Μπέλενε: το γειτονικό success story ενάντια στην πυρηνική απειλη

Καθώς πληθαίνουν συνεχώς οι συζητήσεις και οι προτάσεις για την κατασκευή πυρηνικών σταθμών στα Βαλκάνια, αποφασίσαμε να σας παραθέσουμε το χρονικό της απόσυρσης του έργου για την κατασκευή πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας στο Μπέλενε της Βουλγαρίας, κοντά στα σύνορα με τη Ρουμανία.

Εκεί, τα γειτονικά περιβαλλοντικά και κοινωνικά κινήματα των δύο χωρών πέτυχαν μετά από 30 χρόνια αγώνα την οριστική ακύρωση του σχεδιαζόμενου σταθμού, τον περασμένο Μάρτιο. Ο αγώνας, η επιμονή και η προσήλωσή

τους στις αξίες της προστασίας της κοινωνίας και του περιβάλλοντος δεν μπορούν παρά να μας εμπνεύσουν για τους μελλοντικούς αγώνες ενάντια στην πυρηνική απειλή που ολοένα και πλησιάζει τη γειτονιά μας.

Το σχέδιο για την δημιουργία του πυρηνικού σταθμού στην περιοχή του Μπέλενε χρονολογείται από το 1981 όταν η τότε κομμουνιστική κυβέρνηση της Βουλγαρίας αποφάσισε να χτίσει 6 μονάδες παραγωγής πυρηνικής ενέργειας στις όχθες του Δούναβη. Η πίεση κατά της εξέλιξης του προγράμματος από περιβαλλοντικές ομάδες εκείνη την εποχή ήταν ιδιαίτερα δυναμική και σε συνδυασμό με τις τότε οικονομικές δυσκολίες, αποφασίστηκε το 1992 η επ’ αόριστον διακοπή του σχεδίου.

Το 2002 το σχέδιο Μπέλενε αναβίωσε και έπειτα από διενέργεια διαγωνισμού τρία χρόνια μετά, η Βουλγαρία ανάθεσε στην Ρωσική εταιρεία Atomstroyexport το σχεδιασμό και την κατασκευή της μονάδας το Νοέμβρη του 2006.

Η εφαρμογή του έργου ξεκίνησε επίσημα το Σεπτέμβρη του 2008, οκτώ μήνες μετά την υπογραφή σχετικής συμφωνίας από τον κυβερνητικό συνασπισμό της χώρας, κατά την επίσκεψη του τότε Προέδρου της Ρωσίας Βλάντιμιρ Πούτιν στη Σόφια, αλλά η κατασκευή της μονάδας σταμάτησε ξανά στα τέλη του 2009, όταν η Γερμανική επιχείρηση ενέργειας RWE, ο βασικός επενδυτικός εταίρος στο εγχείρημα, αποχώρησε, εν μέσω έντονης αβεβαιότητας για το μέλλον της αλλά και λόγω της κινητοποίησης του γερμανικού αντιπυρηνικού κινήματος.

Μετά από μια συνεχή και μεθοδική δράση τοπικών ακτιβιστικών οργανώσεων, περιβαλλοντικών ΜΚΟ και διεθνών αντιπυρηνικών ομάδων στις 28 Μαρτίου 2012 η Βουλγαρική κυβέρνηση αποφάσισε την οριστική της αποχώρηση από το σχέδιο Μπέλενε, οριστική όμως προς το παρόν…

Τα πολιτικά «παιχνίδια» και τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα, απαλλαγμένα από κάθε περιβαλλοντική ευαισθησία και με πρόσχημα την οικονομική ανάπτυξη της χώρας, επιμένουν και καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού.

Έτσι, τον Ιούλιο του 2012 εγκρίθηκε αίτημα διεξαγωγής δημοψηφίσματος για την υλοποίηση του σχεδίου κατασκευής πυρηνικού σταθμού στο Μπέλενε, το οποίο θα πραγματοποιηθεί το καλοκαίρι του 2013, μαζί με τις εθνικές εκλογές. Το αίτημα στήριξαν με τις υπογραφές τους 773.447 πολίτες καθώς απαραίτητη προϋπόθεση για την διεξαγωγή δημοψηφίσματος είναι η συγκέντρωση 500.000 υπογραφών.

Αρκετά μεγάλο μέρος του Βουλγαρικού πληθυσμού τάσσεται υπέρ της κατασκευής του σταθμού Μπέλενε, προσδοκώντας φθηνότερη ηλεκτρική ενέργεια και την ισχυροποίηση της γεωπολιτικής θέσης της χώρας, μ