Νίκος Γ. Λεμονής

Κάποτε, περίπου έναν προσωπικό μου αιώνα πριν, είχε ξημερώσει για τα καλά την ώρα που αποβιβαζόμουν έξω από την είσοδο του σιδηροδρομικού σταθμού της Μπολόνια, στην Ιταλία. Είχα περάσει 36 ώρες ταξιδεύοντας και είχα διασχίσει μια θάλασσα. Το πρώτο πράγμα που έκανα, μετά τόσο ταξίδι σε πλοία και λεωφορεία, ήταν να τεντώσω το κορμί μου, να το αφήσω να πατήσει καλά στη γη και να του χαρίσω μερικές άσκοπες στιγμές παρατήρησης του ατελείωτου πηγαινέλα των περαστικών στον σταθμό και των αυτοκινήτων στη λεωφόρο

{loadmodule mod_adsence-inarticle-makri} {loadposition adsence-inarticle-makri}

Είχα βρεθεί στην Ιταλία για έναν συγκεκριμένο σκοπό, να σπουδάσω, και για ένα μικρό –αν και απροσδιόριστα μικρό– χρονικό διάστημα. Στην πραγματικότητα, από την Ιταλία δεν έφυγα ποτέ πια.

Περίπου δύο πραγματικούς αιώνες πριν, είχε ξημερώσει για τα καλά όταν ο Χεγιούμ Λέμανν (αυστηρά με δύο νι), ένας Γερμανοεβραίος από το Ρίμπαρ της Βαυαρίας, αποβιβαζόταν στην προκυμαία της Νέας Υόρκης. Είχε περάσει 36 μέρες ταξιδεύοντας και είχε διασχίσει έναν ωκεανό. Το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να συνηθίσει ξανά να πατάει στη γη και να παραχωρήσει στον εαυτό του την πολυτέλεια μερικών άσκοπων στιγμών παρατήρησης του μεγάλου καρουζέλ που λέγεται Αμερική.

Στην Αμερική είχε βρεθεί για έναν συγκεκριμένο σκοπό, να βγάλει χρήματα, και για ένα μικρό –αν και απροσδιόριστα μικρό– χρονικό διάστημα. Στην πραγματικότητα, από την Αμερική δεν έφυγε ποτέ πια.

{jb_quote} Ένα κείμενο που μέσα του συναντιέται το μυθιστόρημα με την ιστορία, η ποίηση με το κόμικ, ο κινηματογράφος με την πολιτική οικονομία, οι ισορροπιστές του τσίρκου με τα θλιμμένα τραγούδια του αμερικάνικου ονείρου. {/jb_quote}

Όταν κατόπιν παρότρυνσης του Μανόλη Δεληγιαννάκη, εκδότη του Διαύλου, διάβασα την πρώτη σελίδα της Τριλογίας των Λήμαν, του νέου big deal της ιταλικής λογοτεχνίας, του Stefano Massini, ήμουν βέβαιος πως δεν υπήρχε περίπτωση να μη μεταφράσω αυτό το βιβλίο, ακόμα κι αν δεν ήμουν σε θέση να απαντήσω στην ερώτηση: «Τι πράγμα είναι αυτό που μεταφράζεις;».

Διότι οι Λήμαν δεν μπορούν να χωρέσουν σε κανένα από τα μέχρι τώρα γνωστά λογοτεχνικά σύμπαντα. Πρόκειται για ένα βιβλίο που ακόμα και η γραφιστική του γίνεται λειτουργικό μέρος του κειμένου. Ένα κείμενο που μέσα του συναντιέται το μυθιστόρημα με την ιστορία, η ποίηση με το κόμικ, ο κινηματογράφος με την πολιτική οικονομία, οι ισορροπιστές του τσίρκου με τα θλιμμένα τραγούδια του αμερικάνικου ονείρου. Συναντιούνται οι τόποι, τα δάση της Βαυαρίας και της Ουγγαρίας, τα λιοστάσια της Πελοποννήσου, οι υγροί δρόμοι της Νέας Υόρκης, οι φυτείες του αμερικάνικου νότου και τα ανθρακωρυχεία του βορρά. Συναντιούνται τα πράγματα, ένα αυτοκίνητο που βγαίνει από την αλυσίδα παραγωγής και μπορεί να σε ταξιδέψει ως τη διώρυγα του Παναμά, ένα πρες παπιέ με τον χάρτη της υδρογείου, ένα σιντριβάνι που αντί για νερό εκτοξεύει πετρέλαιο. Συναντιούνται οι άνθρωποι, ένας ερωτευμένος ιδεαλιστής φοιτητής μέσα στον κήπο του πατρικού της καλής του, ένας άλλος που συλλέγει μανιωδώς πίνακες Φλαμανδών ζωγράφων στο Παρίσι, ένας αποστεωμένος υπερήλικας ραβίνος.

Αυτά και άλλα τόσα είναι η Τριλογία των Λήμαν, αλλά πιο πολύ είναι το συναξάρι μιας οικογένειας που έφτιαξε τον καπιταλισμό, δηλαδή που έφταιξε τον κόσμο μας. Είναι, με άλλα λόγια, μια σύγχρονη Οδύσσεια του καπιταλισμού των καιρών μας. Που μπορεί να έχει χίλια πρόσωπα, αλλά που ποτέ δεν έπαψε να είναι σκληρός και αδυσώπητος με όλους μας. Ακόμα και με εκείνους στους οποίους χρωστά την ύπαρξή του…

Η τριλογία των Λήμαν
Stefano Massini
μετάφραση: Νίκος Γ. Λεμονής
Δίαυλος
848 σελ.
ISBN 978-960-531-471-2
Τιμή €28,50