Ο τελευταίος «τύραννος» της Αθήνας! Τα έργα και οι ημέρες του ναζί Σέρνερ

Γράφει ο Δημήτρης Σταυρόπουλος

Ήταν ένας άγριος και μοχθηρός ναζιστής.

Εισέβαλε στην Ελλάδα τον Απρίλιο του 1941 σκορπώντας τον τρόμο και την καταστροφή, τιμώρησε με τυφεκισμό όσους στρατιώτες του λιποψύχησαν στην Μακεδονία και την Θεσσαλία, και στην συνέχεια διορίστηκε διοικητής στην κατεχόμενη Αθήνα.

Ο ίδιος εγκαταστάθηκε με το επιτελείο του στο ξενοδοχείο «Μεγάλη Βρετανία».

Ωστόσο, δεν επέτρεπε στους υφισταμένους του τις ίδιες

Όταν διαπίστωνε πως επιτελεία είχαν εγκατασταθεί σε πολυτελή ξενοδοχεία, τους έκανε έξωση.

Ο τρόπος που διοίκησε την πόλη – ιδιαίτερα η συμπεριφορά του απέναντι στα ίδια του τα στρατεύματα – του επέφερε το όχι ιδιαίτερα κολακευτικό προσωνύμιο «ο τελευταίος τύραννος της Αθήνας».

Οργάνωσε και ήταν επικεφαλής σε διώξεις και συλλήψεις πατριωτών και επέβλεπε προσωπικά τα βασανιστήρια στο κολαστήριο της οδού Μερλιν.

Υπέγραφε τις εκτελέσεις στο Χαϊδάρι και τις μεταφορές στα στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Πολωνία και την Γερμάνια.

Υπήρξε ένας αμετανόητος ναζί, σκληρός και εκδικητικός.

Όσο ήταν στην Αθήνα πολλοί άνθρωποι υπέφεραν από πείνα και στερήσεις αφού με διαταγή του όλα τα αγαθά προορίζονταν για τον γερμανικό στρατό κατοχής.

ΤΥΦΛΗ ΑΦΟΣΙΩΣΗ ΣΤΟΝ ΧΙΤΛΕΡ

Ο Γιόχαν Φέρντιναντ Σέρνερ (γερμανικά: Johann Ferdinand Schörner) (συναντάται και ως Φερδινάνδος ή Φέρντιναντ Σαίρνερ) (12 Ιουνίου 1892, Μόναχο — 2 Ιουλίου 1973, Μόναχο) ήταν βαυαρικής καταγωγής Γερμανός Στρατάρχης, εγκληματίας πολέμου, κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Έγινε διάσημος για την ιδιόρρυθμη ιδιοσυγκρασία του και τη σκληρότητά του απέναντι στους στρατιώτες του, κυρίως για τις συνοπτικές εκτελέσεις στρατιωτών του στα τέλη του πολέμου.

Υπήρξε επίσης ο μοναδικός Στρατάρχης της Γερμανίας που ξεκίνησε τη σταδιοδρομία του ως απλός στρατιώτης, κάτι που αποδίδεται συχνά στην τυφλή αφοσίωσή του στο Ναζιστικό Κόμμα και στο πρόσωπο του Αδόλφου Χίτλερ.

. Διακρίθηκε επανειλημμένα στις αιματηρές μάχες του Δυτικού Μετώπου, των Βαλκανίων και της Ιταλίας, όπου κέρδισε το παράσημο Pour le Mérite.

Ως διοικητής της μεραρχίας, ο Σέρνερ επέδειξε διάφορες ανορθόδοξες τακτικές για να διατηρεί την πειθαρχία των στρατιωτών του.

Σε μία περίπτωση, εμφανίστηκε στο γραφείο του δικαστή του προϊστάμενου Σώματος Στρατού Φράιχερ φον Ντέρνμπεργκ (Freiherr von Dörnberg) ντυμένος εξωτερικά με τη στολή ενός συνταγματάρχη και εσωτερικά με αυτή του Υποστράτηγου.

Ο λόγος, εξήγησε, ήταν πως οι στρατιώτες επεδείκνυαν απόλυτη πειθαρχία στην παρουσία ενός ανώτατου αξιωματικού, αντίθετα με την παρουσία ενός συνταγματάρχη – και έτσι ο Σέρνερ μπορούσε να αιφνιδιάζει μεταμφιεσμένος τους στρατιώτες του, για να τους τιμωρήσει ανάλογα, πολλές φορές για ασήμαντα παραπτώματα.

Ο τρόπος επιβολής τιμωρίας για πειθαρχικά παραπτώματα αποτελούσε μόνιμο σημείο τριβής μεταξύ του ιδίου και των δικαστικών αξιωματικών των μονάδων του. Ο δικαστής της Μεραρχίας Νέμπε παραπονιόταν στον Ντέρνμπεργκ πως ο προϊστάμενός του «θέλει να στήνει τους ανθρώπους αμέσως στον τοίχο».[2]

Τον Δεκέμβριο του 1940 η μεραρχία μεταφέρθηκε στην Πολωνία και τον Φεβρουάριο του 1941 στη νότια Ρουμανία, σε προετοιμασία για την εισβολή στην Ελλάδα.

Η ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ως τμήμα του XVIII Ορεινού Σώματος Στρατού του Στρατηγού των Ορεινών Στρατευμάτων Φραντς Μπέμε (Franz Böhme, 1885-1947)[23] η 5η και η 6η Ορεινή Μεραρχία διατάχθηκαν να διασπάσουν την αμυντική Γραμμή Μεταξά. Στις 6 Απριλίου ξεκίνησε η γερμανική εισβολή στην Ελλάδα.

Μετά από μπαράζ πυροβολικού και αεροπορικές επιθέσεις, οι Ορεινοί Κυνηγοί επιτέθηκαν στις ελληνικές θέσεις, εφορμώντας από τη Βουλγαρία.

Η πεισματώδης άμυνα των υπερασπιστών της Γραμμής Μεταξά μπορεί να καθήλωσε την 5η Ορεινή Μεραρχία για τέσσερις ημέρες, αλλά οι μονάδες του Σέρνερ εκμεταλλεύθηκαν την ασθενή άμυνα στην περιοχή της Ροδόπολης και επιτέθηκαν εκεί, διασπώντας την άμυνα των Ελλήνων, οι οποίοι αποσύρθηκαν βάσει σχεδίου σε θέσεις κοντά στα Κρούσσια όρη.

Η Μεραρχία του Σέρνερ, αφού ενώθηκε με τις υπόλοιπες Γερμανικές μονάδες που δρούσαν στον τομέα αυτό, αντιμετώπισε με επιτυχία τα νεοζηλανδικά στρατεύματα στον Όλυμπο και στις Θερμοπύλες.

Για την εξασφάλιση των στρατηγικής σημασίας περασμάτων στα ελληνικά όρη, ο Σέρνερ έλαβε τον Σταυρό των Ιπποτών του Σιδηρού Σταυρού – το υψηλότερο πρακτικά παράσημο που μπορούσε να απονείμει η Βέρμαχτ – στις 20 Απριλίου 1941, έντεκα μέρες μετά την έναρξη της εκστρατείας.

Η Αθήνα κατελήφθη στις 26 Απριλίου, ενώ η Μεραρχία του Σέρνερ έφτασε μέχρι την Κόρινθο, με τμήματά της να λαμβάνουν μέρος στη Μάχη της Κρήτης, στον τομέα του Ηρακλείου.

Μια τυπική μέρα του Σέρνερ ξεκινούσε τα χαράματα, παρά το γεγονός πως εργαζόταν μέχρι αργά και απολάμβανε λίγες ώρες ύπνου. Μετά το πρωινό άρχιζε αυτό που οι στρατιώτες είχαν ονομάσει ειρωνικά «Ο αγώνας του Φέρντιναντ κατά του υποκόσμου στους λόχους αρτοποιίας», δηλαδή οι έφοδοι με τζιπ γεμάτο στρατονόμους σε περιοχές των μετόπισθεν, από αποθήκες μέχρι κινηματογράφους.

Ήταν αρκετοί αυτοί που εκτελέστηκαν επιτόπου ως «λιποτάκτες», συνήθως με απαγχονισμό στα δέντρα, και ακόμη περισσότεροι αυτοί που αντιμετώπισαν υποβιβασμούς και μετάθεση στο μέτωπο για κάποιο ασήμαντο, συνήθως, παράπτωμα.

Κάποια περιστατικά άγγιζαν τα όρια της κωμικότητας: βλέποντας από το αεροσκάφος του κάποιον ανθυπολοχαγό των διαβιβάσεων να κυνηγά κοτόπουλα, προσγειώθηκε και του είπε «Κύριε Ανθυπολοχαγέ, είστε κυνηγός, όπως βλέπω;» –

«Μάλιστα, κύριε Αρχιστράτηγε, παθιασμένος κυνηγός.» –

«Ωραία, αλλά είστε στον λάθος κλάδο.

Σας μεταθέτω με άμεση ισχύ στο Πεζικό!»

Τιμωρούνταν ορισμένες φορές ακόμη και στρατιώτες που απλώς φτερνίζονταν στη σκοπιά τους.

Τις περισσότερες φορές, όταν περνούσε απ’ το χέρι τους, οι υφιστάμενοι του Σέρνερ αγνοούσαν τις διαταγές για εκτέλεση ή τιμωρία κάποιου στρατιώτη, και ούτε ο Σέρνερ ενδιαφερόταν να μάθει αν οι διαταγές του είχαν ακολουθηθεί, καθώς, όπως δήλωνε ο ίδιος, αυτό που επεδίωκε ήταν να συνδέσει το όνομά του με τον φόβο, ώστε οι στρατιώτες του να πειθαρχούν και μόνο στο άκουσμα του ονόματός του.

ΟΙ ΤΡΕΛΛΕΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΟΥ

Ο Σέρνερ σίγουρα είχε έφεση προς τις ανορθόδοξες τακτικές.

Η συνομιλία του με τους δόκιμους της σχολής του το αποδείκνυε, ενώ φανέρωνε και τη δυσεξήγητη μανία του για τη φωτιά, η οποία άγγιζε τα όρια της ψυχοπάθειας:

Σέρνερ:

«Ένα τάγμα πεζικού βρίσκεται στην πορεία και δέχεται διαταγή να μετακινηθεί στο προσωρινό αρχηγείο στο χωριό Α. Την ίδια ώρα ο διοικητής του τάγματος πληροφορείται πως το χωριό είναι κατειλημμένο από ένα τάγμα του γειτονικού συντάγματος. Τι κάνετε τότε;»

Δόκιμος:

«Στέλνω πρώτα τον υπασπιστή με οδηγίες να διαπραγματευτεί με τον διοικητή του τάγματος του γειτονικού συντάγματος, ώστε να μετακινηθούμε μαζί με το τάγμα του, για να μπορέσουν να βρουν και τα δύο τάγματα κατάλυμα στο χωριό Α.»

Σέρνερ:

«Εντελώς λάθος.

Δεν υπάρχει κανέναν διοικητής τάγματος, που θα κάνει χώρο για το άλλο τάγμα.

Πρέπει να κάνετε το ακόλουθο: στέλνετε πρώτα μία ομάδα με οδηγία να πυρπολήσει το σπίτι στην είσοδο του χωριού και το σπίτι στην έξοδο του χωριού.

Μόλις αυτά τα σπίτια λαμπαδιάσουν, το τάγμα θα πανικοβληθεί και θα κάνει χώρο οικειοθελώς.

ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΚΑΙ Η ΑΙΧΜΑΛΩΣΙΑ

Στις 7 Μαΐου 1945, αφού διέταξε τον μαζικό τουφεκισμό 22 Γερμανών στρατιωτών κοντά στο χωριό Λέντνιτσε, ο Σέρνερ πληροφορήθηκε από το αρχηγείο του Ντένιτς στο Φλένσμπουργκ: «Κατάπαυση πυρός, 9 Μαΐου, μεσάνυχτα».

Δύο μόλις ημέρες νωρίτερα είχε ξεκινήσει η οργανωμένη υποχώρηση των στρατευμάτων του προς τη δύση, για να παραδοθούν στους Αμερικανούς, από τους οποίους θα μπορούσαν να περιμένουν ανθρώπινη μεταχείριση.

Ο Ντένιτς, τρεις μόλις ημέρες νωρίτερα, του είχε πει πως ο πόλεμος θα κρατούσε ακόμα μία εβδομάδα τουλάχιστον.

Με την κατάπαυση του πυρός, οι Γερμανοί έπρεπε να παραμείνουν εκεί που βρίσκονταν, σε περιοχή που θα καταλάμβαναν οι Σοβιετικοί. Ανέθεσε την ηγεσία της επιχείρησης στον επιτελάρχη του και μετακίνησε το αρχηγείο του στο Σάατς, δυτικά της Πράγας.

Οι Σοβιετικοί πλησίαζαν επικίνδυνα και ο Σέρνερ, έχοντας απωλέσει τους ασυρμάτους του, έσπευσε στο Πόντερζαμ.

Εκεί, το πρωί της 9ης Μαΐου, επιβιβάστηκε σε ένα αναγνωριστικό αεροσκάφος Fieseler Storch (το μοναδικό που διέθετε η Ομάδα Στρατιών του για να διατηρεί την επικοινωνία) και, ντυμένος με πολιτική περιβολή, άφησε τα στρατεύματά του στη μοίρα τους, καταφεύγοντας σε μια καλύβα στις Άλπεις, όπου και συνελήφθη από αμερικανικά στρατεύματα στις 15 Μαΐου. Κατά ειρωνικό τρόπο, η διαταγή που είχε εκδώσει στις 5 Μαΐου απειλούσε τους στρατιώτες: «Δεν πρέπει σε αυτές τις δύσκολες μέρες για το Ράιχ μας, να χάσουμε την ψυχραιμία μας και να δειλιάσουμε… κάθε μη εγκεκριμένη υποχώρηση, κάθε προσπάθεια της επιστροφής στο σπίτι με ίδιες δυνάμεις είναι άτιμη προδοσία στους συντρόφους, τον λαό και πρέπει να τιμωρηθεί ανάλογα» – μια εντελώς διαφορετική τύχη από αυτή που επιφύλαξε στον εαυτό του.

Οι Αμερικανοί δεν κράτησαν τον Σέρνερ, αντίθετα τον εξέδωσαν στη Σοβιετική Ένωση. Ο Σέρνερ, ο οποίος είχε διατάξει στο παρελθόν να μην συλλαμβάνονται αιχμάλωτοι, διέταζε δε και εκτελέσεις αυτών που βρίσκονταν ήδη σε αιχμαλωσία, καταδικάστηκε σε εικοσιπενταετή κάθειρξη.

Πέρασε τα επόμενα στο στρατόπεδο Βλαντίμιρ, ώσπου τον Φεβρουάριο του 1954 μεταφέρθηκε στο Βοΐκοβο.

Η ευχή του έγινε πραγματικότητα, όταν τα Χριστούγεννα του 1954 δόθηκε χάρη (ασθένησε επίσης σοβαρά την περίοδο αυτή[1]) σε αυτόν και στον Αντιναύαρχο Χανς-Έριχ Φος (Hans-Erich Voß, 1897-1969) και παρέμεινε για ένα σύντομο χρονικό διάστημα σε κάποια βίλλα στη Μόσχα. Τελικά, έφτασε στο κατεχόμενο από τους Σοβιετικούς Βερολίνο στις 25 Ιανουαρίου 1955.

Εκεί, του προσφέρθηκε η θέση του Γενικού Επιθεωρητή του Εθνικού Λαϊκού Στρατού της Ανατολικής Γερμανίας. Ο Σέρνερ αρνήθηκε και προτίμησε να επιστρέψει στην οικογένειά του στο Μόναχο.

Μετά την αποφυλάκισή του παρέμεινε στο Μόναχο, ζώντας με μηνιαίες επιταγές από τα χρήματα που συγκέντρωναν οι πρώην συνάδελφοί του της 6ης Ορεινής Μεραρχίας.

Ο τελευταίος Στρατάρχης, ως σήμερα, της Γερμανίας πέθανε πάμπτωχος και ξεχασμένος από καρδιακό επεισόδιο στη γενέτειρά του τη Δευτέρα 2 Ιουλίου 1973, σε ηλικία 81 ετών και τάφηκε στο Μίτενβαλντ.

Το Υπουργείο Άμυνας της Δυτικής Γερμανίας εξέδωσε οδηγία σχετικά με την κηδεία του:

«Θα πραγματοποιηθεί χωρίς στρατιωτικές τιμές. Η παρουσία στην κηδεία ένστολων μελών της Bundeswehr απαγορεύεται!

Η συμμετοχή μελών των Ενόπλων Δυνάμεων με πολιτική περιβολή δεν είναι επιθυμητή».

Πληροφορίες

Κούκουνας, Δημοσθένης: Οι πρώτες δραματικές ώρες της γερμανικής Κατοχής στην Αθήνα

Schörner, Johann Ferdinand

Γεδεών, Δημήτρης: Φυσιογνωμίες: Στρατάρχης Φερδινάνδος Σέρνερ

The post Ο τελευταίος «τύραννος» της Αθήνας! Τα έργα και οι ημέρες του ναζί Σέρνερ appeared first on Militaire.gr.