Επικίνδυνη κλιμάκωση από την Τουρκία: «Θα συνεχίσουμε τις έρευνες ανοιχτά της Κύπρου» - Ομοβροντία αντιδράσεων

Μήνυμα στις Ηνωμένες Πολιτείες πως θα συνεχίσει τις υποθαλάσσιες έρευνες και τις γεωτρήσεις ανοιχτά της Κύπρου έστειλε η Τουρκία, στον απόηχο της προτροπής της Ουάσιγκτον να σταματήσει η τουρκική δραστηριότητα στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σε αιχμηρή ανακοίνωσή του το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών υποστηρίζει πως οι αμερικανικές θέσεις είναι εκτός πραγματικότητας, τονίζοντας πως θα προστατεύσει τα δικαιώματά της στην δική της υφαλοκρηπίδα

Σημειώνει πως «τρίτες χώρες» δεν πρέπει να προσποιούνται τα διεθνή δικαστήρια ούτε να επιχειρούν να οριοθετήσουν θαλάσσιες ζώνες και σύνορα, και επισημαίνει πως έχει καταστήσει σαφή την θέση της όσον αφορά τα δικαιώματά της στην περιοχή.

Η Άγκυρα αναφέρει δε πως με την στάση της προασπίζεται τα δικαιώματα των τουρκοκύπριων, καταγγέλλοντας εκ νέου πως ο πληθυσμός των κατεχόμενων δεν λαμβάνεται υπόψη από την Λευκωσία.

Πρόκειται για το νεότερο επεισόδιο στην ένταση που επικρατεί ανάμεσα σε Άγκυρα και Ουάσιγκτον την τελευταία διετία.

Την ενέργεια της Τουρκίας έχουν καταδικάσει επίσης η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Αίγυπτος και το Ισραήλ, χώρες-κλειδιά στην ανατολική Μεσόγειο, οι οποίες συνεργάζονται με την Ελλάδα και την Κύπρο σε τριμερή σχήματα.

Για αποτυχημένη απόπειρα της Τουρκίας να αμφισβητήσει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου μέσω επίδειξης ισχύος έκανε λόγο ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος.

Προσέθεσε πως η Άγκυρα δεν διαθέτει την τεχνογνωσία ώστε να προβεί σε γεωτρήσεις, και συνεπώς οι ενέργειές της αποσκοπούν αμιγώς στο να προβάλει τις αξιώσεις της μέσω κινήσεων εντυπωσιασμού.

Ευρωπαϊκή Ενωση και ΗΠΑ προέτρεψαν την Τουρκία να σταματήσει τις έρευνες για φυσικό αέριο στη θαλάσσια ζώνη της Κύπρου - αλλά η Άγκυρα είπε στους συμμάχους της ότι θα προχωρήσει, γράφει η ευρωπαϊκή ιστοσελίδα EUobserver.

Βρυξέλλες και Ουάσιγκτον εξέφρασαν την αντίθεσή τους καθώς το Σαββατοκύριακο το τουρκικό πλοίο Fatih, που σημαίνει «Κατακτητής», άρχισε γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ. «Καλούμε επειγόντως την Κύπρο να απέχει από οποιαδήποτε τέτοια παράνομη πράξη, στην οποία η ΕΕ θα απαντήσει καταλλήλως και σε πλήρη αλληλεγγύη με την Κύπρο», ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή υπηρεσία Εξωτερικών. «Αυτή η ενέργεια είναι ιδιαίτερα προκλητική και κινδυνεύει να εγείρει εντάσεις στην περιοχή. Προτρέπουμε τις τουρκικές αρχές να σταματήσουν αυτές τις δραστηριότητες», αναφέρει η δήλωση του αμερικανικού Υπουργείου Εξωτερικών μία ημέρα μετά. Κύπρος, Ελλάδα και Αίγυπτος εξέδωσαν παρόμοιες δηλώσεις. «Αυτή η προκλητική ενέργεια της Τουρκίας αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας», αναφέρει το Υπουργείο Εξωτερικών της χώρας. Ωστόσο, η τουρκική κυβέρνηση δήλωσε ότι θα προχωρήσει παρά τα διαβήματα. «Θα προστατεύουμε τα δικαιώματα και τα συμφέροντά μας εντός της υφαλοκρηπίδας μας καθώς και εκείνα των Τουρκοκυπρίων», δήλωσε το τουρκικό Υπουργείο Εξωτερικών, απαντώντας στις ευρωπαϊκές αντιδράσεις.

«Η στάση της Τουρκίας προκύπτει καθώς απομακρύνεται από ΕΕ και ΝΑΤΟ και προσεγγίζει περαιτέρω τον απολυταρχισμό και τη Ρωσία», εκτιμά η EUobserver. Ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν έχει αγνοήσει τις ευρωπαϊκές εκκλήσεις να σταματήσει τη φυλάκιση και τα βασανιστήρια των πολιτικών αντιπάλων του. Η Τουρκία συνεχίζει να διατηρεί στρατεύματα χιλιάδων, όντας η μόνη χώρα που έχει αναγνωρίσει την κυριαρχία της λεγόμενης «ΤΔΒΚ». Επίσης, είναι η μόνη χώρα στον κόσμο που υποστηρίζει ότι η κυπριακή ΑΟΖ αποτελεί δική της θαλάσσια ζώνη, και τον Φεβρουάριο του περασμένου έτους, απέτρεψε με πολεμικά της σκάφη κυπριακές δραστηριότητες εξόρυξης φυσικού αερίου στην περιοχή. Η κρατική τουρκική πετρελαϊκή εταιρεία δήλωσε την Παρασκευή ότι έχει φέρει ένα δεύτερο πλοίο γεώτρησης, το Yavuz, που θα εργαστεί δίπλα στο Fatih, καθιστώντας δυσοίωνες τις προοπτικές επίλυσης της διένεξης.

Ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης δήλωσε σήμερα ότι η Κυπριακή Δημοκρατία παρακολουθεί τις δραστηριότητες του «Πορθητή» σε συνεργασία με άλλα γειτονικά κράτη, ενώ ενημέρωσε ότι το Σάββατο συγκαλείται από τον Πρόεδρο συνεδρία του Εθνικού Συμβουλίου.

Σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους, στο Προεδρικό Μέγαρο, μετά τη συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου, ο υπουργός είπε ότι ενημέρωσε το Υπουργικό Συμβούλιο ότι στις 4 Μαΐου κατατέθηκαν στον ΓΓ των ΗΕ οι γεωγραφικές συντεταγμένες του ορίου της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας στη βάση της μέσης γραμμής μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Τουρκίας και είπε ότι θα γίνει και σχετική δημοσίευση στην επίσημη εφημερίδα της Δημοκρατίας.

Ανέφερε ακόμη ότι θα πραγματοποιηθεί σήμερα στο Υπουργείο Εξωτερικών σχετική σύσκεψη σε συνέχεια των συσκέψεων που γίνονται αυτό τον καιρό παρουσία του Γενικού Εισαγγελέα, των υπουργών Ενέργειας, Άμυνας, Δικαιοσύνης και της υφυπουργού Ναυτιλίας, ενώ το ερχόμενο Σάββατο το πρωί ο Πρόεδρος θα προεδρεύσει σύσκεψης του Εθνικού Συμβουλίου.

Απαντώντας σε ερωτήσεις, είπε ότι όλες οι Κυβερνήσεις της Δημοκρατίας από το 2004, στη βάση των σχετικών εισηγήσεων των διεθνών συμβούλων και στη βάση του διεθνούς δικαίου με το οποίο διασφαλίζονται απόλυτα τα δικαιώματα της Δημοκρατίας στην υφαλοκρηπίδα της είχαν αποφασίσει να μην προχωρήσουν σε κατάθεση, έτσι ώστε αυτό να μη χρησιμοποιηθεί από την Τουρκία ως πρόκληση για να προβεί σε συγκεκριμένες ενέργειες.

Επίσης, είπε ότι με τροποποιητικό νόμο τον Ιούλιο του 2014 για την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα ξεκαθαρίσαμε ότι τα όρια της ΑΟΖ μας είναι η μέση γραμμή.

"Οι συντεταγμένες απλώς καθορίζουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τη μέση γραμμή. Θυμίζω ότι τα δικαιώματα επί της υφαλοκρηπίδας είναι ipso facto, δηλαδή αυτόματα και είναι εξαρχής. Αρα, δεν τίθεται η όποια αμφισβήτηση για τα δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας", είπε.

Πρόσθεσε ότι είμαστε σε συνεχή επαφή με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και με κράτη μέλη της ΕΕ, και είπε ότι χθες είχε επικοινωνία με τον Επίτροπο για θέματα Διεύρυνσης, ενώ βρισκόμαστε σε επαφή με σημαντικές πρωτεύουσες των κρατών μελών της ΕΕ που εκδηλώνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις παράνομες ενέργειες εντός της ΑΟΖ.

Υπενθύμισε ότι αύριο θα βρίσκεται στο Παρίσι και το θέμα αυτό είναι το κύριο αντικείμενο συζήτησης του στις εκεί συναντήσεις, ενώ ο επόμενος σημαντικός σταθμός είναι το Άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στη Ρουμανία στις 9 Μαΐου, όπου ο Πρόεδρος θα ενημερώσει και θα συζητηθούν και συγκεκριμένες ενέργειες που σε νομικό, πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο έχουν τροχοδρομηθεί εδώ και καιρό.

Πρόσθεσε ότι έγινε η κατάλληλη προεργασία κάτι που προκύπτει και από την άμεση και ξεκάθαρη αντίδραση της ΕΕ.

Σε ερώτηση πώς μπορεί να αποτρέψει η Κυπριακή Δημοκρατία τη γεώτρηση στην ΑΟΖ της από πλευράς Τουρκίας, ο Υπουργός είπε ότι «εδώ και καιρό προβαίνουμε σε πολύ συγκεκριμένες ενέργειες για να αποτραπεί το συγκεκριμένο ενδεχόμενο ή και άλλα που ίσως η Τουρκία να έχει στο μυαλό της. Εκεί που θεωρούμε ότι έχουμε συγκριτικό πλεονέκτημα είναι η ΕΕ. Και είναι εκεί που εδώ και καιρό έχουν γίνει σχετικές ενέργειες».

Σε ερώτηση πώς η ΕΕ μπορεί να αντιδράσει, ο κ. Χριστοδουλίδης αναφέρθηκε στο θέμα της αναθεώρησης της τελωνειακής ένωσης, τα προενταξιακά κονδύλια και άλλα, προσθέτοντας ότι σε όλα αυτά που απαιτείται ομοφωνία η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι ξεκάθαρη.

Παρέπεμψε επίσης στη δήλωση της κ. Μογκερίνι, σημειώνοντας ότι η κοινή θέση της ΕΕ «δεν προέκυψε με αφορμή το τι έγινε προχθές, αλλά περιλαμβάνονται στην κοινή θέση της ΕΕ στο πλαίσιο του Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ – Τουρκίας που έγινε πρόσφατα στις Βρυξέλλες. Το ίδιο ισχύει και για τη δήλωση στα Συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Μάρτιο του 2018».

Ερωτηθείς αν υπάρχει πληροφόρηση ότι άρχισε η γεώτρηση από πλευράς Τουρκίας με τον «Πορθητή» ή αν βρίσκεται αγκυροβολημένο, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι «παρακολουθούμε τις δραστηριότητες του ‘Πορθητή’ σε συνεργασία με γειτονικά κράτη, τα οποία μας βοηθούν σε αυτή την άμεση ενημέρωση που πρέπει να έχουμε σε σχέση με τις εξελίξεις. Σύμφωνα με την τελευταία ενημέρωση δεν έχει ξεκινήσει η γεώτρηση».

Κληθείς να σχολιάσει δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας για το θέμα, είπε ότι «είμαστε σε συνεχή επαφή με την ελληνική Κυβέρνηση από την πρώτη στιγμή, υπάρχει ξεκάθαρη, κοινή προσέγγιση για την παράνομη ενέργεια της Τουρκίας, τη σοβαρότητα αυτής της ενέργειας».

Ανέφερε ότι μέσα από δηλώσεις Τούρκων αξιωματούχων προκύπτει ότι η Τουρκία επιχειρούσε να προχωρήσει σε μια τέτοια ενέργεια εδώ και καιρό, αλλά το γεγονός ότι δεν μπορούσαν να συνεργαστούν με εταιρείες υποστηρικτικών υπηρεσιών ή για ενοικίαση γεωτρύπανου ήταν κάτι που καθυστερούσε αυτή την εξέλιξη. «Πρόκειται για μια αρνητική εξέλιξη που έχει σοβαρές προεκτάσεις».

Σε ερώτηση αν η Τουρκία έχει εξασφαλίσει συνεργασία από εταιρείες και αν ναι από ποια κράτη προέρχονται οι εταιρείες αυτές, σημείωσε ότι «σίγουρα δεν υπάρχει συνεργασία σε κρατικό επίπεδο. Από κει και πέρα βρισκόμαστε στην ετοιμασία των διεθνών ενταλμάτων σύλληψης, στην ετοιμασία του σχετικού καταλόγου για όλους όσοι εμπλέκονται στη συγκεκριμένη ενέργεια. Να κάνουμε λίγη υπομονή».

Είπε ακόμη ότι πριν τη δημοσιοποίηση της τουρκικής ενέργειας, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει απευθυνθεί γραπτώς στον ίδιο τον ΓΓ των ΗΕ και τους ηγέτες των πέντε Μονίμων Μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας.

"Την ίδια στιγμή είχα τηλεφωνικές συνομιλίες με ομολόγους μου από τα Μόνιμα Μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και ήταν μέσα σε αυτό το πλαίσιο που στην τελευταία συζήτηση στο Συμβούλιο Ασφαλείας έγινε αναφορά από όλους με κριτική προσέγγιση ότι, μια ενδεχόμενη τέτοια ενέργεια από πλευράς Τουρκίας θα είναι κάτι που δυσκολεύει τις προσπάθειες επανέναρξης των συνομιλιών. Και ήταν κάτι που είχε αναφερθεί και στις δημόσιες δηλώσεις του Προέδρου του Συμβουλίου Ασφαλείας", είπε.

Ο κ. Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι "για μας η επίλυση του Κυπριακού αποτελεί την υπ’ αριθμό 1 προτεραιότητα μας. Η παρούσα κατάσταση πραγμάτων εκείνους που επηρεάζει πιο αρνητικά είναι το σύνολο του κυπριακού λαού, Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους. Και η ίδια η πρόσφατη τουρκική παράνομη ενέργεια σε καμιά απολύτως περίπτωση δεν εξυπηρετεί τα συμφέροντα των Τουρκοκυπρίων".

Σημείωσε ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και ο Έλληνας Πρωθυπουργός, όταν βρίσκονταν πρόσφατα στο Πεκίνο, είχαν συζητήσει με τον ΓΓ των ΗΕ τις προοπτικές επανέναρξης του διαλόγου.

"Και η τουρκική ενέργεια αποδεικνύει το γιατί η τουρκική πλευρά αρνήθηκε την εισήγηση για συνάντηση σε φόρματ Κραν Μοντανά για να συζητήσουμε πώς προχωρεί η όλη διαδικασία. Υπάρχουν κάποιες άλλες ιδέες, ο Πρόεδρος και ο κ. Τσίπρας το συζήτησαν με τον ΓΓ και να αναμένουμε να δούμε τα επόμενα βήματα. Κάποιες είναι ιδέες των ΗΕ, κάποιες του Προέδρου. Υπάρχουν ιδέες και σκέψεις, και όλα αυτά θα συζητηθούν και θα παρουσιαστούν και εν εκτάσει κατά τη διάρκεια του Εθνικού Συμβουλίου το Σάββατο», υπογράμμισε.

Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι η θέση που εκφράστηκε από την πλευρά μας ότι εν μέσω προκλήσεων στην ΑΟΖ της Κύπρου δεν μπορούν να υπάρξουν διαπραγματεύσεις, ο Υπουργός είπε ότι «αυτή η θέση είναι η θέση που εξέφρασε στην ουσία το ίδιο το Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΕ, ειδικότερα κατά τη διάρκεια της κλειστής διαβούλευσης αυτό ήταν το μήνυμα».

«Δεν αποπροσανατολιζόμαστε από τον στόχο μας που δεν είναι άλλος από την επίλυση του Κυπριακού. Εμείς βιώνουμε περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον τις συνέπειες της παρούσας κατάστασης πραγμάτων και θα πράξουμε ό,τι είναι δυνατόν για να υπάρξουν δεδομένα που θα οδηγήσουν σε ουσιαστική επανέναρξη των συνομιλιών, κάτι που θέλει και ο ΓΓ.

Για όλα αυτά ο Πρόεδρος είναι σε επαφή με τον ΓΓ των ΗΕ», κατέληξε.

Την ανησυχία του για τις ενέργειες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ, εξέφρασε με μήνυμά του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι, καλώντας την να αποσύρει άμεσα τα σκάφη της.«Ανησυχώ πολύ για τα σχέδια της Τουρκίας να προβεί σε γεώτρηση σε θαλάσσια περιοχή εντός της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ) της Κύπρου. Καλώ τις τουρκικές αρχές να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να ενεργήσουν σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο τερματίζοντας τις δραστηριότητές τους και αποσύροντας αμέσως τα σκάφη υποστήριξης από την ΑΟΖ της Κύπρου. Προς τον σκοπό αυτό, υπενθυμίζω το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Νοεμβρίου 2014 σχετικά με την τουρκική δράση που προκαλεί ένταση στην ΑΟΖ της Κύπρου», αναφέρει ο κ. Ταγιάνι στο μήνυμά του.

Συνεχίζοντας, ο πρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου αναφέρει: «Η πρόθεση της Τουρκίας να προβεί σε γεώτρηση στην ΑΟΖ της Κύπρου αποτελεί παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Η Κυπριακή Δημοκρατία διαθέτει αποκλειστικά το κυρίαρχο δικαίωμα να προβαίνει σε έρευνες και να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς πόρους μέσα στην ΑΟΖ της».

Τέλος, ο κ. Ταγίανι εξέφρασε εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, «την πλήρη αλληλεγγύη μας προς την κυβέρνηση και τον λαό της Κύπρου» και δήλωσε πως «στεκόμαστε στο πλευρό της Κύπρου για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων της όπως αυτά κατοχυρώνονται από το διεθνές και το ευρωπαϊκό δίκαιο».

πηγή: ΚΥΠΕ