Αποκωδικοποιώντας την νέα φάση του πολέμου στην Ουκρανία

Γράφει ο

Αλέξανδρος Μπούφεσης

Είναι πολύ ενδιαφέρον και απογοητευτικό συνάμα να παρακολουθεί κανείς τις μύριες όσες αναλύσεις υποτιθέμενων ειδικών, εγχώριων και μη, στα ελληνικά και ξένα μέσα ενημέρωσης, όπως επίσης και στο διαδίκτυο. Αναλυτές, με γνώσεις κυρίως των ελληνοτουρκικών έχουν αναλάβει το άχαρο έργο να αποκωδικοποιούν τις αποφάσεις της ρωσικής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας με πορίσματα, τα οποία είναι τραγικά αναληθή, στην καλύτερη περίπτωση. Ίσως το πιο αστείο στις εν λόγω αναλύσεις

να είναι η συνύφανση των δρώμενων στην Ουκρανία με την συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αιγαίο και η προσπάθεια ανάγνωσης συγκεκριμένων μοτίβων, προκειμένου να εξακριβωθεί για το αν η Τουρκία μελλοντικά προχωρήσει σε δημιουργία θερμού επεισοδίου. Με την εξής λογική γιατί να μην χρησιμοποιούμε και αστρολογικά μέσα προκειμένου να προβλέψουμε την συμπεριφορά της Τουρκίας;  Ίσως τα λόγια του πρώην πρωθυπουργού, Κώστα Σημίτη, να ακούγονται πιο επίκαιρα από ποτέ, όταν διατύπωσε ορθότατα πως το πρόβλημα με την Ελλάδα είναι πως τα αναγάγουμε όλα σε δική μας υπόθεση, σαν να μας αφορά το κάθε τι και πως τα προβλήματά μας φαντάζουν πιο σημαντικά από αυτά των εκάστοτε εταίρων μας. Μια και στο εν λόγω άρθρο θα γίνει (αναγκαστικά) χρήση στερεοτύπων, η άνωθι στάση αποτελεί σήμα κατατεθέν του Έλληνα, όπως και η στάση του να εκφέρει γνώμη επί παντός επί στητού, έχοντας εξαφανίσει από τα τηλεοπτικά και διαδικτυακά πάνελς ανθρώπους με γνώσεις του αντικειμένου, γιατί απλούστατα αποτελούν απειλή για αυτόν και το σύστημα. 

Πιο συγκεκριμένα τώρα, στα ζητήματα της Ουκρανίας και όχι μόνο, γιατί εκείνο που βλέπουμε αυτή την στιγμή να προβάλλεται, ο πόλεμος δηλαδή, είναι η κορυφή του παγόβουνου και αντιπροσωπεύει ένα κομμάτι και μόνο του κινδύνου που αντιμετωπίζει το διεθνές σύστημα ασφάλειας. Ας αρχίσουμε με μια αποτίμηση της κατάστασης και μια αναφορά στα τετριμμένα. Η Ρωσία στην πρώτη και δεύτερη φάση του πολέμου απέτυχε παταγωδώς. Γιατί όμως; Ας επισημάνουμε το αυτονόητο, πως ο πόλεμος στην Ουκρανία δηλαδή διεξάγεται στον 21ο αιώνα με σύγχρονα μέσα. Αυτό σημαίνει πως η χρήση Μη Επανδρωμένων Συστημάτων είναι απαραίτητη. Οι Ρώσοι έδειξαν στο Ντεμπάλτσεβε το 2014 πως μπορούν να χρησιμοποιήσουν drones για να καταδείξουν την θέση εχθρικών σχηματισμών και στην συνέχεια να τους πλήξουν με το πυροβολικό τους. Στην Ουκρανία, όμως η χρήση drones ήταν ελάχιστη. Γιατί; Θα χρησιμοποιήσουμε την αγγλοσαξωνική έκφραση “Δεν μπορείς να μάθεις σε ένα γέρικο σκυλί νέα κόλπα” (You can’t teach an old dog new tricks). Είναι κομμάτι της Σλαβικής νοοτροπίας ο φόβος απέναντι στην χρήση νεωτεριστικών συστημάτων και τακτικών, όπως κομμάτι της ελληνικής νοοτροπίας είναι εκείνα που αναφέραμε παραπάνω (προειδοποιήσαμε πως θα μιλήσουμε με στερεότυπα). Το έχουμε δει να συμβαίνει από την εποχή του Μεγάλου Πέτρου και τις μάχες στην Νάρβα και στην Πολτάβα, αλλά αν δεν θέλουμε να πάμε τόσο μακριά το είδαμε και στον πόλεμο της Ρωσίας με την Φινλανδία το 1939 όπως και στις πρώτες φάσεις της γερμανικής εισβολής στην πρώην ΕΣΣΔ. Από τότε δεν έχει αλλάξει τίποτα, οι ρωσικές τακτικές αλλάζουν μόνον κατόπιν μεγάλων καταστροφών στο πεδίο, εδραιώνοντας ένα δόγμα Do or Die για τους Ρώσους. Η εμμονή στο πυροβολικό και η παντελής σχεδόν έλλειψη της ρωσικής αεροπορίας, επιβεβαιώνουν τον παραπάνω κανόνα. Κάποιος θα μπορούσε να αναρωτηθεί “προτιμάμε δηλαδή έναν πόλεμο με ειδικές δυνάμεις και drones, όπως διεξάγεται για δεκαετίες από τις ΗΠΑ”; Όχι! Στους σύγχρονους πολέμους επιβάλλεται η χρήση συνδυασμένων όπλων (Τεθωρακισμένα, Πυροβολικό, Ειδικές δυνάμεις, αεροπορία, ναυτικό, drones και συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και παρεμβολών) και όχι μόνο το ένα εις βάρος όλων των υπολοίπων όπως έκαναν οι Ρώσοι δηλαδή στην Ουκρανία ή αντίστοιχα οι Αμερικανοί σε Ιράκ και Αφγανιστάν. Επίσης οι πρώτες φάσεις ενός πολέμου για να είναι αποτελεσματικές επιβάλλεται να περιλαμβάνουν ευρεία καταστροφή αεράμυνας, αεροπορίας και κάθε είδους υποδομής, η οποία ενδέχεται να αποτελέσει εμπόδιο στον επιτιθέμενο, από κυβερνητικά κτήρια μέχρι υδροηλεκτρικά φράγματα και γέφυρες. 

Η κατακλείδα πρόταση της προηγούμενης παραγράφου μας φέρνει στην ονοματολογία του πολέμου στην Ουκρανία. Δεν υφίσταται ο όρος “Ειδική Στρατιωτική Επιχείρηση”! Ή πάει κάποιος σε πόλεμο ή δεν πάει! Δεν υφίσταται το πόσο θα με μισήσει εκείνος στου οποίου το έδαφος εισβάλλω. Θα με μισήσει ούτως ή άλλως, το “Win hearts and minds” άλλωστε έχει αποτύχει πολλάκις κατά το παρελθόν αλλά και να υφίσταται με οποιοδήποτε τρόπο, δεν θα πρέπει να αναιρεί την αποτελεσματικότητα των επιχειρήσεων όταν οι δύο αντιμαχόμενοι βρίσκονται σε εμπόλεμη κατάσταση. Και κάπου εδώ ερχόμαστε στην προσωπικότητα του προέδρου Πουτιν. Την εισβολή στην Ουκρανία την έκανε με το ένα πόδι μόνο στην Ουκρανία και με το άλλο πόδι στον αέρα, ελπίζοντας πως δεν θα έρθει σε πλήρη ρήξη, με την Ευρώπη τουλάχιστον. Κάτι ανάλογο δηλαδή με την Γεωργία το 2008, που ακολουθήθηκε από το λεγόμενο Restart στις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας με πρωταγωνιστές τους προέδρους Μεντβιέντεφ και Ομπάμα. Καμία σχέση το τότε με το τώρα και αυτό ο Πουτιν το έμαθε με τον κακό τον τρόπο. Και δεν αναφερόμαστε φυσικά στις κυρώσεις, η αναφορά γίνεται στην εικόνα του αξιόμαχου της Ρωσίας και πόσο αυτή η εικόνα μπορεί να χρησιμεύσει σαν αποτροπή σε έναν μελλοντικό πόλεμο με το ΝΑΤΟ. Ως έχουν τα πράγματα δεν χρησιμεύει σε τίποτα. Το να ελπίζεις να κερδίσεις έναν πόλεμο σε έναν προμαχώνα του ΝΑΤΟ όπως η Ουκρανία, σε στυλ Blitzkrieg, χρησιμοποιώντας 150 χιλιάδες άντρες, απαρχαιωμένη τεχνολογία (γιατί τις ελίτ δυνάμεις και οπλισμό τις έχεις εφεδρεία στα σύνορα) και μόνο την εθνοφρουρά, τις πολιτοφυλακές και την Wagner, προελαύνοντας μάλιστα σε τέσσερα μέτωπα, είναι αφελές αν όχι αυτοκαταστροφικό. Για όσους όμως γνωρίζουν τον πρόεδρο Πουτιν από την στιγμή που ανέλαβε την προεδρία της Ρωσίας μέχρι τώρα, αυτό δεν αποτελεί καμία έκπληξη. Η εικόνα του γυμνόστηθου ανδρικού προτύπου και της σκληρής στάσης στα κανάλια, δείχνουν έναν πρόεδρο που είναι σκληρός στο εσωτερικό, αλλά την ίδια στιγμή δεν αναιρούν το γεγονός πως είναι πνευματικό παιδί του Γκορμπατσόφ. 

Ναι η Ρωσία κατά τον Πουτιν πρέπει να ανακτήσει την χαμένη της αίγλη και να γίνει ξανά μια περιφερειακή υπερδύναμη, αλλά μέχρι πρότινος αν η άνοδος της νέας Ρωσίας γινόταν εις βάρος των σχέσεων με την Ευρώπη, τότε θα έπρεπε να ακολουθηθεί μια πιο ήπια στάση απέναντι στους Δυτικούς εταίρους! Είπαμε, όμως, όταν αποφασίσεις να σπάσεις κάτι το σπας, δεν το σπας πολύ και δεν το σπας λίγο! Ούτως ή άλλως ο Πουτιν είχε χαρακτηριστεί ως νέος Χίτλερ από τις δυτικές ελίτ πολύ πριν την Ουκρανία, όταν ακόμα ωρυόταν για την αντιπυραυλική ασπίδα του ΝΑΤΟ σε Ρουμανία και Πολωνία, αλλά όσο ήταν “σκυλί που γαύγιζε” ήταν ακίνδυνος για την Δύση. Εκείνο, όμως που κανείς, ακόμα και τώρα αδυνατεί να κατανοήσει, είναι πως ο ίδιος ο Πούτιν λογοδοτεί με την σειρά του σε μια “Καμπάλ” την οποία ο ίδιος έφερε στο Κρεμλίνο, όταν ξεπάστρευε τους ολιγάρχες του Γέλτσιν. Είναι οι λεγόμενοι Σιλοβίκι εκ της ρωσικής λέξεως Sila που σημαίνει δύναμη και ηγούνται όλων των δομών ασφαλείας της χώρας. Κατά την διάρκεια της γνωστής “τράμπας” με τον Μενβιέντεφ, έδωσε το πράσινο φως για την άνοδο των Σιβιλίκι, μιας άλλης κάστας αρεστών προς την Δύση οικονομολόγων και άλλων μορφών (μεταξύ των οποίων ο πάλαι ποτέ υπουργός οικονομικών Αλεξέι Κούντριν), οι οποίοι θα αποτελούσαν αντίβαρο στους Σιλοβίκι, μια αλά Γκορμπατσόφ δηλαδή μανούβρα. Το αποτέλεσμα ήταν οι Σιβιλίκι να γίνουν βορά των Σιλοβίκι. 

Να υποθέσουμε πως ουδείς γνωρίζει γι’αυτά, σαν να ήταν κρατικά μυστικά, γι’αυτό και κανείς δεν τα λαμβάνει υπόψη του. Το γιατί για παράδειγμα ο Μεντβιέντεβ, ο άλλοτε ηγέτης των Σιβιλίκι, ο άνθρωπος που στην κυριολεξία λικνιζόταν στον ρυθμό του “American Boy” έχει γίνει βασιλικότερος του βασιλέως και κάθε τρεις και λίγο κάνει λόγο για χρήση πυρηνικών. Με ποιόν ακριβώς τρόπο διεξήχθη η ανατίναξη του αυτοκινήτου του Αλεξάντρ Ντούγκιν με θύμα την άτυχη Ντάρια Ντούγκινα σε ένα κράτος αστακό σαν την Ρωσία; Γιατί κανείς δεν δίνει βάση στους πολεμικούς τόνους του Καντίροφ, ο οποίος εμμέσως και πολύ σαφώς είναι πυρ και μανία κατά της στρατιωτικής και πολιτικής ηγεσίας της Ρωσίας και υπενθυμίζει πως αν του δοθεί πράσινο φως είναι έτοιμος να μπει στην Πολωνία; Για τους αναλυτές που κατοικούν στην κυριολεξία στα πάνελς, αυτά όλα είναι φυσιολογικά; Δεν λαμβάνει κανείς άραγε υπόψη πως αργά ή γρήγορα θα τεθεί ζήτημα διαδοχής του Βλαντίμιρ Πούτιν στην ηγεσία της Ρωσίας; Πως οι Μεντβιέντεφ και Καντίροφ αποτελούν πολιτικά βαρόμετρα για το τι θα επακολουθήσει; Άραγε το μόνο τους μέλημα είναι το αν η Ρωσία θα χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα στην Ουκρανία; Δηλαδή η Ρωσία είναι τόσο διψασμένη για κατακτήσεις που η πολιτική της ηγεσία αδιαφορεί για το αν θα παραλάβει εκτάσεις Τσέρνομπιλ; Είναι αλήθεια πως μετά το τελευταίο διάγγελμα του Πούτιν, ο ίδιος υπενθύμισε πως η Ρωσία διαθέτει σύγχρονα και φονικά όπλα, αλλά μια τέτοια λεκτική υπενθύμιση είναι φυσιολογική αν είσαι διατεθειμένος να ρίξεις στην μάχη ότι εφεδρεία κρατούσες στα σύνορα σε περίπτωση που επιτεθεί το ΝΑΤΟ.

Εν κατακλείδι, δεν υφίσταται έμμεσος πόλεμος ούτε “ειδικές στρατιωτικές επιχειρήσεις”, αν είσαι πραγματικά αποφασισμένος να έρθεις σε ρήξη με τα συμφέροντα των εταίρων. Κατά τα λεγόμενα του Joaquin Phoenix στην ταινία “8 mm”, “όταν χορέψεις με τον διάβολο, ο διάβολος δεν αλλάζει, εσύ αλλάζεις”. Και αυτή η μεγάλη αλλαγή είναι ακριβώς ότι χρειάζεται η Ρωσία αυτή την στιγμή όσο ακόμα ο Πούτιν είναι πρόεδρος. Αν υπάρχει κάποια προοπτική εξομάλυνσης στις σχέσεις με την Ευρώπη τουλάχιστον, από το σύνολο της πολιτικής ηγεσίας στην Ρωσία, μόνον ο Πούτιν είναι και ικανός και διατεθειμένος να ξαναρίξει τις γέφυρες. Η Ρωσία δεν έχει την πολυτέλεια να καταφύγει σε διαλλακτικές λύσεις ειδικά με έναν Ζελένσκι, ο οποίος έχοντας τις πλάτης της Δύσης ευαγγελίζεται ανακατάληψη της Κριμαίας και του Ντονμπάς και πλήρη αποστρατιωτικοποίηση της Ρωσίας. Αν και η τρίτη φάση του πολέμου αποτύχει, ο Πούτιν θα απομακρυνθεί, ίσως και με τον κακό τον τρόπο, και ο διάδοχός του θα εκπέμπει στο ίδιο μήκος κύματος με τον Καντίροφ και τους Σιλοβίκι, οι οποίοι θεωρούν πως η Ρωσία βρίσκεται ήδη σε πόλεμο με το ΝΑΤΟ, συνεπώς μια εισβολή στις χώρες της Βαλτικής και ακόμα και στην Πολωνία, θα είναι “Fair Game”!  

Ο Αλέξανδρος Μπούφεσης είναι πρώην συνεργάτης του περιοδικού Στρατηγική και των Επικαίρων, κάτοχος τίτλων PgC in Counter-Terrorism (St Andrews University) και Msc in International Security Studies (London Metropolitan University)

The post Αποκωδικοποιώντας  την νέα φάση του πολέμου στην Ουκρανία appeared first on Militaire.gr.