Ο Κωνσταντίνος Αλαβάνος δεν ξέχασε ποτέ τη Μελίνα

Η είδηση του θανάτου του λύπησε πολλούς, καθώς ο Κωνσταντίνος Αλαβάνος ήταν ένας χαρισματικός άνθρωπος καθώς και αφοσιωμένος μαχητής της Δημοκρατίας. Πέθανε σε ηλικία 76 ετών από παθολογικά αίτια, έχοντας δώσει πολλά στην πολιτική και στον πολιτισμό. Τη σχέση μεταξύ τους, ανιχνεύουμε σήμερα σε μια συνέντευξη που ο Κωνσταντίνος Αλαβάνος είχε δώσει το 2004, στα δέκα χρόνια από τον θάνατο της Μελίνας Μερκούρη. Μέσα από τα λεγόμενά του, ξεδιπλώνεται και η δική του, αστραφτερή προσωπικότητα.

Στη συνέντευξη αυτή, ο Κωνσταντίνος είχε μιλήσει και  για

τα Παρθενώνεια γλυπτά. Το αίτημα για την επιστροφή τους μέσω UNSECO μετρούσε τότε 25 χρόνια και η δυναμική τους ήταν εξαιρετική. Σχεδόν είκοσι χρόνια μετά, η τιτάνια εκείνη προσπάθεια άρχισε να αποδίδει καρπούς. Δυστυχώς, ο Κωνσταντίνος Αλαβάνος δεν θα τους χαρεί…

Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 27 Φεβρουαρίου του 1946 γόνος σημαντικής πολιτικής οικογένειας των Κυκλάδων. Αδερφός του Αλέκου Αλαβάνου, ήταν ο μεγαλύτερος από τα 6 αδέλφια. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών στην οποία και υπήρξε ενεργό μέλος του φοιτητικού συλλόγου, συμμετείχε στην εξέγερση του Πολυτεχνείου ενώ υπήρξε και διοργανωτής λαϊκών συγκεντρώσεων για τις οποίες και δικάστηκε το 1966 στο Ηράκλειο, Κρήτης και το 1967 στην Τήνο.

Στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του 1974 διορίστηκε υφυπουργός Δημοσίων Έργων και στις βουλευτικές εκλογές του 1974 εξελέγη βουλευτής με την Ένωση Κέντρου – Νέες Δυνάμεις. Επανεξελέγη στις εκλογές του 1977 αλλά απέτυχε σε αυτές του 1981, οπότε το Κέντρο κατέρρευσε, με την συντριπτική πλειοψηφία των ψηφοφόρων του να κατευθύνονται στο ΠΑΣΟΚ.

Το ίδιο έτος ο Αλαβάνος, στενός φίλος της Μελίνας Μερκούρη, ανέλαβε γενικός γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, μέχρι το 1987. Μοιράστηκαν μαζί ατέλειωτες ώρες δουλειάς, αλλά και οράματα και όνειρα. Ο ίδιος δεν θέλησε ποτέ να προβληθεί για αυτά, άφηνε πάντοτε με σεμνότητα το προβάδισμα στη Μελίνα. Πάντως, η πολιτική της στο υπουργείο Πολιτισμού, είχε αντλήσει πολλά από αυτή τη συνεργασία.

Το 1997 διορίστηκε γενικός διευθυντής της ΕΤ1, θέση στην οποία παρέμεινε μέχρι το 2001. Τέλος, από το 2003 μέχρι το 2008 διετέλεσε γενικός διευθυντής στο τηλεοπτικό κανάλι της Βουλής.

Τον Μάρτιο του 2004, η υπογράφουσα τον είχε συναντήσει για μια συζήτηση, που δημοσιεύθηκε τότε στην εφημερίδα «Εθνος». Αντικείμενο της συζήτησης, οι μνήμες του από τη Μελίνα Μερκούρη, την οποία δήλωνε πάντοτε πως ακόμα αγαπούσε.

«Νομίζω για πάντα»

Το πρώτο πράγμα που είπε στη συζήτηση αυτή για το «Εθνος» ήταν πως αυτοί που έζησαν τη Μελίνα, που συνεργάστηκαν μαζί της, που τη γνώρισαν, τη θυμούνται «και νομίζω θα τη θυμούνται για πάντα.»

-Γιατί ο κόσμος εξακολουθεί να την αγαπά;

«Η Μελίνα ήταν ένας άνθρωπος πολύ ζεστός, πολύ άμεσος και πολύ γνήσιος. Αισθανόταν τον πόνο του άλλου, τον βίωνε, δεν προσποιούνταν. Και αυτή η ειλικρίνεια της αμεσότητας γινόταν αισθητή από όλο τον κόσμο. Γι’ αυτό συνέβαινε και να την εκτιμούν οι διανοούμενοι και να τη λατρεύει ο απλός κόσμος. Μπορούσε να συναναστρέφεται με πλήρη άνεση τους κορυφαίους όλου του κόσμου και με την ίδια άνεση τους αγρότες, τους ψηφοφόρους της Β’ Πειραιώς, τους ανθρώπους του καφενείου με τους οποίους ανετότατα έπαιζε τάβλι και τους πείραζε. Ηταν τόσο πλούσια τα ταλέντα της, ήταν τόσο προικισμένη…»

-Μου κάνει εντύπωση που κάτι «λέει» η Μελίνα ακόμα, στα νέα παιδιά, τα οποία δεν την έχουν γνωρίσει καθόλου, δεν έχουν επηρεαστεί από τη φυσική της γοητεία.

«Είναι, πράγματι, εντυπωσιακό. Επιβιώνει ένας θρύλος. Εξαιρετική εντύπωση μου είχε κάνει το ότι στη Νέα Υόρκη, στο πρώτο ταξίδι που κάναμε μαζί, την σταματούσαν στο δρόμο πάρα πολλά νέα παιδιά. Δηλαδή, παιδιά τα οποία δεν υπήρχαν ή ήταν νήπια όταν η Μελίνα έπαιζε στο Μπρόντγουαίη.»

-Επιστρέφοντας από αυτό το ταξίδι, τον Αύγουστο του 1982, η Μελίνα μας κάλεσε ως υπουργός στην Ενωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου και μας κατέπληξε λέγοντας ότι στην παγκόσμια διάσκεψη της ΟΥΝΕΣΚΟ στο Μεξικό, ζήτησε πίσω τα Μάρμαρα του Παρθενώνα. Εσείς πιστεύατε τότε ότι μπορεί αυτό το κίνημα να πάρει μια τέτοια δυναμική;

«Θα πρέπει κανείς να είναι ειλικρινής. Το θεωρούσα μια πολύ ενδιαφέρουσα και πολύ σημαντική και συμβολική τότε πρόταση. Ας μην ξεχνάμε και την εποχή: ήταν διαφορετικές οι συνθήκες.  Είδα στη συνδιάσκεψη της ΟΥΝΕΣΚΟ πόσο κυρίως οι άνθρωποι του Τρίτου Κόσμου αγκάλιασαν το αίτημα διότι βλέπανε μετά την πτώση της αποικιοκρατίας σε πολιτικό επίπεδο, να πλήττεται και στην πολιτιστική της διάσταση. Όμως, ας πούμε ότι ήμουν ένας άπιστος Θωμάς. Δεν πίστευα τον πρώτο καιρό ότι το θέμα θα έμενε στην επικαιρότητα 25 χρόνια, ότι όσο περνούσε ο καιρός τόσο θα αύξαναν οι πιθανότητες να δοθεί κάποια λύση.

Αυτό μου δίνει την αφορμή να πω ότι ένα βασικό στοιχείο της Μελίνας ήταν το γνήσια πολιτικό της ένστικτο. Πολλοί πιστεύουν πως αντιδρούσε συναισθηματικά, πως ήταν ένας αξιαγάπητος άνθρωπος. Ηταν, πράγματι αξιαγάπητη. Αλλά είχε βαθιά πολιτικότητα.»

«Τώρα μιλάμε για τη Μελίνα»

-Συμφωνώ μαζί σας, απλώς πιστεύω ότι κι εσείς τη βοηθήσατε στο να χαράξει την πολιτική που χάραξε.

«Τώρα μιλάμε για τη Μελίνα (χαμογελάει)».

-Θα ήθελα παρόλα αυτά να μου πείτε τι πιστεύετε ότι πήρατε από εκείνη, αλλά και τι πιστεύετε ότι της δώσατε.

«Νομίζω ότι εκείνο που της έδωσα ήταν αυτοπεποίθηση. Δεν το είχε και πολλή ανάγκη…»

-… ήθελε να την αγαπούν όμως.

«Βεβαίως ήθελε να την αγαπούν. Ηταν ένας άνθρωπος που λειτουργούσε σε πολλά επίπεδα. Σε ένα πρώτο επίπεδο νόμιζες ότι είναι ένας απολύτως ανασφαλής άνθρωπος. Με είχε εντυπωσιάσει το τρακ της. Τον πρώτο καιρό φοβόταν πάρα πολύ το βήμα της Βουλής. Αυτός ο άνθρωπος που είχε παίξει στο Μπρόντγουαίη, που είχε μιλήσει στη διάρκεια της δικτατορίας σε τεράστιες συγκεντρώσεις σε όλο τον κόσμο είχε έναν τρόμο και στο βήμα της Βουλής αλλά και στη συνάντηση με το διοικητικό συμβούλιο των αρχαιοφυλάκων.»

-Και με την Πανελλήνια Ομοσπονδία Θεάματος- Ακροάματος νομίζω.

«Και με την ΠΟΘΑ, ναι. Θυμάμαι τον αξέχαστο Τίμο Περλέγκα που την αγαπούσε και τον αγαπούσε. Αυτό, ήταν ένα πρώτο επίπεδο. Από κάτω υπήρχε ένα υπόστρωμα πολύ πιο δυναμικό και πιο σταθερό και νομίζω ότι θα μπορούσε κανείς να πει ότι η Μελίνα ήταν άλογο κούρσας. Υπάρχουν αθλητές και άλογα που είναι πολύ καλά στις προπονήσεις, αλλά επάνω στον αγώνα τρακάρονται, μπερδεύονται, δεν αποδίδουν. Η Μελίνα ήταν το ακριβώς αντίθετο. Στην προπόνηση νόμιζες ότι στον αγώνα θα τα κάνει θάλασσα αλλά μόλις έμπαινε στο γήπεδο όρμαγε και δεν μπορούσε κανείς να την πιάσει.

Η δική μου συνεισφορά είχε σχέση με την εμπειρία που είχα ως βουλευτής πριν συνεργαστώ μαζί της. Μετά από λίγο καιρό, όμως, δεν είχε καμία ανάγκη. Ηταν ώσπου να ρονταριστεί.»

Ισχυρή προσωπικότητα

-Κάνατε όλα αυτά που ονειρευτήκατε μαζί της;

«Θα έλεγα ότι ήταν τόσο ισχυρή προσωπικότητα που παρά τα διάφορα που λέχθηκαν ιδίως στην αρχή της θητείας της, πάντα ήταν εκείνη που έσερνε το κάρο. Το έσερνε όμως σε μία διαδρομή η οποία με εξέφραζε απολύτως. Και πρέπει να πω ότι ένα από τα βασικά στοιχεία της ήταν πως πάντοτε ήθελε να ακούει γνώμες. Ηξερε να συνεργάζεται, δεν είχε πείσματα, είχε διαλεκτική σκέψη, δεν δίσταζε στην αναθεώρηση αν κάπου καταλάβαινε ότι έκανε λάθος και ήξερε και να επιλέγει ανθρώπους και συνεργάτες αλλά και να τους ζητά τον καλύτερό τους εαυτό και να τον παίρνει. Να τους βάζει να προσφέρουν στην κοινή υπόθεση και την τελευταία ικμάδα τους.

Συνεργάστηκε με πάρα πολλούς ανθρώπους και πρώτα απ’ όλα με τον Ντασέν. Θα ήταν τελείως άδικο να μιλάμε για Μελίνα χωρίς να μιλάμε για την μεγάλη συμβολή του Ζυλ Ντασέν.»

-Πράγματι, η συμβολή αυτού του σπουδαίου ανθρώπου ήταν τεράστια. Επειδή όμως δεν θέλω να κάνουμε μια αγιογραφία, δύσκολες στιγμές δεν υπήρχαν;

«Απειρες. Ξεπερνιόντουσαν, ωστόσο. Κρίσεις υπήρχαν συχνά. Μια συνηθισμένη κατηγορία κρίσεων ήταν ότι ποτέ δεν είχαμε χρήματα. Εκατοντάδες ώρες κάθε χρόνο το αντικείμενο των συσκέψεων και των προσπαθειών ήταν πώς θα διασφαλιστούν περισσότερα χρήματα για το υπουργείο. Μην ξεχνάμε ότι ήταν ένα υπουργείο περιμετρικό.»

-Εβγαινε όμως και ζητούσε χρήματα…

«Ζητούσε, εκβίαζε σε εισαγωγικά, παρακαλούσε, ικέτευε, υποσχόταν, τα κατάφερνε. Ζούσαμε. Όχι πλούσια. Δεν υπήρχε τότε ούτε ΛΟΤΤΟ ούτε έσοδα που ήρθαν αργότερα στο υπουργείο Πολιτισμού, πάντα όμως κατάφερνε να παίρνει κάτι περισσότερο από τον τακτικό προϋπολογισμό ή από διαφόρους χορηγούς.

Μια άλλη κατηγορία κρίσεων ήταν οι πανικοί ή ψευδοπανικοί πριν από κάθε σημαντικό γεγονός. Όλα αυτά στην αναζήτηση του καλύτερου, αλλά μερικές φορές ήταν περιττά.»

-Τι δεν θα ξεχάστε ποτέ από εκείνην;

«Δεν μπορώ να απομονώσω κάποιο στοιχείο. Θα έλεγα δεν θα ξεχάσω τη συνθετότητά της, τις αντιφατικότητές της που έδεναν όμως σε ένα μοναδικό σύνολο. Ηταν ένας άνθρωπος απίθανα πληθωρικός. Ακόμα περισσότερο από τα συγκεκριμένα προγράμματα και έργα που έγιναν, το σημαντικότερο που άφησε είναι μια άλλη ατμόσφαιρα, ένας άλλος τρόπος θέασης του πολιτιστικού φαινομένου εκ μέρους της πολιτικής. Από εκείνη τη στιγμή έγινε προτεραιότητα.»

-Τη φέρνετε πότε- πότε στο μυαλό σας;

«Είναι από τις ερωτήσεις που δεν χρειάζεται απάντηση.»

Αγγελική Κώττη

The post Ο Κωνσταντίνος Αλαβάνος δεν ξέχασε ποτέ τη Μελίνα appeared first on The President.