Θωμάς Κοροβίνης: «Μπέμπης»

Για μια ακόμη φορά, o αδιαμφισβήτητος λάτρης του λαϊκού και του ρεμπέτικου τραγουδιού, ο τεράστιος γνώστης εκείνης της χρονικής περιόδου και της ακμής τους, ο εξαίρετος λογοτέχνης Θωμάς Κοροβίνης καταθέτει ένα μυθιστόρημα που τέμνει την ελληνική μουσική πραγματικότητα, παραθέτοντας ονόματα και στίχους, διεμβολίζοντας τις σχέσεις μεταξύ των πρωταγωνιστών και τροποποιώντας ένα πόνημα, το οποίο άνετα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ευαγγέλιο για τον συγκεκριμένο χώρο και παράλληλα

ως μπούσουλας για να εισέλθει κανείς σε αυτόν. Στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα ο Κοροβίνης αναλαμβάνει να μας συστήσει τον δεξιοτέχνη του μπουζουκιού (και όχι μόνο, αφού έπαιζε το ίδιο καλά μαντολίνο, κιθάρα και πιάνο), τον μοναδικό σολίστα και εκπληκτικό εκτελεστή Δημήτρη Στεργίου ή Μήτσο ή Μπέμπη, ο οποίος από πολύ νεαρή ηλικία έπαιξε δίπλα στους πιο μεγάλους συνθέτες και τραγουδιστές, όπως ο Μπιθικώτσης, ο Χιώτης, ο Ζαμπέτας, ο Μπίνης, ο Τσιτσάνης, ο Παπαϊωάννου, ο Μητσάκης, ο Χατζηχρήστος, ο Πολυκανδριώτης, ο Καζαντζίδης, η Μπέλλου, η Πάνου, η Γκρέι, η Λύδια, η Μπλανς κ.ο.κ. Ο εν λόγω μουσικός, ο οποίος συνέθεσε μόνο ένα τραγούδι και παράλληλα αρνιόταν πεισματικά να μπει στο στούντιο για να συνοδεύσει με το μπουζούκι του στίχους και συνθέσεις άλλων, άφησε ελαχιστότατο έργο το οποίο και χάθηκε, αφού δεν έχει εγγραφεί σε δίσκους, και γι’ αυτό έμεινε στην αφάνεια μέχρι ο συγγραφέας Κοροβίνης να τον ξεθάψει και να μας τον παρουσιάσει με έναν πολύ περίεργο τρόπο, καθώς φαίνεται να συνομιλεί με ένα πολύ οικείο του πρόσωπο (αλλά ως φαίνεται και με τον πεζογράφο και με όλους εμάς). Ο περί ου ο λόγος μουσικός, ο οποίος μπορούσε αλλάζοντας τα όργανα να επιφέρει πραγματικό χαμό στα κέντρα όπου δούλευε, παίζοντας όλα τα είδη, ακόμη και έντεχνη μουσική, μια που ήταν σπουδαγμένος και όχι ερασιτέχνης, μια που ο τρόπος εκτέλεσης αποτελούσε για τον ίδιο προέκταση της αυτοκαταστροφικής του ύπαρξης (δεινός πότης, πέθανε στο ψυχιατρείο Δαφνί μόλις στα σαράντα πέντε του χρόνια), από πολύ νέος δέχτηκε και τον θαυμασμό αλλά και την μήνιν των συναδέλφων του, (πολλοί αναφέρουν πως στο καφενείο του «Μάριου», όπου σύχναζαν όλοι οι σχετιζόμενοι με τη μουσική, ο Μπέμπης έπαιξε ένα σόλο τόσο καλά που ο Τσιτσάνης αποχώρησε εμφανώς θιγμένος, καθώς έβλεπε ότι ο νεαρός τον ξεπερνούσε). Αυτός λοιπόν ο αριστοκράτης μπουζουξής μίλησε και στην καρδιά αλλά και στην ψυχή ενός ευαίσθητου δέκτη της λαϊκής και της ρεμπέτικης μουσικής και έγινε βιβλίο ικανό να διαβαστεί από τον καθένα, ικανό να μείνει ως παρακαταθήκη για όσους κάνουν αυτής της μορφής την έρευνα, είτε για ιστορικούς είτε για προσωπικούς λόγους.

Το βιβλίο είναι ένας ύμνος στην προσφυγιά, στο ρεμπέτικο, στον Πειραιά (παρόλο που ο Μπέμπης βρέθηκε για αρκετά χρόνια στην Αμερική), στην εργατιά της συγκεκριμένης πόλης, ένας ύμνος σε όλους τους λαϊκούς ανθρώπους, οι οποίοι όπως και να το κάνουμε ήταν η πελατεία τους στα κέντρα λαϊκής διασκέδασης όπου δούλευαν αλλά και «κεντούσαν» όλοι αυτοί οι τεράστιοι δημιουργοί, το βιβλίο αποτελεί ύμνο στη γνήσια και παραδοσιακή δημιουργία, η οποία φτάνει μέχρι τις μέρες μας και ταυτόχρονα είναι η μουσική που μας ταρακουνά ψυχικά και σωματικά, σπρώχνοντάς μας είτε σε ατελείωτα γλέντια είτε σε μουσικούς αυτοσχεδιασμούς. Όταν λοιπόν οι ρεμπέτες τελείωναν τη βάρδια τους σχεδόν αχάραγα, ένα απέραντο πλήθος εργατών ξεκινούσε για το μεροκάματο, για τη βιοπάλη, για τα εργοστάσια της περιοχής, όπου εν πάση περιπτώσει δούλευαν, σιγοτραγουδώντας τα τραγούδια τους, περιμένοντας το σαββατόβραδο να πάνε να τους ακούσουν από κοντά. Είναι τόσο μεγάλη η αγάπη του μυθιστοριογράφου Κοροβίνη για τη συγκεκριμένη πόλη (παρότι και η Θεσσαλονίκη ήταν στύλος της λαϊκής μουσικής και μάλιστα πριν από την Κατοχή), που σχεδόν την ακτινογραφεί, την τεμαχίζει, μιλά για τις συνοικίες της, για τα στέκια, για τη λαϊκότητα και την ντομπροσύνη, για την αθωότητα και την αγνότητα των θαμώνων (έως βέβαια τους τσάμπα μάγκες, τους τραμπούκους αλλά και την εξουσία, την οποία οι ρεμπέτες δεν ήθελαν καν να βλέπουν, πολύ περισσότερο να παίζουν για τους εκπροσώπους της). Ο Κοροβίνης φέρνει στην επιφάνεια έναν Πειραιά που καμία σχέση δεν έχει με τον τωρινό, με το λιμάνι στην Cosco, το κλείσιμο των εργοστασίων και την αποβιομηχάνιση, τους ψευτοαπατεώνες που λυμαίνονται την περιοχή και τους πάντα παρόντες τουρίστες, οι οποίοι και δε βλέπουν τίποτα απολύτως από τα αξιοθέατα της πόλης, από την ιστορία της, από το θρυλικό παρελθόν της.

{jb_quote}Το βιβλίο αποτελεί ύμνο στη γνήσια και παραδοσιακή δημιουργία, η οποία φτάνει μέχρι τις μέρες μας και ταυτόχρονα είναι η μουσική που μας ταρακουνά ψυχικά και σωματικά.{/jb_quote}

Το μυθιστόρημα Μπέμπης του Θωμά Κοροβίνη δομείται με σχεδόν ελάχιστες τελείες, είναι παρορμητικό και παραληρηματικό, δέχεται στο ψαχνό στίχους τραγουδιών που έχουν σχέση με την κατάσταση που ο ήρωας αναφέρει (είτε ερωτική, είτε κοινωνική, είτε ψυχολογική, είτε ποιητική) και γενικώς συμπεριφέρεται ως μονόλογος, ο οποίος φυσικά και θα άξιζε να προσαρμοστεί για το θέατρο. Η λογοτεχνικότητα του κειμένου όχι απλώς είναι δεδομένη, όχι απλώς είναι συναρπαστική, αλλά πολύ περισσότερο, διαμηνύει τη δυνατότητα στήριξης ενός ολόκληρου μύθου, που κινήθηκε στα όρια πραγματικότητας και φαντασίας. Ενός μύθου που υπήρξε ο Δημήτρης Στεργίου, όχι μόνο για τους συναδέλφους αλλά για ολόκληρο τον κόσμο που τον άκουγε, που έκλαιγε ή γελούσε, που χόρευε, που τραγουδούσε.

Η μαγεία της πεζογραφίας του Θωμά Κοροβίνη είναι γνωστή, δεν χρειαζόταν εμάς προκειμένου να την εκθέσουμε αλλά και να την αναδείξουμε, και αν το κάναμε αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι κάθε καινούργιο βιβλίο του, για το οποίο και μιλάμε, μας χαρίζει στιγμές ψυχαγωγίας και αναγνωστικής απόλαυσης. Άλλη μια εξαιρετική πρόταση, λοιπόν, από μέρους μας αυτός ο γνήσιος Μπέμπης, που αγάπησε μέχρι θανάτου την Μπέμπα, που τη ζήλεψε με τα καμώματά της, που δεν του φέρθηκε παστρικά, που τον εξέθεσε, έως τον αλκοολισμό και το πλάνο του δημιουργού να τον εκθέσει με την αργκό, που γνωρίζει πολύ καλά και μιλά άπταιστα, ούτως ώστε η ατμόσφαιρα να παραπέμπει σε εκείνα τα χρόνια, τα μοναδικά, τα αξεπέραστα, τα παραμυθένια.

Μπέμπης
Θωμάς Κοροβίνης
Άγρα
σ. 192
ISBN: 978-960-505-564-6
Τιμή: 16,50€