Αγορά ακινήτων στην Ελλάδα: Φυσιολογική εξέλιξη ή ανισορροπία η γρήγορη αύξηση τιμών;
Η γρήγορη αύξηση των τιμών των κατοικιών στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει στο ερώτημα για το αν πρόκειται για μία φυσιολογική εξέλιξη ή μία ανισορροπία που εγκυμονεί κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική
Στο ερώτημα αυτό έδωσαν πρόσφατα διαφορετικές απαντήσεις το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Συστημικού Κινδύνου (European Systemic Risk Board) και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Το πρώτο, το οποίο συστάθηκε το 2010 για να συμβάλει στην αποτροπή συστημικών κινδύνων για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην ΕΕ, δημοσίευσε την 1η Φεβρουαρίου μία επικαιροποιημένη έκθεσή του για τις ευπάθειες του στεγαστικού τομέα στις χώρες-μέλη του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Το ESRB διαπίστωσε ότι παρά τις μεγάλες αυξήσεις των τιμών στην Ελλάδα, οι οποίες έτρεχαν με ρυθμό 14% στο β' τρίμηνο του 2023, αυτές παρέμεναν «υποτιμημένες».
Σημείωσε ειδικότερα ότι είχε προηγηθεί των αυξήσεων μία μακρά περίοδος μείωσης των τιμών τους και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες στην Ευρώπη που «συνεχίζει να θεωρείται ότι έχει χαμηλό κίνδυνο» αναφορικά με τον αντίκτυπο του στεγαστικού τομέα στη χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Στη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας συμβάλλει, σύμφωνα με το ESRB, ότι το ανεξόφλητο υπόλοιπο και τα νέα στεγαστικά δάνεια συνέχισαν να μειώνονται. «Σύμφωνα με την έρευνα τραπεζικών δανείων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η ζήτηση δανείων από τα νοικοκυριά μειώθηκε τα τελευταία τρίμηνα λόγω των υψηλότερων επιτοκίων, της χαμηλότερης καταναλωτικής εμπιστοσύνης και της επιδείνωσης των προοπτικών για τη στεγαστική αγορά», σημειώνεται στην έκθεση.
Το ESRB θεωρεί επίσης ότι τα κριτήρια των ελληνικών τραπεζών για τη χορήγηση στεγαστικών δανείων είναι συνετά. Ειδικότερα σημειώνει ότι είναι σχετικά περιορισμένο το ποσοστό των δανείων που διατρέχουν κίνδυνο, με βάση το ύψος τους σε σχέση με την τιμή του ακινήτου (loan to value, LTV) ή το ύψος της δόσης σε σχέση με το εισόδημα των δανειοληπτών (debt servicing - to - income, DSTI).
Συνοψίζοντας, το ESRB εκτιμά ότι τα μέτρα για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα που εφαρμόζονται στην Ελλάδα είναι κατάλληλα και επαρκή, αλλά σημειώνει ότι «οι Αρχές πρέπει να συνεχίσουν να παρακολουθούν τις ευαλωτότητες και να εξετάσουν την επιβολή περιορισμών στα δάνεια (borrower based measures) ως προληπτικά μέτρα για τη διατήρηση υγιών κανόνων δανεισμού». Σημειώνει ακόμη ότι έχει δημιουργηθεί το νομικό πλαίσιο, με το οποίο η Τράπεζα της Ελλάδος μπορεί να θεσπίσει τέτοια μέτρα ως υποχρεωτικά.
Τι λέει το ΔΝΤΑπό την άλλη πλευρά, στην ετήσια έκθεσή του για την ελληνική οικονομία, που δημοσίευσε στις 24 Ιανουαρίου, το ΔΝΤ έκανε λόγο για την εμφάνιση των πρώτων ανισορροπιών στην αγορά ακινήτων και ανέφερε ότι η Τράπεζα της Ελλάδος έχει εντοπίσει την ταχεία αύξηση στις τιμές των ακινήτων ως έναν σημαντικό, αλλά σε αρχική φάση ακόμη, συστημικό κίνδυνο.
Μετά το χαμηλό επίπεδο που υποχώρησαν το 2017, οι τιμές των κατοικιών αυξήθηκαν πάνω από 50% σε ονομαστικούς όρους και κατά 35% σε πραγματικούς, «ενώ δεν διαφαίνεται ακόμη κάποια επιβράδυνση των αυξήσεων λόγω της ισχυρής απασχόλησης, της αύξησης του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος και της ζήτησης από ξένους, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο του προγράμματος 'Χρυσή Βίζα'», αναφέρεται στην έκθεση.
Σε αντίθεση με το ESRB, το ΔΝΤ εκτίμησε ότι οι τιμές των κατοικιών ήταν υπερτιμημένες το 2023, χρησιμοποιώντας για την αξιολόγησή τους δύο δείκτες: πρώτον, τον λόγο των τιμών προς τα εισοδήματα, ο οποίος, όπως σημείωσε, ήταν υψηλότερος κατά 6% από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο, και, δεύτερον, το λόγο των τιμών προς τα ενοίκια, ο οποίος ήταν υψηλότερος κατά 29%, αντίστοιχα.
Αν και το ΔΝΤ σημειώνει ότι το χρέος των ελληνικών νοικοκυρών μειώθηκε μετά τη μεγάλη κρίση της περασμένης δεκαετίας και είναι πολύ χαμηλότερο σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ, αναφέρει ότι υπάρχουν κάποια σημεία που χρειάζονται στενή παρακολούθηση. Η αύξηση των στεγαστικών δανείων στα νοικοκυριά εξακολουθεί να είναι υποτονική, αλλά το κόστος εξυπηρέτησής τους παραμένει από τα υψηλότερα στην ΕΕ, όπως προκύπτει από το κόστος στέγασης σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα και το ύψος της δόσης του δανείου σε σχέση με το εισόδημα.
Αναφέρει, επίσης, ότι παρατηρείται ήδη μία αύξηση στο ύψος της δόσης σε σχέση με το εισόδημα (DSTI) και ότι στην Ελλάδα καταγράφεται το υψηλότερο επίπεδο στον λόγο του ύψους του δανείου σε σχέση με την αξία του ακινήτου (LTV), το οποίο υπερβαίνει το 80%, χωρίς πάντως να προκύπτει κάποια ιδιαίτερη ανησυχία από τον λόγο αυτό. Επίσης, σημειώνει ότι η έκθεση των ελληνικών τραπεζών στην αγορά ακινήτων είναι χαμηλότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ και σε σχέση με τα επίπεδα πριν τη χρηματοπιστωτική κρίση.
Το Ταμείο θεωρεί ότι η λήψη υποχρεωτικών μέτρων από την ΤτΕ για τον περιορισμό των στεγαστικών δανείων, με βάση τους παραπάνω δείκτες, θα βοηθούσε στην ανθεκτικότητα των δανειοληπτών και τη μείωση της πιθανότητας μη εξυπηρέτησης του δανείου τους.
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Κατηγορίας Οικονομία
- Η Ρωσία διατείνεται ότι απέτρεψε ουκρανική επίθεση στη Μαύρη Θάλασσα
- Πούτιν: Γιατί ανέβαλε το ταξίδι του στην Τουρκία;
- H ομιλία του Αλ. Εξάρχου της Intrakat στους εργαζομένους. Οι απαντήσεις στις φήμες και οι αιχμές
- Φορολογικές δηλώσεις: Ποιοι κερδίζουν και ποιοι θα πληρώσουν περισσότερα
- Η νέα σύνθεση της ΔΕΑΒ
- Πάτρα: Κινητοποίηση αγροτών στη γέφυρα Ρίου - Αντιρρίου
- Μητσοτάκης στην HORECA: «Έχουμε μπροστά μας μια πολύ καλή τουριστική περίοδο»
- Horeca 2024: Η Ελλάδα γίνεται πόλος νέων τουριστικών επενδύσεων από διεθνείς ομίλους ξενοδοχείων
- ΔΝΤ Vs ESRB: Αντίθετες γνώμες για την αγορά στέγης στην Ελλάδα
- Σούπερ Μάρκετ: Μέτρα και προσδοκίες για αποκλιμάκωση των τιμών -Κερδίζει έδαφος το "καλάθι νοικοκυριού"
- Δημοφιλέστερες Ειδήσεις Businessnews
- Σούπερ Μάρκετ: Μέτρα και προσδοκίες για αποκλιμάκωση των τιμών -Κερδίζει έδαφος το "καλάθι νοικοκυριού"
- Αγορά ακινήτων στην Ελλάδα: Φυσιολογική εξέλιξη ή ανισορροπία η γρήγορη αύξηση τιμών;
- Γιάννης Ρέτσος: Εθνικό σχέδιο για να διατηρηθεί ο ελληνικός τουρισμός στην κορυφή
- Τι σημαίνουν για την Ελλάδα οι διαστημικές συμφωνίες Άρτεμις που υπέγραψαν Μπλίνκεν - Γεραπετρίτης
- Χρυσοχοΐδης: Οι τρομοκράτες είναι εγκληματίες και θα συλληφθούν
- Στη Βουλή το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα
- Τελευταία Νέα Businessnews
- Αγορά ακινήτων στην Ελλάδα: Φυσιολογική εξέλιξη ή ανισορροπία η γρήγορη αύξηση τιμών;
- Χρυσοχοΐδης: Οι τρομοκράτες είναι εγκληματίες και θα συλληφθούν
- Στη Βουλή το νομοσχέδιο για τις αλλαγές στον Ποινικό Κώδικα
- Γιάννης Ρέτσος: Εθνικό σχέδιο για να διατηρηθεί ο ελληνικός τουρισμός στην κορυφή
- Σούπερ Μάρκετ: Μέτρα και προσδοκίες για αποκλιμάκωση των τιμών -Κερδίζει έδαφος το "καλάθι νοικοκυριού"
- Τι σημαίνουν για την Ελλάδα οι διαστημικές συμφωνίες Άρτεμις που υπέγραψαν Μπλίνκεν - Γεραπετρίτης
- Συνελήφθη πρώην μέλος τρομοκρατικής οργάνωσης και δύο ΟΥΚάδες - Κατασχέθηκαν εκρηκτικές ύλες
- Κοινό ανακοινωθέν Στρατηγικού Διαλόγου ΗΠΑ-Ελλάδας: Επιταχύνεται η εμβάθυνση της συνεργασίας
- Αγρότες: Κλιμακώνουν τις κινητοποιήσεις, με το "βλέμμα" στη συνάντηση με τον πρωθυπουργό
- ΑΑΔΕ και Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας - Τι προβλέπει
- Τελευταία Νέα Κατηγορίας Οικονομία
- Μητσοτάκης στην HORECA: «Έχουμε μπροστά μας μια πολύ καλή τουριστική περίοδο»
- Η Ρωσία διατείνεται ότι απέτρεψε ουκρανική επίθεση στη Μαύρη Θάλασσα
- Μητσοτάκης από HORECA: Πολλές εταιρείες έχουν διάθεση να επενδύσουν - Εχουμε μπροστά μας μια πολύ καλή τουριστική περίοδο
- Γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου: Οι αγρότες σήκωσαν τις μπάρες των διοδίων
- Γέφυρα Ρίου – Αντιρρίου: Αγρότες σήκωσαν τις μπάρες στα διόδια
- Πυρήνες της Φωτιάς – Greek Mafia: Μία σχέση που (ίσως) μετράει χρόνια και η εμπλοκή των ΟΥΚαδων
- Η Ελλάδα στο στόχαστρο για νέες τουριστικές επενδύσεις από διεθνείς ομίλους ξενοδοχείων
- Πανέτα: Πλησιάζει η στιγμή για μειώσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ
- Ακρίβεια: Κερδίζει έδαφος το «καλάθι του νοικοκυριού» - Σε ποια προϊόντα συνεχίζονται οι ανατιμήσεις
- Κασσελάκης: Eτοιμαστείτε για «επενδύσεις» του κάθε διαπλεκόμενου που θέλει να ονομάσει το μαγαζάκι του πανεπιστήμιο