Ανάλυση CNN: Γιατί ο Πούτιν έβλεπε τον Ναβάλνι ως υπαρξιακή απειλή για τον ίδιο και το καθεστώς του

Θα ήταν δύσκολο να εκτιμήσει κανείς πόσο βαθιά ο Ναβάλνι συμβόλιζε την αδυσώπητη προσπάθεια του Πούτιν να εξαλείψει τα τελευταία απομεινάρια της αντιπολίτευσης από τη Ρωσία.

Ούτε το όνομα του Αλεξέι Ναβάλνι δεν ψέλλιζε ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντιμίρ Πούτιν, γράφει σε ανάλυσή του το αμερικανικό δίκτυο, CNN, προσπαθώντας να σκιαγραφήσει την σχέση των δύο ανδρών.

Όπως αναφέρει ο Nathan Hodge, ο Αλεξέι Ναβάλνι

αντιπροσώπευε κάποτε ένα εναλλακτικό μέλλον για τη Ρωσία: ένα αισιόδοξο, προοδευτικό μέρος, απαλλαγμένο από τη μονομερή διακυβέρνηση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν. Με τον θάνατο του ηγέτη της αντιπολίτευσης σε μια φυλακή βόρεια του Αρκτικού Κύκλου, το ζοφερό πολιτικό τοπίο της Ρωσίας είναι πλέον πολλές αποχρώσεις πιο σκοτεινό.

Θα ήταν δύσκολο να εκτιμήσει κανείς πόσο βαθιά ο Ναβάλνι συμβόλιζε την αδυσώπητη προσπάθεια του Πούτιν να εξαλείψει τα τελευταία απομεινάρια της αντιπολίτευσης από τη Ρωσία. Κατά τη διάρκεια του πολυετούς ακτιβισμού του, ο Ναβάλνι και οι υποστηρικτές του είδαν τις συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας τους να σταματούν βίαια από αστυνομικές δυνάμεις, τα γραφεία τους να δέχονται επιδρομές και αμέτρητες συλλήψεις που οδήγησαν τους ακτιβιστές στη φυλακή ή τους ανάγκασαν να εγκαταλείψουν τη χώρα.

Ο ίδιος ο Ναβάλνι πλήρωσε εξαιρετικά υψηλό τίμημα για τον ακτιβισμό του. Υπό συνεχή παρακολούθηση από τις υπηρεσίες ασφαλείας του Πούτιν, ο Ναβάλνι επέζησε μιας σχεδόν θανατηφόρας δηλητηρίασης από τον νευροπαραλυτικό παράγοντα Novichok, αλλά επέστρεψε προκλητικά στη Ρωσία αντί να παραμείνει στην άνετη εξορία. Κατά την επιστροφή του στη Μόσχα συνελήφθη αμέσως.

Αυτό που ακολούθησε ήταν μια παρωδία της ποινικής δικαιοσύνης, καθώς οι Ρώσοι εισαγγελείς συσσώρευσαν κατηγορίες εναντίον του Ναβάλνι, ο οποίος συνέχισε να καταφέρεται εναντίον του Πούτιν. Σε μια εμφάνιση στο δικαστήριο μέσω βιντεοσύνδεσης, ένας λιπόσαρκος Ναβάλνι -εξασθενημένος από την απεργία πείνας- κατακεραύνωσε τον πρόεδρο, λέγοντας: «Θα ήθελα να πω ότι ο βασιλιάς σας είναι γυμνός, και δεν είναι μόνο ένα μικρό αγόρι που φωνάζει γι' αυτό - είναι πλέον εκατομμύρια άνθρωποι που ήδη φωνάζουν γι' αυτό. Είναι ολοφάνερο. Είκοσι χρόνια ανίκανης διακυβέρνησης κατέληξαν σε αυτό: υπάρχει ένα στέμμα που γλιστράει από τα αυτιά του», δήλωσε ο Ναβάλνι.

«Ο γυμνός βασιλιάς σας θέλει να κυβερνήσει μέχρι τέλους, δεν νοιάζεται για τη χώρα, είναι προσκολλημένος στην εξουσία και θέλει να κυβερνήσει επ' αόριστον» έλεγε.

Ο θάνατος του Ναβάλνι έρχεται την ώρα που ο Πούτιν, ο οποίος βρίσκεται στην εξουσία από την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1999, οδεύει προς μια πέμπτη θητεία στο αξίωμα. Οι προεδρικές εκλογές του Μαρτίου θα είναι μια πράξη πολιτικού θεάτρου: Ο Μπόρις Ναντέζντιν, ο μοναδικός υποψήφιος που αντιτίθεται στον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία, έχει αποκλειστεί από την υποψηφιότητα και η ψηφοφορία θα στείλει ένα μήνυμα στους Ρώσους και στον κόσμο: Ο ρωσικός λαός είναι πίσω από τον Πούτιν και πίσω από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Δεν υπάρχει περιθώριο να δοθεί αέρας στον Ναβάλνι στα κρατικά μέσα ενημέρωσης ενόψει του εκλογικού καρναβαλιού.

Ο θάνατος του ηγέτη της αντιπολίτευσης σηματοδοτεί επίσης το τέλος μιας εποχής για τη Ρωσία. Ο Ναβάλνι είχε αναδειχθεί ως ο πιο εξέχων ηγέτης της ρωσικής αντιπολίτευσης μετά τη δολοφονία του επικριτή του Πούτιν Μπόρις Νεμτσόφ το 2015, σε κοινή θέα του Κρεμλίνου. Εκείνη η δολοφονία συγκλόνισε επίσης βαθιά τη ρωσική κοινωνία, αλλά ήταν μια πολύ διαφορετική εποχή. Την εποχή της δολοφονίας του, ο Νεμτσόφ και η ομάδα του διερευνούσαν την ανάπτυξη ρωσικών στρατευμάτων στην περιοχή Ντονμπάς της ανατολικής Ουκρανίας, κάτι που η ρωσική κυβέρνηση αρνήθηκε επισήμως.

Τώρα αυτός ο πόλεμος είναι ανοιχτός, μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Και η Ρωσία έχει εισαγάγει νέους δρακόντειους νόμους που καθιστούν παράνομη την κριτική του στρατού. Οι μαζικές διαμαρτυρίες κατά της διαφθοράς που ο Ναβάλνι κατάφερε κάποτε να κινητοποιήσει πριν από την εισβολή φαίνεται τώρα απίθανο να επαναληφθούν επί Πούτιν. Τα ερευνητικά άρθρα και τα βίντεο που δημοσίευαν κάποτε ο Ναβάλνι και η ομάδα του στο διαδίκτυο - και έφταναν σε εκατομμύρια Ρώσους - αντιμετωπίζουν όλο και πιο ασφυκτική ψηφιακή λογοκρισία.

Η απάντηση του Κρεμλίνου στον θάνατο του Ναβάλνι, λοιπόν, θα είναι αποκαλυπτική. Ο Πούτιν, ως γνωστόν, αρνήθηκε να προφέρει το όνομα του Ναβάλνι, υποδηλώνοντας τη βαθιά ανησυχία του για τη νομιμότητα που διέθετε ο Ναβάλνι ως ηγέτης της αντιπολίτευσης.

Ερωτηθείς σε συνέντευξη Τύπου το 2017 σχετικά με το γιατί η κυβέρνησή του φοβάται τον ανταγωνισμό από τον Ναβάλνι, ο Πούτιν αρνήθηκε και πάλι να εκστομίσει το όνομα του Ναβάλνι και γυρόφερνε γύρω από το θέμα μιλώντας για "τα στοιχεία που αναφέρατε" και "αυτούς που κατονομάσατε". Και κατέστησε σαφές ότι έβλεπε τη δημοκρατική αντιπολίτευση της Ρωσίας ως υπαρξιακή απειλή. Στη διαστρεβλωμένη διήγησή του, ο Πούτιν είπε ότι ο Ναβάλνι ήταν το ισοδύναμο του πρώην προέδρου της Γεωργίας Μιχαήλ Σαακασβίλι - ή το ισοδύναμο των Ουκρανών που συγκεντρώθηκαν στην πλατεία Μαϊντάν του Κιέβου για να αντιταχθούν στον φιλορώσο πρόεδρο της Ουκρανίας, ο οποίος εγκατέλειψε τη χώρα στις αρχές του 2014.