ΕΕ: «Πράσινο φως» στο νόμο για την ελευθερία των ΜΜΕ

Οι ευρωβουλευτές έδωσαν την Τετάρτη (13/3) το τελευταίο τους πράσινο φως στη νέα νομοθεσία για την προστασία των δημοσιογράφων και των μέσων ενημέρωσης της ΕΕ από πολιτικές ή οικονομικές παρεμβάσεις.

Βάσει του νέου νόμου, που εγκρίθηκε με 464 ψήφους υπέρ, 92 κατά και 65 αποχές, τα κράτη μέλη θα υποχρεωθούν να προστατεύσουν την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης απαγορεύοντας κάθε μορφής παρέμβαση στις συντακτικές αποφάσεις.

Θα απαγορεύεται

στις αρχές να πιέζουν δημοσιογράφους και συντάκτες να αποκαλύψουν τις πηγές τους, συμπεριλαμβανομένης της κράτησής τους, των κυρώσεων, των ερευνών γραφείου ή της εγκατάστασης παρεμβατικού λογισμικού παρακολούθησης στις ηλεκτρονικές τους συσκευές.

Το Κοινοβούλιο πρόσθεσε σημαντικές διασφαλίσεις για να επιτρέψει τη χρήση λογισμικού κατασκοπείας, η οποία θα είναι δυνατή μόνο κατά περίπτωση και υπό την επιφύλαξη εξουσιοδότησης από δικαστική αρχή που διερευνά σοβαρά εγκλήματα που τιμωρούνται με στερητική της ελευθερίας ποινή. Ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, τα υποκείμενα θα έχουν το δικαίωμα να ενημερωθούν μετά τη διεξαγωγή της επιτήρησης και θα μπορούν να την αμφισβητήσουν στο δικαστήριο.

Για να αποφευχθεί η χρήση των δημόσιων μέσων ενημέρωσης για πολιτικούς σκοπούς, οι επικεφαλής και τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων τους θα πρέπει να επιλέγονται μέσω διαφανών και αμερόληπτων διαδικασιών για αρκετά μακροχρόνια θητεία. Δεν θα είναι δυνατή η απόλυσή τους πριν λήξει η σύμβασή τους, εκτός εάν δεν πληρούν πλέον τα επαγγελματικά κριτήρια.

Τα δημόσια μέσα ενημέρωσης θα πρέπει να χρηματοδοτούνται με διαφανείς και αντικειμενικές διαδικασίες και η χρηματοδότηση θα πρέπει να είναι βιώσιμη και προβλέψιμη.

Για να μπορέσει το κοινό να γνωρίζει ποιος ελέγχει τα μέσα ενημέρωσης και ποια συμφέροντα μπορεί να επηρεάσουν τα ρεπορτάζ, όλα τα μέσα ενημέρωσης και επικαιρότητας ανεξάρτητα από το μέγεθός τους θα πρέπει να δημοσιεύουν πληροφορίες για τους ιδιοκτήτες τους σε μια εθνική βάση δεδομένων, συμπεριλαμβανομένου εάν ανήκουν άμεσα ή έμμεσα στην κατάσταση.

Τα μέσα ενημέρωσης θα πρέπει επίσης να αναφέρουν τα κεφάλαια που λαμβάνονται από τις κρατικές διαφημίσεις και την κρατική οικονομική στήριξη, μεταξύ άλλων από χώρες εκτός ΕΕ. Οι δημόσιοι πόροι στα μέσα ενημέρωσης ή σε διαδικτυακές πλατφόρμες θα πρέπει να διατίθενται με δημόσια, αναλογικά και αμερόληπτα κριτήρια. Οι πληροφορίες για τις κρατικές διαφημιστικές δαπάνες θα είναι δημόσιες, συμπεριλαμβανομένου του συνολικού ετήσιου ποσού και του ποσού ανά κατάστημα.

Οι ευρωβουλευτές φρόντισαν να συμπεριλάβουν έναν μηχανισμό για να αποτρέψουν πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες, όπως το Facebook, το X (πρώην Twitter) ή το Instagram, να περιορίζουν ή να διαγράφουν αυθαίρετα περιεχόμενο ανεξάρτητων μέσων. Οι πλατφόρμες θα πρέπει πρώτα να διακρίνουν τα ανεξάρτητα μέσα από τις μη ανεξάρτητες πηγές. Τα μέσα θα ειδοποιούνται όταν η πλατφόρμα σκοπεύει να διαγράψει ή να περιορίσει το περιεχόμενό τους και έχουν 24 ώρες για να απαντήσουν. Μόνο μετά την απάντηση (ή ελλείψει αυτής) η πλατφόρμα μπορεί να διαγράψει ή να περιορίσει το περιεχόμενο εάν εξακολουθεί να μην συμμορφώνεται με τους όρους της. Τα ΜΜΕ θα έχουν τη δυνατότητα να παραπέμψουν την υπόθεση σε εξώδικο όργανο επίλυσης διαφορών και να ζητήσουν γνώμη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Υπηρεσιών Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης (ένα νέο συμβούλιο εθνικών ρυθμιστικών αρχών της ΕΕ που θα συσταθεί από το EMFA).

"Η σημασία του πλουραλισμού των μέσων ενημέρωσης για μια λειτουργική δημοκρατία δεν μπορεί να τονιστεί αρκετά", δήλωσε η εισηγήτρια από την Επιτροπή Πολιτισμού και Παιδείας, Γερμανίδα ευρωβουλευτης των Χριστιανοδημοκρατών Sabine Verheyen στη συζήτηση στην ολομέλεια.

"Η ελευθερία του Τύπου απειλείται παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης: η δολοφονία στην Μάλτα, οι απειλές για την ελευθερία του Τύπου στην Ουγγαρία και πολλά άλλα παραδείγματα το αποδεικνύουν ξεκάθαρα. Ο ευρωπαϊκός νόμος για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης είναι η απάντησή μας σε αυτήν την απειλή και ορόσημο στην ευρωπαϊκή νομοθεσία. Εκτιμά και προστατεύει τον διπλό ρόλο των μέσων ενημέρωσης ως επιχειρήσεων και ως θεματοφύλακες της δημοκρατίας », κατέληξε.

Η εισηγήτρια από την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών Ramona Strugariu, της Ομάδας Renew, από την Ρουμανία είπε:

«Οι δημοσιογράφοι έχουν πλέον έναν σύμμαχο, ένα σύνολο εργαλείων που τους προστατεύει, ενισχύει την ανεξαρτησία τους και τους βοηθά να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις, τις παρεμβάσεις και την πίεση που συχνά αντιμετωπίζουν. Κανένας δημοσιογράφος δεν πρέπει ποτέ να φοβάται κάθε είδους πίεση όταν κάνει δουλειά και ενημέρωση των πολιτών».

Νίκος Ρούσσης – Στρασβούργο

#ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ_ΤΩΝ_ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΩΝ #Μεσα_Ενημέρωσης #Ευρωκοινοβούλιο