Σοβαρή ανησυχία για τη χρήση spyware κατά δημοσιογράφων

Η παράνομη ανάπτυξη λογισμικού κατασκοπείας κατά δημοσιογράφων, η χρήση καταχρηστικών μηνύσεων κατά δημοσιογράφων για την παρεμπόδιση του ερευνητικού τους έργου και η επισφαλής κατάσταση πολλών δημοσιογράφων εξόριστων, ιδίως από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία, είναι μερικές από τις κύριες ανησυχίες που εξέφρασαν οι οργανώσεις εταίροι στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Πλατφόρμας για την προώθηση της προστασίας της δημοσιογραφίας και της ασφάλειας των δημοσιογράφων στην ετήσια έκθεσή τους για το 2024.

H έκθεση δημοσιεύτηκε υπό τον

τίτλο «Ελευθερία του Τύπου στην Ευρώπη: Ώρα να ανατρέψουμε την παλίρροια» και παρουσιάστηκε στη Θεσσαλονίκη. Αξιολογεί τα κύρια ζητήματα που υπονομεύουν την ελευθερία του Τύπου – συμπεριλαμβανομένων των απειλών και του εκφοβισμού, της κράτησης, της περιοριστικής νομοθεσίας, των καταχρηστικών μηνύσεων κλπ. Παράλληλα, περιλαμβάνει προτάσεις για την αντιμετώπιση αυτών των φαινομένων.

Το 2023 καταγράφηκαν 285 ειδοποιήσεις για σοβαρές απειλές ή επιθέσεις κατά της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης στην Ευρώπη σε σύγκριση με 289 ειδοποιήσεις το 2022.

Αν και το 2023 ο αριθμός των δημοσιογράφων που σκοτώθηκαν και η βία στους δρόμους εναντίον τους μειώθηκε, οι ειδοποιήσεις στην πλατφόρμα δείχνουν μια αυξανόμενη ποικιλία απειλών, πιέσεων και περιορισμών υπό τους οποίους οι δημοσιογράφοι πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους.

Αντιδρώντας στη δημοσίευση της έκθεσης, η Γενική Γραμματέας Marija Pejčinović Burić είπε: «Η έκθεση της πλατφόρμας για την ασφάλεια των δημοσιογράφων δείχνει τους αυξανόμενους κινδύνους και τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι και τα μέσα ενημέρωσης στην Ευρώπη. Χρειαζόμαστε αποφασιστική δράση από τα κράτη για την προστασία των δημοσιογράφων και την αντιμετώπιση των απειλών κατά της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, όπως καταχρηστικές αγωγές και παράνομη παρακολούθηση. Για να ενισχύσουν την ασφάλεια των δημοσιογράφων, τα κράτη μέλη μας θα πρέπει να επιδείξουν ισχυρή δέσμευση για το σεβασμό των προτύπων ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και να προωθήσουν την εκστρατεία του Συμβουλίου της Ευρώπης «Οι δημοσιογράφοι έχουν σημασία» σε εθνικό επίπεδο.

Η έκθεση υπογραμμίζει ότι η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και η ψηφιακή ασφάλεια των δημοσιογράφων εξακολούθησαν να απειλούνται από τη συνεχή χρήση τεχνολογίας spyware για την παρακολούθηση δημοσιογράφων και παραγόντων των μέσων ενημέρωσης, ενώ η λογοδοσία για τις αναφερόμενες καταχρήσεις εξακολούθησε να είναι υπεκφυγή.

Επισημαίνει επίσης τον άνευ προηγουμένου αριθμό εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης στην Ευρώπη – από τη Ρωσία και τη Λευκορωσία ειδικότερα – που οδηγήθηκαν στην εξορία στο εξωτερικό λόγω σωματικού κινδύνου για τη ζωή και την ελευθερία τους, τη νομική δίωξη, τις απειλές και τον εκφοβισμό, που συχνά συνεχίζονται όταν βρίσκονται στην εξορία εναντίον τους. αυτοί και οι οικογένειές τους.

SLAPPS

Μια άλλη τάση που επισημαίνεται στην έκθεση είναι ότι η ελευθερία των μέσων ενημέρωσης παρεμποδίστηκε από καταχρηστικές νομικές ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της Στρατηγικής Αγωγής κατά της Συμμετοχής του Δημοσίου (SLAPPS), που ξεκίνησε από πολιτικούς και επιχειρηματικούς παράγοντες με βάση τους εθνικούς νόμους για την προστασία της φήμης, με στόχο την παρενόχληση δημοσιογράφων και μέσων ενημέρωσης από την έκθεσή τους σε ποινικές καταδίκες, την καταβολή υψηλών αποζημιώσεων για ζημιές και βαριά πρόστιμα.

Θάνατοι και φυλακίσεις

Το 2023, ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας συνέχισε να έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ελευθερία των μέσων ενημέρωσης και στην ασφάλεια των δημοσιογράφων. Δύο δημοσιογράφοι - ο Bohdan Bitik και ο Arman Soldin - σκοτώθηκαν ενώ έκαναν ρεπορτάζ στην Ουκρανία και αρκετοί άλλοι δημοσιογράφοι τραυματίστηκαν. Ένας άλλος εργαζόμενος στα ΜΜΕ, ο σεκιουριτάς Παλ Κόλα, σκοτώθηκε σε επίθεση στον τηλεοπτικό σταθμό Top Channel στην Αλβανία.

Στις 31 Δεκεμβρίου 2023, 59 δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης βρίσκονταν υπό κράτηση σε κράτη μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης - συμπεριλαμβανομένων των ουκρανικών εδαφών που κατέχονται από τη Ρωσία - και 65 στη Ρωσία και τη Λευκορωσία, όπου εντάθηκε η καταστολή των ανεξάρτητων δημοσιογράφων. Η Ρωσία επέστρεψε στην πρακτική της θεσμοθετημένης ομηρίας συλλαμβάνοντας τους Αμερικανούς δημοσιογράφους Evan Gershkovich και Alsu Kurmasheva.

Τέλος, το 2023, πέντε υποθέσεις ατιμωρησίας για δολοφονίες δημοσιογράφων προστέθηκαν στην Πλατφόρμα, αυτές που αφορούσαν τον Σωκράτη Γκιόλια και τον Γιώργο Καραϊβάζ (Ελλάδα), τον Aleh Byabenin (Λευκορωσία), τον Milan Pantić (Σερβία) και τον Yuri Shchekochikhin (Ρωσία). Μέχρι το τέλος του έτους, υπήρξαν 30 ειδοποιήσεις ατιμωρησίας για φόνο που αφορούσαν 49 εργαζόμενους στα μέσα ενημέρωσης που δραστηριοποιούνταν στην πλατφόρμα. Έκλεισε η υπόθεση του Ουκρανού δημοσιογράφου Βιάτσεσλαβ Βερέμι.

Στην έκθεση, οι εταίροι εκφράζουν την υποστήριξή τους στην Εκστρατεία του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων «Journalists Matter», που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2023 και καλούν τα κράτη μέλη να πραγματοποιήσουν μεταρρυθμίσεις στα συστήματα αστυνομίας και δικαιοσύνης για να συμμορφωθούν πλήρως με την Σύσταση της Επιτροπής Υπουργών του 2016 για την προστασία της δημοσιογραφίας και της ασφάλειας των δημοσιογράφων και άλλων παραγόντων των μέσων ενημέρωσης.

#δημοσιογράφοι #ΕΕ #ΕΚΘΕΣΗ