Ο Τζον Κράξτον και η ελληνική ψυχή του μετά την Αθήνα στη δεύτερη πατρίδα του, Κρήτη

Ο Τζον Κράξτον στο Εργαστήριο του

Μετά το Μουσείο Μπενάκη, όπου σε πέντε μήνες (Απρίλιο -Σεπτέμβριο) υποδέχτηκε περισσότερους από 25.000 επισκέπτες, η έκθεση «John Craxton: Μια ελληνική Ψυχή», κατεβαίνει στη δεύτερη πατρίδα του Βρετανού εικαστικού καλλιτέχνη, Κρήτη και πιο συγκεκριμένα στα Χάνια, εκεί όπου από το 1960 άνοιξε το δεύτερο μεγάλο κεφάλαιο της συναρπαστικής ζωής του.

Το αφιέρωμα στο έργο του εξαιρετικού πορτρετίστα, τοπιογράφου, αλλά και κοσμοπολίτη νομά, είναι μια νέα

εκδοχή της έκθεσης που είδαμε στο Μπενάκη, καθώς είναι εμπλουτισμένο με επιπλέον έργα του καλλιτέχνη που εντοπίστηκαν στην Κρήτη.

Μεταξύ άλλων, παρουσιάζεται μία αναδημιουργία του εργαστηρίου του -ο αυθεντικός χώρος βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, όπου παρουσιάζεται η έκθεση, στο παλιό λιμάνι της πόλης, και θα καταστεί επισκέψιμος χάρη σε ψηφιακό πρόγραμμα που ετοιμάζει το Πολυτεχνείο Κρήτης- όπως και η περίφημη μοτοσυκλέτα του, αχώριστος σύντροφος στα ταξίδια και τις εξερευνήσεις του στα Λευκά Όρη. 

Ο John Craxton στα Λευκά Όρη της Κρήτης, 1984

Η έκθεση περιλαμβάνει συνολικά περί τους 100 πίνακες, σχέδια, εκτυπώσεις, φωτογραφίες και αντικείμενα κυρίως από το Craxton Estate, αλλά και  20 έργα, τα οποία παραχώρησαν φίλοι του καλλιτέχνη που ζουν στα Χανιά.

Η ταπισερί «Τοπίο με στοιχεία της φύσης» καμωμένη με νήματα 500 διαφορετικών χρωμάτων, την οποία ο Κράξτον είχε σχεδιάσει όταν κατά τη διάρκεια της δικτατορίας αναγκάστηκε να φύγει από την Ελλάδα, κατέχει όπως και στο Μουσείο Μπενάκη, κεντρικό ρόλο στην έκθεση, καθώς αποτίνει φόρο τιμής στην κρητική υφαντουργία. Αξίζει να σημειωθεί πως είναι η πρώτη φορά που ταξιδεύει εκτός του τόπου δημιουργίας της, του Εδιμβούργου, για χάρη της συγκεκριμένης περιοδικής έκθεσης.

Την επιμέλεια της έκθεσης- η οποία πραγματοποιείται με αφορμή την συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννηση του καλλιτέχνη (ο Τζον Κράξτον γεννήθηκε σαν σήμερα, στις 3 Οκτωβρίου 1922) και 75 χρόνων από την πρώτη του επίσκεψη στην Κρήτη- υπογράφει ο φίλος και βιογράφος του καλλιτέχνη, Ίαν Κόλινς, το ευπώλητο βιβλίο του οποίου «John Craxton: A Life of Gifts» κέρδισε το βραβείο Runciman 2022. Η εν λόγω βιογραφία κυκλοφορεί και στα ελληνικά υπό τον τίτλο «John Craxton, Ο αγαπημένος της ζωής. Μια ελληνική ψυχή» από τις εκδόσεις Πατάκη. 

Ο μποέμ Λονδρέζος που αγάπησε τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο

Γεννημένος στο Λονδίνο, σε μια μεγάλη, μουσικόφιλη και μποέμ οικογένεια, ο Τζον Κράξτον ήθελε μόνο να σχεδιάζει και να ζωγραφίζει. Από μικρός, εμπνεόμενος από τη μυθολογία και τα αρχαιολογικά ευρήματα που έβλεπε στις προθήκες των μουσείων, λαχταρούσε να ζήσει και να εργαστεί στην Ελλάδα. Ο εκ Κρήτης ορμώμενος Δομήνικος Θεοτοκόπουλος έγινε ο αγαπημένος του ζωγράφος από τη στιγμή που γνώρισε τα έργα του, τα οποία είχε στη συλλογή του ο πατέρας ενός συμμαθητή του. 

Ακολούθησε την έμπνευση και τη φαντασία του για να εξελιχθεί σε ένα παιδί-θαύμα. Από την ηλικία των 19 ετών, μεσούντος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μοιραζόταν το ίδιο εργαστήριο με τον καλό του φίλο, Λούσιαν Φρόιντ, ενώ με την πρώτη ευκαιρία που το δόθηκε –τον Μάιο του 1946– προσγειώθηκε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε αρχικά στον Πόρο χωρίς να κοιτάξει ποτέ πίσω. Μέχρι τον θάνατό του, τον Νοέμβριο του 2009, σχεδόν όλη η τέχνη του είχε ως επίκεντρo τη ζωή, το φως και τα τοπία της Ελλάδας.

Κεφάλι ηλικιωμένου Κρητικού, 1948Λάδι σε καμβά, 45,5 x 35,5 εκ. 

Ταξίδεψε πολύ σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια και τη δεκαετία του 1950 πέρασε μεγάλα διαστήματα στην Ύδρα, στο αρχοντικό του Έλληνα φίλου του ζωγράφου Νίκου Χατζηκυριάκου - Γκίκα. Την Κρήτη, ωστόσο, τη λάτρεψε από την πρώτη στιγμή που πάτησε το χώμα της, το 1947. Και με τα σχέδια που έφτιαξε για την παράσταση μπαλέτου «Δάφνις και Χλόη» (1951) με τη Μαργκότ Φοντέιν θέλησε να τιμήσει στο νησί που αγάπησε σαν δεύτερη πατρίδα του.

Καλοκαίρι του 1960, σε ένα ερειπωμένο σπίτι στο λιμάνι των Χανίων

Το καλοκαίρι του 1960 μετακόμισε σε ένα ερειπωμένο σπίτι στο λιμάνι των Χανίων. Το εργαστήριο του βρισκόταν  στον τελευταίο όροφο και γοητεύτηκε από το γεγονός ότι κάτω από τα πόδια του ξεδιπλώνονταν τα διαφορετικά επίπεδα της Ιστορίας του τόπου- οθωμανική, βενετσιάνικη, βυζαντινή, αρχαία ελληνική, μινωική- αίσθηση την οποία θέλησε να αποτυπώσει και  στα γεμάτα έντονα χρώματα έργα του. 

Alderholt Mill, 1943-1944Λάδι σε χαρτόνι, 51 x 64 εκ.Τοπίο της Ύδρας, 1963-1967Λάδι σε μουσαμά, 107 x 213 εκ.

Ο Κράξτον μπορούσε τη μία στιγμή να συναναστρέφεται με τους διάσημους φίλους του- ανάμεσα τους συγκαταλέγονται ο συγγραφέας Πάτρικ Λη Φέρμορ (του οποίου σχεδίαζε τα εξώφυλλα των βιβλίων) και ο νομπελίστας ποιητής Γιώργος Σεφέρης,  για το σπίτι του οποίου φιλοτέχνησε τα φωτιστικά με τη μορφή γοργόνας (αντίγραφα τους φιλοξενούνται στην έκθεση)- αλλά και με ταπεινούς ψαράδες, ναυτικούς και βοσκούς με τους οποίους συνομιλούσε και αποτύπωνε στα έργα του θέλοντας να συλλάβει όσο βαθύτερα μπορούσε το αυθεντικό πνεύμα της Ελλάδας.

Η έκθεση μετά τα Χανιά θα συνεχίσει το ταξίδι της στην Κωνσταντινούπολη και το Λονδίνο.

Ιnfo

«John Craxton: Μια ελληνική Ψυχή»

Διάρκεια:  8 Οκτωβρίου 2022 - 31 Ιανουαρίου 2023

Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων, Χάληδων 98-102

Τηλ: +30 28210 92294 και  +30 28210 92419

Ιστοσελίδα: www.pinakothiki-chania.gr

Facebook & Instagram: @MunicipalArtGalleryChania

Ωράριο λειτουργίας:

Δευτέρα έως και Σάββατο 10:00 έως 14:00 και 19:00  έως 22:00 

Κυριακή κλειστά

Related...Σασίν Λιτλφέδερ: Πέθανε η Ινδιάνα που αρνήθηκε το Όσκαρ εκ μέρους του Μάρλον ΜπράντοThe Guardian: Ο «λευκός θόρυβος» είναι το νέο hit της μουσικής βιομηχανίας«Η Αθήνα βάζει πλώρη για την όπερα του μέλλοντος»: Η Le Figaro για την Εθνική Λυρική Σκηνή