Προϋπολογισμός: Η εικόνα πίσω από τα... πρωτογενή χαμόγελα-Προκλήσεις και «σωσίβια»

Μπορεί να επιβεβαιώθηκαν οι αισιόδοξες προβλέψεις που έκαναν λόγο για πρωτογενές πλεόνασμα αρκετά υψηλότερο του στόχου που είχε τεθεί το 2023, ωστόσο το μεγάλο ζήτημα είναι το τι θα συμβεί φέτος, όταν τα «καμπανάκια» για την πορεία του ΑΕΠ, λόγω γεωπολιτικών αναταράξεων και πορείας της Ευρωζώνης, ξεκινήσουν να «ηχούν δυνατά».

Σημειώνεται ότι για φέτος ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα είναι στο 2,1% ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) και επικυρώθηκαν από τη Eurostat,

το 2023 έκλεισε με πρωτογενές πλεόνασμα κοντά στο 1,9% του ΑΕΠ, πιο συγκεκριμένα στο 1,86% ή 4,09 δισ. ευρώ, έναντι πρόβλεψης για πρωτογενές πλεόνασμα 1,15% του ΑΕΠ με βάση τον προϋπολογισμό του 2024.

Επίσης φέτος πρέπει να μειωθεί το έλλειμμα κάτω από 1,5% του ΑΕΠ που είναι ο στόχος για τις χώρες έχουν υψηλό δημόσιο χρέος. Το συγκεκριμένο δημοσιονομικό αποτέλεσμα δημιουργεί τις προϋποθέσεις για μία καλύτερη αφετηρία για την επίτευξη αυτού του διπλού στόχου, ωστόσο δεν παύει να αποτελεί ένα μεγάλο στοίχημα μέσα σε ένα αβέβαιο περιβάλλον που βρίθει "αστερίσκων".

Επίσης η Ελλάδα παραμένει η χώρα με το υψηλότερο χρέος, ωστόσο καταγράφει τη ταχύτερη μείωση κατά 10,8% μέσα σε ένα χρόνο. Πιο συγκεκριμένα, από το χρέος από 172,7% του ΑΕΠ το 2022, υποχώρησε στο 161,9% του ΑΕΠ το 2023. Σε απόλυτους αριθμούς, το 2023 το δημόσιο χρέος μειώθηκε στα 356,69 δισ. ευρώ έναντι 356,79 δισ. το 2022.

Βασική προϋπόθεση πάντως για την συνέχιση της αποκλιμάκωσης του χρέους είναι η συνέχιση ρυθμών ανάπτυξης άνω του 2%.΄Ηδη, το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας ετοιμάζεται να καταθέσει έως τα τέλη του μήνα στις Βρυξέλλες το επικαιροποιημένο πρόγραμμα Σταθερότητας έως και το 2025. Το ενδιαφέρον είναι ότι θα προβλέπεται χαμηλότερος ρυθμός ανάπτυξης για φέτος σε σχέση με τους στόχους του προϋπολογισμού, λόγω της χαμηλής έως μηδενικής ανάπτυξης στην Ευρωζώνη, ήτοι περίπου 2,5% για φέτος από 2,9% και το ίδιο ποσοστό για το 2025 έναντι πρόβλεψης για ανάπτυξη 3%.

Αυτό δημιουργεί ένα εύλογο ερώτημα για το πώς θα διαμορφωθούν τα φορολογικά έσοδα, βασική "συνιστώσα" του πρωτογενούς πλεονάσματος. Ήδη, ανησυχητικά μηνύματα εκπέμπονται με βάση τις πρώτες εβδομάδες του Απριλίου από το οργανωμένο λιανεμπόριο, σε σχέση με τη ζήτηση και το “πώς κτυπά” η ακρίβεια στην κίνηση όγκων και τζίρων, κάτι βέβαια που εάν συνεχιστεί θα αποτυπωθεί και στα έσοδα. Βέβαια πάντα υπάρχει το “μαξιλάρι” του πληθωρισμού, των μεγάλων συντελεστών ΦΠΑ και βέβαια του τουρισμού, που αναδεικνύεται στο μέγα “σωσίβιο” της χώρας. Να σημειωθεί ότι υπολογίζεται ότι κάθε 1 ευρώ στον Τουρισμό δημιουργεί 2,2 ευρώ συνολικά στο ΑΕΠ άρα και τα φορολογικά έσοδα (άμεσα ο ΦΠΑ). Πρακτικά, μιλάμε χτίζεται ένας “κουμπαράς” τουλάχιστον 500 εκ ευρώ. Μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, είχε ως συνέπεια οι ταξιδιωτικές εισπράξεις να εμφανίσουν αύξηση κατά 24,5% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023, αγγίζοντας τα 569,7 εκατ. ευρώ. Αυτό οφείλεται στην αύξηση των εισπράξεων από κατοίκους των χωρών της ΕΕ-27 κατά 60,2%, οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 303,9 εκατ. ευρώ, καθώς οι εισπράξεις από κατοίκους των χωρών εκτός της ΕΕ-27 μειώθηκαν κατά 0,9% και διαμορφώθηκαν στα 260,8 εκατ. ευρώ. Και βέβαια, κατανοείται, έτσι η σημασία της πορείας της οικονομίας της ΕΕ για την όλη "εξίσωση' του τουρισμού κι όχι μόνο. Μήνυμα για "σφιχτή" πολιτική

Ωστόσο, παρά ταύτα, οι παροικούντες στην Οδό Νίκης γνωρίζουν ότι “δεν παίζει” δημοσιονομική χαλάρωση αλλά ουσιαστικά, όπως αναφέρουν από το ΥΠΕΘΟ, τόσο οι περυσινές επιδόσεις όσο και οι φετινοί στόχοι “σφραγίζουν” το διαβατήριο της ”δημοσιονομικής σύνεσης”. Προφανώς νέα μέτρα ενίσχυσης για τα νοικοκυριά δεν προβλέπονται σε οριζόντια βάση σύμφωνα με τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες της ΕΕ οι οποίοι αναμένεται να εγκριθούν σήμερα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Να σημειωθεί ότι με βάση τους νέους κανόνες το όποιο πλεόνασμα επιτυγχάνεται δεν θα μετατρέπεται σε παροχές αλλά θα χρησιμεύει ως “κουμπαράς” για έκτακτες ανάγκες, με τα περιθώρια στήριξης να μην προσδιορίζονται πλέον από τα πρωτογενή πλεονάσματα αλλά από την επιτρεπόμενη αύξηση των καθαρών πρωτογενών δαπανών.

Όπως άλλωστε υπογραμμίζεται και στην ανακοίνωση τού Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας οι επιδόσεις εξυπηρετούν και τις ανάγκες για ακόμη καλύτερη σχέση με τις αγορές. «Το αποτέλεσμα αυτό στέλνει ένα ισχυρό σήμα στις διεθνείς αγορές ότι η ελληνική οικονομία ισχυροποιείται και αναπτύσσεται πέραν των στόχων, παρά τις δυσκολίες και τα έκτακτα γεγονότα που αντιμετώπισε η χώρα (φυσικές καταστροφές, διεθνείς κρίσεις, διπλές εθνικές εκλογές κ.λπ.) κατά το προηγούμενο έτος» ανέφερε η ανακοίνωση του ΥΠΕΘΟ.

“Σφιχτό” ζωνάρι δαπανών αλλά και το "ανάχωμα" του ΦΠΑ

Να σημειωθεί πάντως το πρωτογενές πλεόνασμα των 4,096 δισ ευρώ το 2023 προέκυψε από

την υπεραπόδοση λόγω ανάπτυξης και κερδοφορίας (απληστίας άραγε;) του φόρου εισοδήματος των νομικών προσώπων το 2022 που αθροιστικά έφτασαν γύρω στα 10,3 δισ ευρώ

τα μεγαλύτερα έσοδα ΦΠΑ λόγω ακρίβειας αλλά και έντασης της ζήτησης, που όμως τώρα φαίνεται να “προσγειώνεται”

το ‘ψαλίδι” στις λειτουργικές δαπάνες του Κράτους, οι οποίες εν πολλοίς αποδίδονται και στον μεγάλο αριθμό αποχωρήσεων/ συνταξιοδοτήσεων δημοσίων υπαλλήλων.

Οι μεταβλητές φέτος

Για φέτος, πάντως, οι μεγάλες μεταβλητές, πέρα από τον τουρισμό, έχουν να κάνουν με τη κερδοφορία επιχειρήσεων, αλλά και τις δαπάνες, καθώς προβλέπονται αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις αλλά προσλήψεις, αλλά και άλλα έκακτα. Σημειώνεται 210 εκ ευρώ καταβλήθηκαν για το αγροτικό πετρέλαιο, τις εφημερίες των γιατρών, την αύξηση στο επίδομα γέννησης.

Γιώργος Αλεξάκης

#ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ #Τουρισμός #ΑΕΠ #ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ_ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ