Εισβολή του λύκου στην Πελοπόννησο: έχει βάλει άνθρωπος το χέρι του;

Ο λύκος (Canis lupus) σταμάτησε να είναι θηρεύσιμο είδος από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και απαγορεύτηκε η χρήση δολωμάτων με δηλητήριο από τη δεκαετία του 1980. Παράλληλα τα δάση πύκνωσαν και το ζαρκάδι και ο αγριόχοιρος αυξήθηκαν σοβαρά. Ο λύκος έμαθε να εκμεταλλεύεται και νέες πηγές τροφής, όπως στους σκουπιδοτόπους και τους … σκύλους. Αυτοί ήταν κάποιοι παράγοντες που οδήγησαν στην επανάκαμψη του πληθυσμού του λύκου στην Ελλάδα.

Του Δρος Χρήστου Κ. Σώκου

Επίσης το υψηλό αναπαραγωγικό δυναμικό και η ικανότητα

των λύκων να προσαρμόζονται και να εποικίζουν μέσω της μεγάλης διασποράς, είχαν ως αποτέλεσμα τη γρήγορη επανεμφάνιση τους σε περιοχές όπου το είδος είχε εξαφανιστεί. Μάλιστα ανακοινώθηκε η αποδεδειγμένη παρουσία του είδους και στην Πελοπόννησο το 2019 (ένα άτομο), ενώ υπήρχαν αναφορές αγροτών από το 2018.

Ο λύκος είναι παλιός κάτοικος της Πελοποννήσου. Απολιθώματα στην περιοχή του Καϊάφα της Ηλείας αποδεικνύουν την ύπαρξή του πριν από 3,5 εκατομμύρια έτη. Μέχρι πρόσφατα, τελευταίες αναφορές για λύκους στην Πελοπόννησο υπήρχαν σε εφημερίδες των αρχών του περασμένου αιώνα. Άρα έπειτα από έναν αιώνα περίπου, ο λύκος ήρθε και πάλι στην Πελοπόννησο.

Τα ερωτήματα που προκύπτουν από αυτό το γεγονός είναι: α) εάν είναι δυνατή η φυσική εξάπλωση του λύκου λόγω του ότι περιβάλλεται από θάλασσα, β) εάν μπορεί να δημιουργηθεί αναπαραγόμενη ομάδα και βιώσιμος πληθυσμός, και γ) ποιες θα είναι οι επιδράσεις από την ανάπτυξη του πληθυσμού του λύκου στις παρούσες συνθήκες της Πελοποννήσου.

Είναι δυνατή η φυσική εξάπλωση του λύκου στην Πελοπόννησο;

Στην Αλάσκα έχουν καταγραφεί λύκοι να κολυμπούν σε απόσταση τουλάχιστον τεσσάρων χιλιομέτρων, σε άλλες περιπτώσεις όμως με δύσκολη θάλασσα δεν μπόρεσαν να διανύσουν μια απόσταση 900 μέτρων.

Μεταξύ Στερεάς και Πελοποννήσου δύο είναι οι θέσεις όπου η θάλασσα περιορίζεται σε λιγότερο από 4km, στον Ισθμό και στο Ρίο-Αντίρριο. Στον Ισθμό η θαλάσσια διάβαση είναι ευκολότερη, αλλά η περιοχή είναι περισσότερο αστικοποιημένη εκατέρωθεν. Ένα επιπλέον εμπόδιο είναι η Εθνική Οδός η οποία μπορεί να προκαλέσει θνησιμότητα.

Συμπερασματικά το πέρασμα ενός λύκου από τα βουνά της Στερεάς στα βουνά της Πελοποννήσου δεν θα πρέπει να θεωρείται αδύνατο, ωστόσο αποτελεί δύσκολο εγχείρημα με υψηλή πιθανότητα θανάτωσης.

Πόσο εύκολο είναι να δημιουργηθεί βιώσιμος πληθυσμός;

Ακόμα πιο δύσκολο είναι να σχηματισθεί αναπαραγόμενη ομάδα και βιώσιμος πληθυσμός. Αυτό θα μπορούσε να είναι εφικτό εάν καταφέρει και περάσει αγέλη ή τμήμα αυτής και σε συνδυασμό και με άλλα άτομα που θα ακολουθήσουν, βρεθούν στον κατάλληλο χώρο και χρόνο και ξεκινήσει η εγκατάσταση πληθυσμού.

Συμπερασματικά, η φυσική εξάπλωση με επανεγκατάσταση του λύκου στην Πελοπόννησο εκτιμάται πως είναι σχεδόν αδύνατη. Άρα το να εντοπιστεί ένα ή περισσότερα σποραδικά άτομα λύκου μπορεί να είναι από φυσική μετακίνηση – αλλά εάν αποδειχθεί πως δημιουργείται πληθυσμός, πιθανόν να υφίσταται υποβοήθηση από τον άνθρωπο με την παράνομη σύλληψη και μεταφορά.

Ποιες οι επιδράσεις από την ανάπτυξη πληθυσμού;

Χρησιμοποιώ τον όρο «εισβολή» για να περιγράψω την εμφάνιση ενός οργανισμού σε ένα οικοσύστημα στο οποίο προηγουμένως απουσίαζε και αναμένεται να προκαλέσει επιπτώσεις στους οργανισμούς που βρίσκονται ήδη εκεί.

Τα δασικά οικοσυστήματα της Πελοποννήσου, περισσότερο ξηροθερμικά και ανθρωπογενή πλέον, δεν διατηρούν μεγάλους πληθυσμούς οπληφόρων, όπως στο Yellowstone των ΗΠΑ, όπου η βλάστηση απειλείται από τα ελάφια.

Στην Πελοπόννησο υπάρχουν αγριόχοιροι, αλλά δεν θεωρούνται εύκολη λεία για τον λύκο. Συνεπώς το ζώο αναμένεται να στραφεί στα αγροτικά ζώα, όπως και στους σκύλους. Επίσης αναμένεται να εκδιώξει το τσακάλι από κάποιες περιοχές.

Στο πλαίσιο μιας σοβαρής πολιτικής για την άγρια πανίδα, όλα αυτά θα πρέπει να αποτιμηθούν και να εξεταστούν οι επιμέρους παράγοντες. Οι συγκρούσεις που προκαλούνται από μεγάλα σαρκοφάγα θηλαστικά και τον άνθρωπο της υπαίθρου είναι γνωστές.

Κάτι τέτοιο λοιπόν θα πρέπει να αφήνεται στην τύχη ή όχι; Έχουν αρθεί οι αιτίες που οδήγησαν στην εξαφάνιση του λύκου ή όχι; Πόσο το κράτος έχει την ευχέρεια να στηρίξει (με επιδοτήσεις προστατευτικών μέτρων και αποζημιώσεων) την επαναφορά του λύκου;

The post Εισβολή του λύκου στην Πελοπόννησο: έχει βάλει άνθρωπος το χέρι του; appeared first on iHunt.