Η εγγονή της ηρωίδας Λέλας Καραγιάννη μιλά στο Dnews για την θρυλική «Μπουμπουλίνα» της Αντίστασης

Η Λέλα Καραγιάννη μιλά αποκλειστικά στο Dnews, για τη ζωή και το έργο της «Μπουμπουλίνας» της Εθνικής Αντίστασης.

Ήταν καλοκαίρι του 1944, όταν η Λέλα Καραγιάννη είχε γίνει συνεργάτης του κατασκοπευτικού δικτύου Απόλλων, όπου και συνελήφθη μαζί με πέντε από τα παιδιά της και βασανίστηκε στα κρατητήρια της οδού Μέρλιν.

Η σύλληψη

έγινε καθώς ο συνεργάτης των Γερμανών, Γιώργος Ριζόπουλος, ζήτησε από την Λέλα Καραγιάννη να μεσολαβήσει για να τον συνδέσει, μαζί με τον αρχηγό των Ταγμάτων Ασφαλείας, Ντερτιλή, με το δίκτυο του Απόλλωνα. Ο Ριζόπουλος όμως συνελήφθη και κατέδωσε την Καραγιάννη, με αποτέλεσμα τη σύλληψή της μαζί με δύο συνεργάτες της.

Συνελήφθη από την Ειδική Ασφάλεια και εκτελέστηκε από τους Γερμανούς, στις 8 Σεπτεμβρίου.

Ποια ήταν η Λέλα Καραγιάννη

Η Λέλα Καραγιάννη, γνωστή και ως «Μπουμπουλίνα της Κατοχής», ήταν θρυλική αγωνίστρια της Εθνικής Αντίστασης κατά των γερμανικών στρατευμάτων την περίοδο 1941-1944.

Πριν από λίγες ημέρες έγινε η ετήσια τελέτη για να τιμηθεί η μνήμη της και η δράση της, παρουσία της εγγονής της και προέδρου του μοναδικού φορέα που φέρει στην επωνυμία του το όνομα της ηρωίδας και της ιστορικής οργάνωσης, του αναγνωρισμένου Σωματείου «Σύνδεσμος Φίλων και Απογόνων - «Λέλα Καραγιάννη – Μπουμπουλίνα, 1941-1944»,κ. Λέλας Β. Καραγιάννη.

Μία από τις άγνωστες πτυχές της ιστορίας της είναι πως το προσωνύμιο της «Μπουμπουλίνας» το κατέχει ως απόγονος της ηρωίδας του 1821.

Σε αποκλειστική συνέντυξή της στο Dnews η εγγονή της Λέλα Β Καραγιάννη τονίζει πως «Η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα ήταν προγιαγιά της. Η μητέρα της Σοφία Μπούμπουλη καταγόταν από την ιστορική οικογένεια των καπεταναίων ηρώων του 1821, εξ ου και το Μπουμπουλίνα».

Χειμαρρώδης στη συνέντευξή της, η εγγονή της Λέλας Καραγιάννη αναδεικνύει την προσωπικότητα και τη δράση της ηρωίδας της Εθνικής Αντίστασης, η οποία όπως λέει από μικρό κορίτσι είχε προσφέρει στην πατρίδα.

Η δράση της ξεκινά από τους Βαλκανικούς πολέμους. «Το 1913, μόλις 15 ετών, η νεαρή ΛέλαΜινοπούλου – τότε- εντάχθηκε στο Σώμα Εθελοντριών Αδελφών του Ερυθρού Σταυρού και αποσπάστηκε στη Θεσσαλονίκη για να φροντίζει τους τραυματίες από τις φονικές μάχες του Λαχανά και του Κιλκίς. Εκεί γνώρισε ένα νεαρό στρατιώτη τραυματία εθελοντή από τη Σμύρνη της Μικράς Ασίας με τον οποίο παντρεύτηκε 3 χρόνια αργότερα».

Ο Νίκος Καραγιάννης επέκτεινε μια μικρή φαρμακαποθήκη της οδού Βεραντζέρου και Μενάνδρου σε μεγάλη επιχείρηση και ακολουθώντας την προτροπή της συζύγου του αλλά και τις γνώσεις της στα καλλυντικά και τα αρώματα έγινε ευρύτερα γνωστός ως επιχειρηματίας, φαρμακέμπορος και αρωματοποιός της Αθήνας.

Η Λέλα Καραγιάννη δεν έμεινε ασυγκίνητη από το δράμα των προσφύγων από τη Μικρά Ασία. Άλλωστε, και ο σύζυγός της καταγόταν από τη Σμύρνη. Η εγγονή της περιγράφει με ρυθμό πολυβόλου τη δράση της.

«Ήταν υπέρμαχος των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μεγάλη φιλάνθρωπος. Και σήμερα αν ζούσε με αυτό θα ασχολείτο. Όπως και με την πατρίδα για την οποία είχε άσβεστη φλόγα. Τότε συνέδραμε τους πρόσφυγες. Ειδικά τις γυναίκες που είχαν μείνει μόνες και οι άνδρες τους είχαν σφαγιαστεί από τους Τούρκους. Άνοιξε το σπίτι της, περιέθαλψε μάνες και παιδιά, μαγείρευε και στον κήπο έστηνε τραπέζι για να προσφέρει φαγητό στους πρόσφυγες».

Η δράση της στην κατοχή

Ιδεολόγος αγωνίστρια, με μεγάλο ψυχικό σθένος και απαράμιλλο θάρρος, άρχισε την αντίσταση κατά των Ναζί μόλις τρεις εβδομάδες μετά την κατάληψη της Αθήνας στις 27 Απριλίου 1941.

Μαζί με τα 7 παιδιά της όπως εξιστορεί η εγγονή της, ξεκίνησαν την αντίσταση με την Ομάδα «Μπουμπουλίνα».

«Αρχικά, φυγάδευε στρατιωτικούς των συμμαχικών δυνάμεων που βρίσκονταν στην Αθήνα. Τους περιέθαλπτε, χορηγούσε φάρμακα από την φαρμακαποθήκη, τους προμήθευε πλαστές ταυτότητες σε συνεργασία με τον Άγγελο Έβερτ- Διοικητή της Αστυνομίας Πόλεων-, έφερνε κομμωτή και τους έβαφε μαύρα τα μαλλιά για να μην ξεχωρίζουν αφού ήταν ξανθοί, και με δικά της έξοδα ναύλωνε πλοιάρια για να διαφύγουν στην Αίγυπτο, όπου βρισκόταν το Συμμαχικό Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής. Όταν είδαν οι Εγγλέζοι τις δυνατότητες της, της ζήτησαν να οργανώσει ένα δίκτυο κατασκοπείας και πληροφοριών. Η Λέλα χρησιμοποίησε όλη την αντι-ναζί αστική τάξη. Ανάμεσά τους Γερμανίδες και Γερμανοί, αντι-ναζί».

Η κ. Λέλα Β. Καραγιάννη υπογραμμίζει πως με τις πληροφορίες που μετέδιδε η γιαγιά της αψηφώντας τον κίνδυνο «οι συμμαχικές δυνάμεις επέφεραν συντριπτικά πλήγματα στις δυνάμεις του άξονα και κατέστρεψαν νηοπομπές ανεφοδιασμού, υποβρύχια, αεροπορικές βάσεις, αεροπλάνα που ήταν κρυμμένα στο δάσος του Τατοΐου…».

Μετά την επιτυχή έκβαση της κάθε αποστολής, οι Βρεταννοί της στέλνουν ευχαριστήρια μηνύματα μέσω του BBC με τον κωδικό «JacksonJackson ευχαριστούμε το άρωμα». Γνώριζαν ότι η οικογενειακή της επιχείρηση ήταν αρωματοποιεία. Γίνεται αποδεκτή στην αγγλική αντικατασκοπεία και μέλος της Force 133 και της FOE «Special Operations Executive».

«Ήταν ευφυέστατη, δραστήρια, αποφασιστική, θαρραλέα, με μεγάλη διορατικότητα και με σπάνιες ηγετικές ικανότητες» λέει η εγγονή της και σημειώνει μεταξύ άλλων «δημιούργησε την Αστική Εθνική Αντίσταση».

Η εκτέλεση

Τον Ιούνιο του 1944, μετά από τέσσερα χρόνια αγώνα, γεμάτα κινδύνους και αγωνίες, η Λέλα Καραγιάννη συλλαμβάνεται, καθώς και πέντε από τα παιδιά της, ο Βύρων, η Ιωάννα, η Ηλέκτρα, ο Νέλσον και η Νεφέλη, που είχαν σταθεί στο πλάι της πιστοί και αφοσιωμένοι συνεργάτες. Οδηγήθηκαν χωριστά στα κρατητήρια της οδού Μέρλιν 6 στο κολαστήριο του Κολωνακίου. Ανακρίνονται όλοι τους σκληρά, κακοποιούνται βάναυσα και βασανίζονται απάνθρωπα. Η Λέλα Καραγιάννη και ο γιος της Βύρων υπέφεραν τα χειρότερα μαρτύρια, της τροχαλίας, «φάλαγγα» στα πέλματα των ποδιών, μαστίγωμα και πολλά άλλα.. Ο ανακριτής Μπέκε εξοργισμένος από την αποτυχία του να της αποσπάσει ομολογία, την φέρνει σε αντιπαράσταση με τους γιους της Βύρωνα και Νέλσονα. Με το όπλο του κολλημένο στο κεφάλι τους απειλεί να τους εκτελέσει μπροστά στα μάτια της. Εκείνη τότε του είπε: «Είναι παιδιά μου αλλά είναι αθώοι. Είναι όμως και Έλληνες και τους γέννησα για την πατρίδα».Από τα κολαστήρια της οδού Μέρλιν η οικογένεια μεταφέρεται στις φυλακές συγκεντρώσεως του Χαϊδαρίου. Οι ανακρίσεις, η κακοποίησή τους και η τρομοκρατία συνεχίζεται για τρεις (3) μήνες. Τα ονόματά τους ήταν πλέον στη μαύρη λίστα για εκτέλεση.

Καλοκαίρι του 1944, είναι εμφανές πια ότι ο άξονας χάνει τον πόλεμο. Οι ομαδικές όμως εκτελέσεις συνεχίζονται. Η Λέλα Καραγιάννη βρίσκεται σε απομόνωση και περιμένει την σειρά της. Από την Βέρμαχτ έρχεται διαταγή να αρχίσει η υποχώρηση των στρατευμάτων κατοχής και να σταματήσουν οι εκτελέσεις. Ξημερώματα της 8ης Σεπτεμβρίου του 1944, δυστυχώς μόνο λίγες εβδομάδες πριν από την απελευθέρωση των Αθηνών, γίνεται η τελευταία και πιο άδικη εκτέλεση, γνωστή ως η εκτέλεση των 71 στο Χαϊδάρι. Στο κοντινό δασύλλιο του Δαφνίου έξι (6) γυναίκες και εξήντα πέντε (65) άντρες οδηγήθηκαν στο θάνατο.

Η Λέλα Καραγιάννη ατενίζει το θάνατο με αξιοπρέπεια, υπερηφάνεια και θάρρος. Η φωνή της ακούγεται να ενθαρρύνει τους μελλοθάνατους. «Ψηλά τα κεφάλια μας παιδιά. Είμαστε Έλληνες και πέφτουμε για την πατρίδα».

Το ελληνικό κράτος επί βασιλείας Παύλου του Α’, όπως εξηγεί η εγγονή της, αναγνώρισε την Λέλα Καραγιάννη επίσημα με βασιλικό Διάταγμα (Φ.Ε.Κ. 83/50) ως «Αυτοτελή Αρχηγό» Οργάνωσης Εθνικής Αντίστασης με την επωνυμία «Μπουμπουλίνα 1941-1944» και της απένειμε τιμής ένεκεν τον βαθμό του Λοχαγού.Η οργάνωση αριθμούσε περί τα 100 μέλη.

Το 2020 με προεδρικό διάταγμα που υπέγραψε η Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, μετά από παρέμβαση του Συλλόγου στο υπουργείο Άμυνας – προ τριετίας- της αποδόθηκε ο βαθμός του Ταξίαρχου ενώ έχει λάβει πολλές τιμητικές διακρίσεις. Όλες οι τιμητικές διακρίσεις της ηρωίδος, σε ειδική προθήκη, έχουν γίνει δωρεά και κοσμούν το Πολεμικό Μουσείο στην Αθήνα.

Στα σχολικά βιβλία της δεκαετίας του ’50 η δράση της διδάσκεται στη νέα γενιά. Σήμερα, η εγγονή της και ο Σύνδεσμος διοργανώνουν και συμμετέχουν σε εκδηλώσεις σε σχολεία, με πιο πρόσφατηστις 14 Οκτωβρίου διάστημα στο Ψυχικό για να διατηρήσουν άσβεστη τη μνήμη της και την ηρωική δράση της.

Η Λέλα Β. Καραγιάννη είναι δωρήτρια προτομών σε σχολεία καθώς και άλλων κειμηλίων της Ηρωίδας γιαγιάς της Λέλας Καραγιάννη, σε Κρατικά και Ιδιωτικά Μουσεία.

Μοιράζει το χρόνο της μεταξύ ΗΠΑ και Αθηνών και δηλώνει με περηφάνια« είμαι Ελληνίδα. Στην Αμερική πήγα με την οικογένεια μου μεγάλη και ποτές δεν έπαψα να είμαι Ελληνίδα. Έχω στην Αθήνα το σπίτι μου και πάντα είμαι εδώ και ενδιαφέρομαι για τη χώρα μου».

Στο εξωτερικό η δράση της γιαγιάς της γίνεται γνωστή μέσα από την ειδική αίθουσα στο Μουσείο της Μπουμπουλίνας στις Σπέτσες , όπου εκτίθενται κειμήλια αλλά και από εκδηλώσεις στην ελληνοαμερικανική ομογένεια στις οποίες συμμετέχει η κ. Καραγιάννη.

Η προτομή της Λέλας Καραγιάννη στην οδό Τοσίτσα, δυστυχώς, έχει υποστεί άπειρες φορές βανδαλισμούς και αποκαθίσταται από το Δήμο Αθηναίων. Έχει φιλοτεχνηθεί από τη Λουκία Γεωργαντή.

«Έχει γίνει τόσες φορές που απέχει από το πρωτότυπο» δηλώνει με κρυμμένη πικρία η κ. Λέλα Καραγιάννη. Άλλωστε, κάτι γνωρίζει παραπάνω αφού όταν την είχε δει η γλύπτρια είχε πει στην ίδια ότι «η κατατομή του προσώπου της μοιάζει πολύ με της γιαγιάς της…»

Τα όσα μας αποκάλυψε η κ. Λέλα Καραγιάννη, αλλά και ακόμα περισσότερα για τη ζωή και το έργο της Ηρωίδας της Εθνικής Αντίστασης αναφέρονται στο βιβλίο: «Λέλα Καραγιάννη, η θρυλική γιαγιά μου».

#ΛΕΛΑ_ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ #ΕΘΝΙΚΗ_ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ