Φώτης Απέργης

Έχουν περάσει 32 χρόνια από τότε, αλλά θυμάμαι ακόμα πολύ καλά τι μου είχε πει ο Μάνος Χατζιδάκις σε μια συνέντευξή μας για την Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία:

«Υπάρχει», είπε, «μεγάλη απόσταση ανάμεσα στο εμπόρευμα και στο καλλιτέχνημα. Το πρώτο παρασκευάζεται για να καταναλωθεί. Το δεύτερο μπορεί να είναι πολύ, λιγότερο ή καθόλου επιτυχές για εμπορία, όμως η ειλικρίνεια των προθέσεών του του προσδίδει

σοβαρότητα και αυθεντικότητα. Δυστυχώς, η λέξη “τραγούδι” χρησιμοποιείται και στις δύο περιπτώσεις. Γι’ αυτό αναγκαζόμαστε κάθε τόσο να κάνουμε διευκρινίσεις».

Με αυτά τα λόγια ολοκληρώσαμε και τη συζήτησή μας το μακρινό 1991. Μήπως είχε και κάποια ιδέα για τον τίτλο της συνέντευξης; Απάντησε χαμογελώντας: «Γίνεται παρεξήγηση και δίνω την εξήγηση!» Και φυσικά, αυτόν τον τίτλο βάλαμε στην εφημερίδα. Τρεις δεκαετίες μετά, τον ίδιο τίτλο με μια μικρή παραλλαγή διαλέξαμε μαζί με τις Εκδόσεις Άγκυρα για το νέο μου βιβλίο. Όχι συμπτωματικά: σήμερα, η παρεξήγηση είναι ακόμα μεγαλύτερη. Παρεξήγηση για το τι, στην καλύτερη περίπτωση, πρέπει να σηματοδοτεί η πολιτική, η δημοσιογραφία, ο δημόσιος λόγος, η μαζική κουλτούρα και φυσικά η μουσική.

Οι ιδεολογικές και φυλετικές προκαταλήψεις είναι επιτέλους λιγότερες και η τεχνολογία στην εποχή μας διευκολύνει όσο ποτέ την επικοινωνία και τη δημιουργία. Και όμως: η εχθροπάθεια βαθαίνει, ενώ πολλά άλλα γύρω μας, μεταξύ των οποίων και η μουσική, συχνά μένουν στον αφρό.

Οι προσωπικότητες που παρελαύνουν σ’ αυτό το βιβλίο έβλεπαν –και πολλοί συνεχίζουν να βλέπουν– διαφορετικά τα πράγματα. Το αντιλαμβανόμαστε κατ’ αρχάς από το έργο τους. Το διαπίστωσα και μέσ’ από τις συνεντεύξεις που είχα την τύχη να τους πάρω από το 1982 μέχρι σήμερα για την Ελευθεροτυπία, αλλά και για το Δεύτερο Πρόγραμμα και για το Kosmos της δημόσιας ραδιοφωνίας. Χατζιδάκις, Θεοδωράκης, Μικ Τζάγκερ, Πολ ΜακΚάρτνεϊ, αλλά και Μαντόνα, Σαρλ Αζναβούρ, Λούτσιο Ντάλα, Άκης Πάνου, Μάριαν Φέιθφουλ, Κουρτ Μαζούρ, Ιάννης Ξενάκης, Λουτσιάνο Παβαρότι, Τάκης Β. Λαμπρόπουλος και πολλοί άλλοι, ξεδιπλώνουν την προσωπικότητά τους μέσ’ από ιστορίες γεμάτες από συγκίνηση, αλλά και χιούμορ. Ιστορίες μέσ’ από τις οποίες διαφαίνεται και πώς αλλάζει η κοινωνία μας αυτές τις τέσσερις δεκαετίες.

{jb_quote} Η εχθροπάθεια βαθαίνει, ενώ πολλά άλλα γύρω μας, μεταξύ των οποίων και η μουσική, συχνά μένουν στον αφρό. {/jb_quote}

Αυτές τις ιστορίες θέλησα να διασώσω στο βιβλίο αυτό. Να δώσω την ευκαιρία στον αναγνώστη να παρακολουθήσει τον Χατζιδάκι ως νεαρό επονίτη να αφηγείται πώς τα κορίτσια ενός οίκου ανοχής τον έσωσαν το 1945 από τους αλφαμίτες που απειλούσαν τη ζωή του. Να πληροφορηθούν πώς ο Λέοναρντ Μπέρνσταϊν άρχισε να τραγουδά τη «Γερακίνα» σε μια πρόβα συμφωνικής ορχήστρας στην Αθήνα. Να «ακούσουν» τον Άκη Πάνου να απαγγέλλει τους ανέκδοτους μέχρι σήμερα στίχους που έγραψε στη φυλακή. Να μοιραστούν τις σκέψεις του Έρικ Κλάπτον μετά τον τραγικό χαμό του τετράχρονου γιου του. Και τον φόβο της Φλέρυς Νταντωνάκη όταν παρουσιαζόταν μόνη μπροστά στο κοινό.

Με δυο λόγια, φιλοδοξούσα να δείξω σ’ αυτές τις 400 σελίδες κάτι από την αλήθεια στη ζωή και την τέχνη σημαντικών ανθρώπων, οι οποίοι υπήρξαν κυρίως ενεργοί σε κείνη την εποχή όπου η παραγωγή της τέχνης είχε μεγαλύτερη σημασία από την τέχνη της παραγωγής. Κάτι που μας θυμίζει ότι υπάρχουν πάντα, υπάρχουν και σήμερα, πολύ καλύτεροι τρόποι να ζήσουμε όχι μόνο τη μουσική, αλλά και την καθημερινή ζωή μας, από εκείνους στους οποίους έχουμε μάθει συνήθως να αρκούμαστε. Γιατί γίνεται όντως παρεξήγηση, αλλά να και κάποιοι που δίνουν την εξήγηση.

Γίνεται παρεξήγηση και δίνουν την εξήγηση
Φώτης Απέργης
Πρόλογος: Χάρις Αλεξίου
Άγκυρα
σ. 400
ISBN: 978-960-547-456-0
Τιμή: 16,90€