεί»

Οταν του ζητείται να περιγράψει τα ποιοτικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά τους, αναφέρεται στα προφανή. «Ηλικιωμένοι, συντηρητικοί, θρησκευόμενοι, από τους νομούς που στήριξαν τη βασιλευομένη δημοκρατία στο δημοψήφισμα του 1974. Μεσσηνία, Λακωνία». Ο ίδιος, πάντως, σπεύδει να επισημάνει ότι οι παρατηρήσεις του είναι «επιφανειακές». Γιατί κανένας επαγγελματίας του χώρου δεν μετράει την απήχηση ενός θεσμού που τελείωσε πριν μισό αιώνα. Αλλά κι επειδή κανένα κόμμα του ελληνικού κοινοβουλίου δεν έχει εμφανιστεί ποτέ υπέρ του. Στην ανάγνωση της παραπάνω πηγής, «η πολιτική αντιπαράθεση που ξεκίνησε με το τελετουργικό της κηδείας δεν έχει εκλογικό βάθος. Σε μια εβδομάδα το θέμα δεν θα συζητιέται».

Για έναν έμπειρο κοινοβουλευτικό του κυβερνώντος κόμματος, «το ποσοστό των φιλοβασιλικών σήμερα ίσως είναι κοντά στο 15%. Ομως δεν έχει καμία σημασία. Δεν τίθεται πολιτειακό θέμα ώστε να έχει νόημα». Ως άνθρωπος που έχει συναναστραφεί βασιλόφρονες, μάλιστα, τους περιγράφει με τον όρο «συμπαθούντες» κι όχι «υποστηρικτές». «Το φιλοβασιλικό κοινό δεν πιστεύει πια ότι μπορεί να επιστρέψει η βασιλευομένη δημοκρατία. Το υπό συζήτηση πολίτευμα δεν έχει οπαδούς, όπως έχουν τα κόμματα». Συμπαθούν ενδεχομένως τους Γλύξμπουργκ, αλλά δεν τους προσμένουν, δηλαδή.

Νοσταλγοί και περίεργοι

Πολιτικοί και πολιτικοί αναλυτές αναδεικνύουν και τον «κοσμικό χαρακτήρα» της νεκρώσιμης ακολουθίας για τον Κωνσταντίνο. Μια ματιά στα πλάνα των πολιτών που βρέθηκαν γύρω από τον μητροπολιτικό ναό αρκούσε, υποστηρίζουν, για να αντιληφθεί κανείς πως η τελετή δεν είχε καμία πολιτειακή προέκταση. Ηταν μάλλον κάτι αντίστοιχο με τις κοσμικότητες που απασχολούν τα μεσημεριανάδικα.

«Μαζί με τους συμπαθούντες και τους νοσταλγούς συγχρωτίστηκαν οι περίεργοι κι εκείνοι που θέλησαν να κάνουν χάζι όσους έχουν κατατάξει στο διεθνές τζετ σετ. Οι μόνοι που πραγματικά ξέρουν για ποιους λόγους πήγαν στην κηδεία ήταν οι βουλευτές της ΝΔ» λέει συνάδελφος των τελευταίων. Ενας πολιτικός παρατηρητής αναφέρει ότι στις κουβέντες των ημερών άκουσε αρκετούς ανθρώπους να αναρωτιούνται γιατί οι συγγενείς του εκλιπόντος δεν θα μπορούσαν να έχουν έναν «διπλωματικό ρόλο», ανάλογο μ' αυτόν που παίζουν τα μέλη της βρετανικής βασιλικής οικογένειας. Ηθελημένα ή αθέλητα, λοιπόν, προτάσσουν την γκλάμουρ πλευρά αυτών που ορισμένες φορές προσκαλούνται στις κοινωνικές εκδηλώσεις ευρωπαϊκών βασιλικών οίκων.

Η απάντηση στην ερώτησή τους, βέβαια, είναι καθαρά πολιτική. Δεν θα μπορούσαν επειδή - όπως θυμίζει ένας ιστοριοδίφης πολιτικός - η ιστορική εμπειρία έχει δείξει ότι οι Γλύξμπουργκ δεν σεβάστηκαν ποτέ την αρχετυπική συμβουλή που είχε δώσει στον πρώτο της δυναστείας τους, Γεώργιο Α', ο βασιλιάς της Δανίας παππούς του: πως οι βασιλείς βασιλεύουν, δεν κυβερνούν.