Ιωάννης Τσαμίχας, Πρόεδρος Ελληνοϊταλικού Επιμελητηρίου Αθήνας: Οι μεγαλύτερες επενδύσεις των τελευταίων ετών στην Ελλάδα είναι ιταλικές

Ο Ιωάννης Τσαμίχας είναι μέλος του Ελληνοϊταλικού Επιμελητηρίου Αθήνας από το 1988 και πρόεδρος από το 2010, δηλαδή ο πλέον κατάλληλος άνθρωπος για να μας κατατοπίσει σχετικά με τις διμερείς οικονομικές σχέσεις Ελλάδας - Ιταλίας και τις προοπτικές τους. 

Πώς η κρίση της Covid-19 επηρέασε τις διμερείς οικονομικές σχέσεις Ελλάδας - Ιταλίας;

Κοινή είναι η διαπίστωση (με βάση τα στατιστικά

στοιχεία) πως την τελευταία δεκαετία οι εμπορικές συναλλαγές Ελλάδος και Ιταλίας βρίσκονται σε εξαιρετικό επίπεδο, με την αξία των ελληνικών εξαγωγών το 2020* να ξεπερνά τα 3,63 δισ. ευρώ, και των εισαγωγών από Ιταλία να βρίσκεται πάνω από τα 6,2 δισ. ευρώ, γεγονός που δείχνει τη δυναμική που έχει αναπτυχθεί μεταξύ των δύο χωρών. Το έτος 2021*, εν μέσω πανδημίας και των προβλημάτων που δημιούργησε και συνεχίζει να δημιουργεί στο παγκόσμιο εμπόριο, τα μέτρα για την αναχαίτιση της Covid-19 επηρέασαν, όπως ήταν φυσικό, αρνητικά και τις οικονομικές σχέσεις μας με την Ιταλία. Είχαμε μια μείωση των ελληνικών εξαγωγών προς την Ιταλία της τάξεως περίπου του 17-20% και, αντιστοίχως, μια μείωση των εισαγωγών από την Ιταλία της τάξεως του 10-13%. Πρέπει να επισημανθεί πως και μετά το πλήγμα της πανδημίας στην παγκόσμια οικονομία, η θέση του ελληνοϊταλικού εμπορίου παραμένει σταθερή, δηλαδή:

η Ιταλία παραμένει ο πρώτος εξαγωγικός προορισμός παγκοσμίως των ελληνικών προϊόντων και, επίσης, η Ιταλία βρίσκεται στη δεύτερη θέση όσον αφορά τις εισαγωγές προϊόντων από την Ελλάδα.

Παρά την πανδημία, υπάρχουν μεγάλα περιθώρια και τεράστιες ευκαιρίες για περαιτέρω ενίσχυση της διμερούς συνεργασίας σε πολλούς τομείς. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου (ITC), η ευκαιρία ανάπτυξης των εξαγωγών μας προς την Ιταλία μπορεί να αυξηθεί κατά 1 δισ. ευρώ

(*Ανάλυση στοιχείων του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγών και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ-(προσωρινά στοιχεία).

Ποιο είναι το TOP 10 των προϊόντων σε εξαγωγές προς την Ελλάδα ή και brand;

Τρόφιμα και ζώα ζωντανά, ποτά και καπνός, λάδια και λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης, πρώτες ύλες (πρώτες ύλες μη εδώδιμες εκτός από καύσιμα), •καύσιμα (ορυκτά, καύσιμα, λιπαντικά κ.λπ.), βιομηχανικά προϊόντα, χημικά προϊόντα και συναφή, βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη, μηχανήματα και υλικό μεταφορών, διάφορα βιομηχανικά είδη.

Πόσο επηρέασε η κρίση της πανδημίας το πλάνο των ιταλικών επενδύσεων στην Ελλάδα, τόσο στο λιανεμπόριο όσο και τη βιομηχανία;

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας δεν υπήρξαν ιδιαίτερα προβλήματα, παρά μόνο χρονική καθυστέρηση (βασισμένη στα μέτρα ανάσχεσης της πανδημίας) όσον αφορά τις επενδύσεις. Την τελευταία πενταετία καταγράφεται αυξημένο ιταλικό επενδυτικό ενδιαφέρον για τη χώρα μας. Το 2019, το συνολικό ιταλικό επενδυμένο κεφάλαιο ήταν ύψους 3.676 εκατ. ευρώ, καταγράφοντας αύξηση +40,87%, από το έτος 2015 και 63,89% από το έτος 2013.

Δεν είναι ευρέως γνωστό στην ελληνική κοινωνία πως οι μεγαλύτερες επενδύσεις των τελευταίων χρόνων στην πατρίδα μας είναι ιταλικές, όπως το Μετρό της Θεσσαλονίκης, 1.500.000.000 ευρώ, η Edison, εταιρεία παραγωγής ενεργειας με μονάδες στη Θίσβη και στη Θεσσαλονίκη, με επένδυση πλέον των 300.000.000 ευρώ, η Terna SpA, η Generali Ελλάς, με παρουσία 150 χρόνων στην Ελλάδα, η ΤΡAIΝΟΣΕ, η MAPEI Ελλάς, η ΚΕΡΑΚΟΛ, η Snam, η Italgas, η Telecom Italia, μέσω της Sparkle Greece, πρώην MedNautilus, ο όμιλος Grimaldi/ Μινωικές Γραμμές Α.Ε.

Ακόμη, τα τρόφιμα (Barilla SpA και Euricom SpA μονάδες παραγωγής ζυμαρικών), τα ζαχαρώδη (Ferrero, με γραφείο αντιπροσωπείας), οι υπηρεσίες εστίασης (Autogrill, εστιατόρια κατά μήκος εθνικών οδών), η ένδυση/αξεσουάρ (Luxottica, Benetton, Prada, Armani, Calzedonia Holding SpA), τα τρόφιμα/διανομή (Granarolo 50,01% της Quality Brands International, που μετονομάστηκε το 2018 σε Granarolo Hellas) κ.ά.

Επίσης, πρέπει να σημειωθεί πως υποκαταστήματα στην Ελλάδα διατηρούν οι ιταλικές εταιρείες Fiat, Piaggio, Pirelli, Italfarmaco, Chiesi και Menarini-Angellini. Οι εταιρείες αυτές παράγουν στην Ελλάδα, προσφέρουν εργασία και δημιουργούν υπεραξία στο Made In Greece.

Η ιταλική βιομηχανία είχε προβλήματα στην παραγωγή πρώτων υλών και πόσο επηρεάστηκαν οι ιταλικές εταιρείες; Υπήρχε πρόνοια στο πλαίσιο της κοινής εμπορικής πολιτικής εντός της Ε.Ε.;

Προ της πανδημίας, η Ιταλία βρισκόταν ένα βήμα πριν από την οικονομική ύφεση. Μετά το lockdown και τη διακοπή των αλυσίδων εφοδιασμού, οι βιομηχανίες επιστρέφουν αργά αλλά σταθερά σε καθιερωμένους ρυθμούς. Οι ιταλικές επιχειρήσεις απέδειξαν ότι είναι σε θέση να επιβιώσουν. Πολλοί επιχειρηματίες αναζήτησαν νέα προϊόντα, νέες αγορές και νέα επιχειρηματικά μοντέλα.

Ποιο το πλάνο του Ελληνοϊταλικού Επιμελητηρίου για την περαιτέρω σύσφιξη και ενδυνάμωση των εμπορικών - οικονομικών σχέσεων των δύο χωρών;

Το Ελληνοϊταλικό Επιμελητήριο της Αθήνας δραστηριοποιείται από το 1952 ως βασικός συνδετικός κρίκος της Ελλάδας και της Ιταλίας για την ανάπτυξη και την προώθηση των διμερών οικονομικών και εμπορικών συνεργασιών, καθώς και για τη δημιουργία αμοιβαίων επενδύσεων, στηρίζοντας τις δράσεις διεθνοποίησης των δύο χωρών. Καθημερινή ενασχόλησή μας είναι η παρουσίαση ιταλικών εταιρειών που προσδοκούν να δραστηριοποιηθούν στην Ελλάδα, αλλά και η υποστήριξη ελληνικών επιχειρήσεων στην προσπάθειά τους να προσεγγίσουν την ιταλική αγορά. Στο πλαίσιο αυτό εντάσσεται μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία του Ελληνοϊταλικού Επιμελητηρίου και αφορά την εκπόνηση του προγράμματος «Εξάγουμε περισσότερη Ελλάδα σε 58 χώρες μέσα από 81 ιταλικά Επιμελητήρια». Στόχος του προγράμματος είναι η σύσταση μιας κοινής ομάδας φορέων που θα προγραμματίζουν, θα εξειδικεύουν και θα υλοποιούν συλλογικά δράσεις προώθησης του «Made in Greece». Βασικός συνεργάτης σ’ αυτή την προσπάθεια είναι η Κεντρική Ένωση Διμερών Ιταλικών Επιμελητηρίων (Assocamerestero). Πρόκειται για ένα πρωτοποριακό και φιλόδοξο πρόγραμμα εξωστρέφειας της ελληνικής επιχειρηματικότητας, που βασίζεται στη συνδρομή 81 ιταλικών εμπορικών επιμελητηρίων σε 58 χώρες. Η συμμετοχή του Επιμελητηρίου μας (Ελληνοϊταλικού Επιμελητήριου της Αθήνας) στην Κεντρική Ένωση Εμπορικών και Βιομηχανικών Επιμελητηρίων της Ιταλίας, καθώς και στην Κεντρική Ένωση Διμερών Ιταλικών Επιμελητηρίων, επιτρέπει να έχουμε πρόσβαση σε ένα δίκτυο εξειδικευμένων συνεργατών στη διεθνοποίηση επιχειρήσεων, όχι μόνο στην Ιταλία, αλλά και στις περισσότερες χώρες του κόσμου.

Μπορείτε να μας αναφέρετε συγκεκριμένους κλάδους που αποτελούν την κορωνίδα της συνεργασίας Ελλάδας - Ιταλίας;

Ενέργεια, υποδομές, τρόφιμα και ποτά, χημικά και τουρισμός.

ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΤΟΥ ΙΤΑΛΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ Εξαγωγικές πιστώσεις (νόμος 227/77). Οι ιταλικές επιχειρήσεις προσφέρουν στους ξένους εισαγωγείς πιστώσεις με επιτόκια επιδοτούμενα από την τράπεζα Medio Credito Centrale. Ασφάλιση εξαγωγών από τον οργανισμό SACE (αντίστοιχος του ΟΑΕΠ) και συμμετοχή σε μικτές επιχειρήσεις στο εξωτερικό (νόμος 100/90). Ισχύει για χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Χρηματοδότηση εξόδων συμμετοχής σε διεθνείς μειοδοτικούς διαγωνισμούς (νόμος 304/90). Ισχύει για χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνεργασία με αναπτυσσόμενες χώρες (soft loans). Αφορά χρηματοδότηση αναπτυξιακών ή ανθρωπιστικού περιεχομένου έργων σε αναπτυσσόμενες περιοχές που εντάσσονται στις προτεραιότητες της ιταλικής εξωτερικής πολιτικής. Συμμετοχή σε μικτές επιχειρήσεις σε αναπτυσσόμενες χώρες (νόμος 49/87 αρθ. 7) : Χρηματοδότηση μέσω της Medio Credito Centrale, που θέλουν να ιδρύσουν μικτές επιχειρήσεις σε αναπτυσσόμενες χώρες με κατά κεφαλήν εισόδημα κάτω των 3.250 δολαρίων. Συνεργασία με χώρες εκτός Ε.Ε. (νόμος 212/92): χρηματοδοτικό εργαλείο που στοχεύει στην ανάπτυξη διμερών ή πολυμερών προγραμμάτων για την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ ιταλικών οργανισμών και οργανισμών χωρών ΚΑΕ, Μεσογείου και Κεντρικής Ασίας για τη διευκόλυνσή της μετάβασης των χωρών αυτών στην οικονομία της αγοράς. Επενδύσεις στα Βαλκάνια (νόμος 84/01). Χρηματοδοτεί τη συμμετοχή ιταλικών επιχειρήσεων σε επενδυτικά προγράμματα που στοχεύουν στη σταθεροποίηση, ανασυγκρότηση και ανάπτυξη των Βαλκανίων. Η διάθεση των κονδυλίων πραγματοποιείται μέσω των SIMEST, ICE, INFORMEST, Fiera del Levante και της Ένωσης Επιμελητηρίων (Unioncamere).