Ιερά Μονή Παναγίας Ζερμπίτσης Σπάρτης

Η Ιερά Μονή Παναγίας Ζερμπίτσης ευρίσκεται επάνω στον μεγαλοπρεπή Ταΰγετο, στην ανατολική πλευρά του, σε 500 μέτρα υψόμετρο και απέχει 19 χλμ. από τη Σπάρτη. Η ονομασία “Ζερμπίτσα” είναι πιθανόν σλαβικό τοπωνύμιο και ερμηνεύεται “Μετόχιον”.

Σ΄ αυτή εύκολα πηγαίνει κανείς, διασχίζοντας την εθνική οδό Σπάρτης – Γυθείου και παίρνοντας, στο 11ο χλμ, το δρόμο δεξιά.

Εκεί, απέναντι στο βάθος, σε μία καταπράσινη γωνία της οροσειράς ξεπροβάλλει το Μοναστήρι, ωσάν

σωστική κιβωτός, την οποία η Θεία Πρόνοια τοποθέτησε μέσα στο φυσικό μεγαλείο, για να ευρίσκει κάθε ψυχή ανάταση, θεία γαλήνη και κατάπαυση.

Σύμφωνα με την επιγραφή, η οποία ευρίσκεται στο υπέρθυρο της Βασιλικής Πύλης του εσωτερικού τού Ιερού Καθολικού, η Ιερά Σταυροπηγιακή Μονή ανεγέρθηκε το 1639 και αγιογραφήθηκε το έτος 1669. Οι τοιχογραφίες είναι τεχνοτροπίας μεταβυζαντινής.

Η αγία Εικόνα της Παναγίας, ως Βρεφοκρατούσης, ευρέθηκε μέσα σε ξεροπήγαδο και στη θέση του σημερινού Ναού. Παρά τη φθορά δε, στο ξύλο της Αγίας Εικόνας και την εξασθένηση των χαρακτηριστικών των αγίων Προσώπων, το πάνσεπτο βλέμμα τής Θεομήτορος διατηρείται πολύ ζωντανό μέχρι και σήμερα.

Οι πρώτοι Μοναχοί της Μονής, πραγματοποιώντας έρανο, έκτισαν σε πρώτη φάση προσκυνητάρι για την ευρεθείσα Αγία Εικόνα. Η θαυματουργός κτητορική Εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου, της Κυρίας Ζερμπίτσης, είναι ενθρονισμένη στο αριστερό προσκυνητάρι του κυρίως Ναού και ευρίσκεται εντός ξύλινου κιβωτίου, πλαισιωμένη από αργυρή επένδυση.

Σύμφωνα με ιστορικά στοιχεία, τα οποία βασίζονται στη χρονολόγηση λειψάνων παλαιών κτισμάτων, μπορούμε να συμπεράνουμε ότι στην ίδια γεωγραφική θέση, προϋπήρχε ειδωλολατρικός ναός του 3ου π.Χ. αιώνος. Μάλιστα στο Μουσείο της Ιεράς Μονής, φυλάσσονται ευρήματα αυτής της εποχής.

Το Καθολικό είναι ευρύχωρο κτίσμα, σύνθετου βυζαντινού ρυθμού τετρακιονίου, με δύο χορούς αθωνικού τύπου, επειδή ακριβώς αναφέρεται στην τιμή και προσκύνηση της Εφόρου του αγιωνύμου αθωνικού Κάστρου της Ορθοδοξίας. Ναός αγιορείτικου τύπου λέγεται ο Σταυροειδής εγγεγραμμένος μετά τρούλου, μετά λιτής και δύο χορών. Άνωθεν του Νάρθηκα στον δεύτερο όροφο, με είσοδο απ’ έξω δυτικά, εκεί όπου κατά την παράδοση υπήρχε κρυφό σχολειό, τώρα έχουν διαμορφωθεί τρία παρεκκλήσια: της Αγίας Τριάδος, του Τιμίου Προδρόμου και του Αγίου Νεκταρίου.

Η πλακόστρωτη αυλή, λόγω της κλίσεως του εδάφους, αποτελείται από δύο κλιμακωτά επίπεδα. Στην κάτω αυλή βρίσκονται τα κελιά, τα παλαιά και τα νεώτερα, η Τράπεζα, τα εργαστήρια, το αγιογραφείο, το συνοδικό, το Ηγουμενείο, οι καμάρες γύρω από την ωραία Εκκλησία, ο κήπος και αρκετά άνθη. Στην επάνω αυλή είναι οι ξενώνες, το Αρχονταρίκι και το Δεσποτικό, με τον αιωνόβιο τεράστιο πλάτανο στη μέση και τις μεγάλες εντυπωσιακές ορτανσίες γύρω.

Κατά το έτος 1968 ιδρύθηκε το Μουσείο της Ιεράς Μονής με κειμήλια, που δίδουν αμυδρή εικόνα του μεγέθους της δόξης της. Των άλλων αξιόλογων κειμηλίων προεξάρχουν ο χρυσοκέντητος Επιτάφιος του έτους 1538, ο οποίος φέρεται αφιερωμένος στη Σεβάσμια Μονή της Παναχράντου Θεομήτορος και η χρυσοκέντητος Εικόνα – Λάβαρο της Κοιμήσεως της Θεοτόκου του έτους 1707.

Μέσα στον ανατολικό τετραώροφο Πύργο, στεγάζονται το Συνοδικό, το αγιογραφείον, η τραπεζαρία, το μαγειρείο, οι αποθήκες και πέντε παρεκκλήσια προς τιμή της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, των Τριών Ιεραρχών, Βασιλείου του Μεγάλου, Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου καθώς και προς τιμή των Αγίων Μητέρων αυτών, Εμμελείας, Νόννης και Ανθούσας και της Οσίας Ειρήνης Χρυσοβαλάντου.

Στο δυτικό τριώροφο Πύργο, υπάρχουν χώροι για τη φιλοξενία των προσκυνητών και ένα μεγάλο παρεκκλήσιο που τιμάται στο όνομα της Θείας Αναλήψεως του Χριστού μας. Επίσης, άνωθεν της κεντρικής Πύλης, στο υπερώον, ευρίσκεται το παρεκκλήσιον του Αποστόλου Παύλου.

Μόλις εισερχόμαστε στην Ιερά Μονή, μέσα στη στοά αριστερά, ευρίσκουμε τρία παρεκκλήσια. Πρόκειται για τις λεγόμενες κατακόμβες, που ήταν παλιά αποθήκες και στάβλοι, προς τιμή: α) των Αγίων Μεγαλομαρτύρων Δημητρίου, Μηνά και Φανουρίου β) του Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου και γ) του Αγίου Νεομάρτυρος Ιωάννου του Μονεμβασιώτου. Στο παρεκκλήσιον μάλιστα του τελευταίου, φυλάσσεται η αγία Κορυφή του.

Ακόμη, μέσα στο Ηγουμενείο, υπάρχει το παρεκκλήσιον της Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας.

Συνολικά, λοιπόν, εντός της Ιεράς Μάνδρας, ανασυγκροτήθηκαν ή και εξ υπ’ αρχής οικοδομήθηκαν, δεκατέσσερα παρεκκλήσια προς δόξα και λατρεία της τρισηλίου Θεότητος.

Σήμερα, καθηγουμένη της Ιεράς Μονής Ζερμπίτσης είναι η μοναχή Μακαριώτισσα Σουρλά. Πρώτιστο έργο των Μοναζουσών είναι η προσευχή υπέρ εαυτών και σύμπαντος του κόσμου, όπως συμβαίνει μέσα στο αγιολειτουργικό χώρο του ορθόδοξου Μοναχισμού. Ως διακονήματα δε, έχουν κυρίως τη βυζαντινή αγιογραφία, με την οποία ασχολούνται πέντε αγιογράφοι Αδελφές, όλες Επιστήμονες, τη χρυσοκεντική, την υφαντική και τη μελισσοκομία. Στην Ιερά Μονή, κάθε Κυριακή και μεγάλη εορτή, τελείται η Θεία Λειτουργία.

The post Ιερά Μονή Παναγίας Ζερμπίτσης Σπάρτης appeared first on Dogma.