Ανησυχία για νέα κρίση με αυξήσεις σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο: Πώς επηρεάζουν τις τιμές οι επιθέσεις των Χούθι

Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ ανακοίνωσε τη Δευτέρα τον σχηματισμό συμμαχίας 10 χωρών στην Ερυθρά Θάλασσα για την αντιμετώπιση των επανειλημμένων επιθέσεων των σιιτών ανταρτών Χούθι της Υεμένης: Γιατί είναι τόση σημαντική η Ερυθρά Θάλασσα και πώς θα επηρεάσει τις τιμές η νέα κρίση

Σε κατάσταση συναγερμού βρίσκεται το παγκόσμιο εμπόριο εξαιτίας της κλιμάκωσης

των επιθέσεων των ανταρτών Χούθι εναντίον εμπορικών πλοίων που δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στη διεθνή ναυσιπλοΐα.

Υπενθυμίζεται πως οι Χούθι της Υεμένης δήλωσαν την Τρίτη ότι θα συνεχίσουν τις επιθέσεις τους στην Ερυθρά Θάλασσα προειδοποιώντας πως μπορούν να προχωρούν σε νέες θαλάσσιες επιχειρήσεις περίπου ανά 12 ώρες. Η οργάνωση έχει, άλλωστε, εντείνει τις επιθέσεις με πυραύλους και drones - που ξεκίνησε τον περασμένο μήνα κατά ξένων πλοίων ως απάντηση στην επίθεση του Ισραήλ στη Λωρίδα της Γάζας.

«Σε ό,τι αφορά τις θαλάσσιες επιχειρήσεις, είναι σε πλήρη εξέλιξη, και ίσως να μην περάσουν 12 ώρες χωρίς επιχείρηση», ανέφερε ο εκπρόσωπος της οργάνωσης και βασικός διαπραγματευτής Μοχάμεντ Αμπντεσαλάμ στο τηλεοπτικό σταθμό al Jazeera.

Από την πλευρά του, ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν καταδίκασε τις «άνευ προηγουμένου» επιθέσεις των ανταρτών Χούθι κατά της διεθνούς ναυσιπλοΐας, λέγοντας ότι αποτελούν «απειλή» για το παγκόσμιο εμπόριο.

Η Βρετανία προειδοποίησε ότι η κατάσταση ασφαλείας στην Ερυθρά Θάλασσα επιδεινώνεται και ότι οι επιθέσεις με βαλλιστικούς πυραύλους και drones είναι αυξημένη απειλή, ενώ συμφώνησε αντιτορπιλικό του Βασιλικού Ναυτικού να ενταχθεί στην υπό τις ΗΠΑ επιχείρηση για την προστασία του εμπορίου στην περιοχή.

«Αυτές οι παράνομες επιθέσεις είναι μια απαράδεκτη απειλή στην παγκόσμια οικονομία» που υπονομεύουν την περιφερειακή ασφάλεια και απειλούν να οδηγήσουν σε αύξηση τις τιμές των καυσίμων, ανέφερε ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Γκραντ Σαπς σε ανακοίνωσή του. «Είναι ένα διεθνές πρόβλημα που απαιτεί μια διεθνή λύση».

Γιατί είναι σημαντική η Ερυθρά Θάλασσα

Οι Χούθι πραγματοποιούν τις επιθέσεις τους στο στενό Bab el-Mandeb - ή αλλιώς Πύλη των Δακρύων - που βρίσκεται μεταξύ του Τζιμπουτί και της Υεμένης.

Πρόκειται για τη νότια είσοδο στην Ερυθρά Θάλασσα, η οποία μέσω διώρυγας του Σουέζ συνδέεται με τη Μεσόγειο, αποτελώντας κρίσιμο σύνδεσμο μεταξύ Ευρώπης και Ασίας.

Εκτιμάται ότι το 12 έως 15% του παγκόσμιου εμπορίου διέρχεται από αυτή τη διαδρομή, αντιπροσωπεύοντας το 30% της παγκόσμιας διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων: Περίπου το 7% έως 10% του παγκόσμιου πετρελαίου και το 8% του υγροποιημένου φυσικού αερίου μεταφέρονται επίσης μέσω της ίδιας πλωτής οδού.

Τώρα που το στενό είναι κλειστό, «οι εναλλακτικές λύσεις απαιτούν πρόσθετο κόστος και προκαλούν πρόσθετη καθυστέρηση καθώς διαταράσσουν την ολοκληρωμένη αλυσίδα εφοδιασμού που ήδη υπάρχει», σημειώνει ο Marco Forgione, γενικός διευθυντής με το Ινστιτούτο Εξαγωγών και Διεθνούς Εμπορίου.

Η εκτροπή των πλοίων γύρω από την Αφρική προσθέτει έως και δύο εβδομάδες στη διάρκεια του ταξιδιών, δημιουργώντας πρόσθετο κόστος και συμφόρηση στα λιμάνια.

Τι σημαίνει η παρούσα κρίση για το παγκόσμιο εμπόριο

Σύμφωνα με το Politico, παρότι - για την ώρα τουλάχιστον - δεν διαφαίνεται μια νέα οικονομική κρίση, όσα συμβαίνουν στην Ερυθρά Θάλασσα θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέα αύξηση των τιμών.

«Η κατάσταση είναι ανησυχητική από κάθε άποψη - ιδιαίτερα όσον αφορά την ενέργεια, το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο», δήλωσε ο Φώτης Κατσούλας, επικεφαλής οικονομικός αναλυτής της S&P Global Market Intelligence.

«Ήδη υπάρχουν εκτιμήσεις πως η ζήτηση για [ναυτιλιακά] καύσιμα αναμένεται να αυξηθεί έως και 5%», προσθέσε και «οι υψηλότερες τιμές των καυσίμων, το υψηλότερο κόστος για τη ναυτιλία, τα υψηλότερα ασφάλιστρα» σημαίνουν τελικά υψηλότερο κόστος για τους καταναλωτές.

«Υπάρχουν ακόμη πλοία που βρίσκονται ήδη στην Ερυθρά Θάλασσα και εξετάζουν το ενδεχόμενο να επιστρέψουν μέσω της διώρυγας του Σουέζ στη Μεσόγειο, ακόμη και αν θα πρέπει να πληρώσουν μισό εκατομμύριο δολάρια για να το κάνουν».

Ποιοι είναι οι Χούθι

Οι Χούθι ανήκουν σε μια φυλή από τη βορειοδυτική επαρχία Σαάντα και είναι οπαδοί της σέκτας των Ζαϊντί του σιιτικού Ισλάμ - αποτελώντας το 35-40% των Μουσουλμάνων στην Υεμένη.

Μετά την ενοποίηση της Βόρειας και της Νότιας Υεμένης το 1990, οι Χούθι διεξήγαγαν μια σειρά εξεγέρσεων με αποτέλεσμα το 2014 να βρεθεί υπό τον έλεγχό τους η πρωτεύουσα Σαναά. Ο εμφύλιος πόλεμος στη χώρα μαίνεται μέχρι σήμερα, ενώ οι Χούθι ασκούν de facto έλεγχο στο μεγαλύτερο τμήμα της βόρειας Υεμένης και πολεμούν ανοιχτά τη Σαουδική Αραβία.

Πίσω το 2015 δημοσίευμα του Reuters ήθελε το Ιράν να προμηθεύει με όπλα και χρήματα την σιιτική πολιτοφυλακή των Χούθι, αλλά και να εκπαιδεύει μέλη της πριν την κατάληψη της πρωτεύουσας της Υεμένης, στο πλαίσιο των προσπαθειών της Τεχεράνης να επιβληθεί στην περιφερειακή μάχη ισχύος με τη Σαουδική Αραβία.

Το πόση ακριβώς στήριξη είχε παράσχει τότε το Ιράν παρέμεινε ασαφές, ωστόσο το Reuters είχε συγκεκριμένα στοιχεία - από πηγές της Υεμένης, της Δύσης και του Ιράν - για την ιρανική στρατιωτική και οικονομική υποστήριξη προς τους Χούθι πριν και μετά την κατάληψη της Σαναά στις 21 Σεπτεμβρίου.

Σημειώνεται πως οι Χούθι άρχισαν να επιτίθενται κατά της Σαουδικής Αραβίας μετά την παρέμβασή της στον πόλεμο της Υεμένης το 2015.

Οι αντάρτες έχουν εκφράσει την υποστήριξή τους προς τους Παλαιστίνιους και έχουν απειλήσει το Ισραήλ από την πρώτη ημέρα της έναρξης των εχθροπραξιών. Ανήκουν στον «άξονα της αντίστασης» που αντιτίθεται στο Ισραήλ και τις ΗΠΑ, ενώ έχουν εξαπολύσει σειρά επιθέσεων στην περιοχή μετά τις 7 Οκτωβρίου.

Στο πλαίσιο αυτού του «άξονα», οι ιρακινές πολιτοφυλακές, υποστηριζόμενες από το Ιράν, επιτίθενται εναντίον των αμερικανικών δυνάμεων στο Ιράκ και τη Συρία, ενώ το λιβανέζικο κίνημα Χεζμπολάχ ανταλλάσσει πυρά με τις ισραηλινές δυνάμεις στη μεθόριο.