Γύφτος είναι ο Αιγύπτιος

Γύφτος σημαίνει καταρχήν Τσιγγάνος. Όμως, σύμφωνα με το Μείζον Ελληνικό Λεξικό, «γύφτος» είναι και ο σιδηρουργός, καθώς πολλοί τσιγγάνοι ακολουθούσαν αυτό το επάγγελμα, ενώ μεταφορικά έχει την σημασία του μελαψού, του βρομιάρη, του μικροπρεπούς και του τσιγγούνη. Άλλωστε η ίδια η τελευταία λέξη, «τσιγγούνης», δηλαδή φιλάργυρος, παράγεται από το τουρκικό «cingane», που είναι ο τσιγγάνος.

Τώρα, το “γύφτος” παράγεται από το “Αιγύπτιος” - από την ίδια ρίζα προέρχεται και η αγγλική λέξη “gypsy”, από το “Egyptian”,

τον κάτοικο της Αιγύπτου. Αλλά γιατί όμως; Ο κύριος Μπαμπινιώτης λέει πως είτε οι Γύφτοι ήρθαν στο Βυζάντιο τον 9ο αιώνα μέσω Αιγύπτου, είτε προήλθαν από τη “Μικρή Αίγυπτο”, δηλαδή την εύφορη Κιλικία.

Πάντως το γεγονός είναι πως οι Αθίγγανοι προέρχονται από τη Βόρειο Ινδία, και ήρθαν στην Ευρώπη μέσω Περσίας και Αρμενίας, ονομάζοντας οι ίδιοι τον εαυτό τους εκτός από «Ρομ», και «Μελελέ», που σημαίνει «μαύρος λαός» και «Μαούς», που σημαίνει «άνθρωπος». Τώρα, το γιατί «Γύφτος» σημαίνει και «ακατάστατος, βρόμικος και αγροίκος», εγώ τί να πω; Μόνο ένα πράγμα: κατά τη γνώμη μου, καμιά εθνοτική, φυλετική, θρησκευτική, ιδεολογική, κοινωνική, οικονομική, ακόμα και ηλικιακή ομάδα, δεν έχει το προνόμιο στη βλακεία και τη μοχθηρία.

Από πού κρατάει η σκούφια μας

Κάθε λέξη κρύβει μια ιστορία. Η ετυμολογία της, δηλαδή η αναζήτηση της προέλευσής της και της αρχικής της σημασίας, μπορεί να μας οδηγήσει πολύ μακριά, τόσο στα ονόματα των ανθρώπων και των τόπων, όσο και στις λέξεις που περιγράφουν αντικείμενα και αφηρημένες έννοιες.