Ακίνητα: Οι αλλαγές που έρχονται στις αντικειμενικές αξίες - Tο 2024 η αυτόματη αναπροσαρμογή των τιμών

Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το 2025 αναμένεται η νέα αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών με το νέο, αυτοματοποιημένο σύστημα μαζικής εκτίμησης ακινήτων.  

Ανατροπές στον χάρτη των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων προκαλεί το ράλι των τιμών στην κτηματαγορά. Δύο χρόνια μετά την εφαρμογή των νέων τιμών ζώνης σε όλη τη χώρα, τα στοιχεία του Μητρώου Μεταβίβασης Ακινήτων αποκαλύπτουν ότι η ψαλίδα μεταξύ αντικειμενικών και εμπορικών τιμών έχει ανοίξει σε πολλές περιοχές, με τις μεγαλύτερες διαφορές να εντοπίζονται στο κέντρο της

Αθήνας, τα βόρεια και νότια προάστια της Αττικής, τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη.

Στην ατζέντα του οικονομικού επιτελείου μπαίνει με το νέο έτος το μείζον θέμα των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων, καθώς το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον (από Έλληνες και ξένους) που καταγράφεται την τελευταία διετία καθιστά επιτακτική τη διόρθωση των «ανισορροπιών» που υφίστανται.

Αν και οι αντικειμενικές αξίες θεωρούνται ξεπερασμένες λόγω της αύξησης των τιμών στην αγορά, το οικονομικό επιτελείο έχει αποφασίσει να τις αφήσει «παγωμένες» για τουλάχιστον ακόμη ένα έτος. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το 2025 αναμένεται η νέα αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών με το νέο, αυτοματοποιημένο σύστημα μαζικής εκτίμησης ακινήτων.

Παράλληλα, έως το τέλος του 2024 θα έχει στηθεί ένα νέο πληροφοριακό σύστημα το οποίο θα καταγράφει τις τάσεις στην κτηματαγορά με τη συγκέντρωση στοιχείων για τις αξίες των ακινήτων και δεδομένων για τα χαρακτηριστικά τους και με βάση αυτά θα προχωρήσει αυτόματα στην αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών στα επίπεδα των εμπορικών τιμών.

Από κόσκινο περνάει το υπουργείο Οικονομικών τα αιτήματα που έχουν υποβάλει σχεδόν οι μισοί δήμοι της χώρας για επανακαθορισμό και μείωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων.

Η αρμόδια επιτροπή εξετάζει μία προς μία τις ενστάσεις που έχουν καταθέσει περίπου 145 δήμοι της χώρας αξιολογώντας κατά πόσο ανταποκρίνονται στα πραγματικά δεδομένα της αγοράς. Ωστόσο, πληροφορίες αναφέρουν ότι σχεδόν το 60% των ενστάσεων απορρίπτονται καθώς δεν είναι επαρκώς στοιχειοθετημένες. Η επιτροπή αναμένεται όταν ολοκληρώσει τον έλεγχο των ενστάσεων στα τέλη Φεβρουαρίου. Αμέσως μετά θα πιάσουν δουλειά οι ιδιώτες εκτιμητές οι οποίοι θα προχωρήσουν στον επαναπροσδιορισμό των τιμών ζώνης στις περιοχές για τις οποίες η επιτροπή διαπιστώσει υπέρμετρες αυξήσεις στις αντικειμενικές αξίες που εφαρμόζεται από την 1η Ιανουαρίου 2022.

Το τοπίο με τις αλλαγές στις αντικειμενικές αξίες των δήμων θα ξεκαθαρίσει το καλοκαίρι χωρίς ωστόσο να αναμένεται σημαντικές αλλαγές.

Έως τον προσεχή Απρίλιο αναμένεται να επεκταθούν οι αντικειμενικές αξίες στις τελευταίες 2.167 περιοχές της χώρας, που βρίσκονται εκτός αντικειμενικού συστήματος, ώστε να φτάσει στο 100% η κάλυψη των ακινήτων της επικράτειας. Πρόκειται για το υπολειπόμενο 1,5% της επικράτειας όπου έλειπαν τα απαιτούμενα πολεοδομικά στοιχεία. Πρόκειται για περιοχές, οι οποίες βρίσκονται σχεδόν σε όλη τη χώρα και στις οποίες υπάρχουν ακίνητα – «φιλέτα» που υποφορολογούνται, ενώ η αξία τους είναι ακόμη και πολλαπλάσια σε σχέση με άλλα ακίνητα εντός του αντικειμενικού συστήματος. Σήμερα, το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών ακινήτων καλύπτει 13.808 ζώνες .

Στην Αττική το σύστημα των αντικειμενικών τιμών ζώνης στα επεκταθεί σε περιοχές από τη Βάρκιζα έως τα Λεγρανά, Αγία Μαρίνα, Χάρακα, Δασκαλειό, περιοχές από το Πόρτο Ράφτη, περιοχές σε Σαλαμίνα, Κύθηρα, Αίγινα. Στην υπόλοιπη Ελλάδα αναμένεται να αποκτήσουν για πρώτη φορά αντικειμενικές αξίες περιοχές στην Αχαΐα (Διακοπτό, Αιγείρα, Πλάτανος κ.ά), στην Ηλεία (Κυλλήνη, Αρχαία Ολυμπία), στα Τρίκαλα (Περτούλι, Ελάτη κ.ά), στη Φλώρινα (Αμύνταιο, Άγιος Παντελεήμονας, Πρέσπες κ.ά).

Τέλος, θα ολοκληρωθεί η ψηφιοποίηση των ζωνών για όλες τις περιοχές εκτός σχεδίου πόλης ή ορίων οικισμών, που αποτελεί τη βάση για τη λειτουργία του αυτόματου συστήματος αναπροσαρμογής των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων.

Οι νέες κινήσεις σε συνδυασμό με την απαγόρευση από την 1η του νέου έτους της χρήσης μετρητών στις αγοραπωλησίες ακινήτων και την υποχρεωτική καταβολή του απαιτούμενου κεφαλαίου μέσα από το τραπεζικό σύστημα, αναμένεται να περιορίσουν τη «μαύρη» οικονομία στην αγορά ακινήτων και κατ’ επέκταση να αυξήσουν τα έσοδα του Δημοσίου.

Το συμβόλαιο που θα καταγράφει προκαταβολή, μερική ή ολική εξόφληση με μετρητά είναι άκυρο και απαγορεύεται η μεταγραφή του. Επίσης, οι παραβάτες τιμωρούνται με πρόστιμο ίσο με το 10% του τιμήματος που καταβλήθηκε με μετρητά, κατ’ ελάχιστο 10.000 και μέχρι 500.000 ευρώ, για κάθε παράβαση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) το 2022 πραγματοποιήθηκαν 338.511 μεταβιβάσεις ακινήτων με συνολικό τίμημα 27,7 δισ. ευρώ. Από αυτές, οι 42.613 εξοφλήθηκαν αποκλειστικά με μετρητά με το συνολικό τίμημα να ανέρχεται σε 462,5 εκατ. ευρώ, ενώ σε 41.741 περιπτώσεις, τίμημα ύψους περίπου 3 δισ. ευρώ εξοφλήθηκε εν μέρει με μετρητά.