Η μοναδική ιστορία της ΔΕΘ- 87 χρόνια με επιτυχίες, αμέτρητους επισκέπτες και εκπλήξεις

Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για την έναρξη λειτουργίας της 87ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ), τα εγκαίνια της οποίας θα πραγματοποιήσει το Σάββατο, 9 Σεπτεμβρίου, ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.

Το λεύκωμα «75 χρόνια επί 15 ημέρες», που έγραψε και επιμελήθηκε ο Κυριάκος Ποζρικίδης έχει πλούσιο υλικό για την ιστορία της ΔΕΘ.

Τις πύλες της πρώτης Έκθεσης η οποία στεγαζόταν στο Πεδίο του Άρεως είχε ανοίξει ο Νικόλαος Γερμανός.

Aτραξιόν ήταν το περίπτερο της Νεστλέ που είχε μέσα μια αγελάδα και μοίραζε δωρεάν γάλα. Η παγωμένη μπίρα έκανε 1 δραχμή…

Ένα χρόνο μετά τη λειτουργία της, η ΔΕΘ μεγαλώνει σε έκταση και μέγεθος.

Οι επιχειρηματίες φτιάχνουν τα δικά τους περίπτερα και ο αριθμός των επισκεπτών αυξάνεται εντυπωσιακά φτάνοντας ακόμα και τις 200.000.

Την άνοιξη του 1927 η Ελληνική Kυβέρνηση προσέφυγε στην Kοινωνία των Εθνών για να πετύχει έκδοση δανείου υπό την εγγύησή της, αφού η πίστη της χώρας στις ξένες αγορές ήταν τότε χαμηλή.

Το 1928 είναι η περίοδος που ο Δάγκειος Πυρετός θερίζει την Ελλάδα γι’ αυτό το λόγο η ΔΕΘ αποφασίζει να μειώσει το εισιτήριο των επισκεπτών.

Η 3η έκθεση σηματοδοτείται και από την επίσκεψη του Έλληνα πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου ο οποίος έκανε μία στάση στη Θεσσαλονίκη, ερχόμενος από το Βελιγράδι. Οι Έλληνες πρόσφυγες ταπητουργοί τού δωρίζουν ένα χαλί στο περίπτερο της ταπητουργίας.

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1933 η ΔΕΘ προβάλλει τον ελληνικό τουρισμό και το μακεδονικό βιβλίο, έρχονται ειδικές αμαξοστοιχίες με επισκέπτες από το Μοναστήρι, γεμίζουν τα περίπτερα με Βαλκάνιους επιχειρηματίες και η εταιρία υπολογίζει την κατά κεφαλήν δαπάνη του μέσου επισκέπτη της ΔΕΘ μεταξύ 150 και 200 δρχ.

Το 1934 η ΔΕΘ ξεκινά τα road shows για την προβολή της ελληνικής οικονομίας και σε συνεργασία με το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο της Θεσσαλονίκης διοργανώνει μεταφερόμενη έκθεση στην Γιουγκοσλαβία. Στη ΔΕΘ συμμετέχουν μεταξύ άλλων η βιομηχανία «ΕΒΕΚ», η «Κολλινός» και η «ΑΒΕΖ», ενώ η εμπορική κίνηση στην πόλη ξεπερνά τα 200 εκατ. δρχ!

Έναν χρόνο αργότερα, η 10η έκθεση λαμβάνει χώρα χωρίς την παρουσία του ιδρυτή της ο οποίος είχε πεθάνει ένα χρόνο πριν. Λίγο πριν πεθάνει είχε εξασφαλίσει από την κυβέρνηση νέους χώρους προκειμένου να επεκταθεί η ΔΕΘ.

Το 1936, επισκέπτεται την έκθεση ο διάδοχος Παύλος, ενώ ο Μεταξάς έχει ήδη ανέβει στην εξουσία. Στην ΔΕΘ παρουσιάστηκαν τότε οι πρώτες μάσκες προστασίας από χημικό πόλεμο.

Το 1937, στο λούνα παρκ υπήρχε μέρος του Βιενέζικου Πράτερ, ενώ μεγάλη ατραξιόν ήταν ο «Ιπτάμενος Ίππος» με την όμορφη Αμαζόνα καθώς και η περιστρεφόμενη μοτοσικλέτα «Λούπινγκ δε Λουπ» με τον περίφημο Σερ Ρίκιγκ από την Νέα Υόρκη. Η επίδειξη όμως που έκοβε την ανάσα των επισκεπτών ήταν αυτή του «Φλεγόμενου Αερόστατου».

Το 1938, η ΔΕΘ βιώνει με την σειρά της την άνοδο του Χίτλερ. Ανάμεσα στις σημαίες που κυματίζουν στις πύλες της είναι κι αυτή με τη σβάστικα. Το 1940 κι ενώ η ΔΕΘ έχει μετακομίσει από το Πεδίον του Άρεως όπου γινόταν μέχρι τότε, στον σημερινό της χώρο, η χιτλερική Γερμανία συμμετέχει επίσημα στην έκθεση.

Η Αλβανία κατασκεύασε περίπτερο, χαρακτηριστικό του οποίου ήταν ο Πύργος 23 μέτρων!

Το 1939 η Γερμανία είχε ήδη εισβάλει στην Πολωνία. Παρ’όλα αυτά η Γερμανία συμμετείχε στη ΔΕΘ και μάλιστα με δικό της περίπτερο.

Η 14η ΔΕΘ του 1939 ήταν η τελευταία που έγινε στο Πεδίο του Άρεως. Στις 22/9/1940, ο Γερμανός πρόξενος παραθέτει δεξίωση, πλέκοντας εγκώμια για την Ελλάδα και την έκθεση, λίγες μόλις εβδομάδες προτού ακουστεί το «Όχι» της 28ης Οκτωβρίου.

Ο πόλεμος ξεσπά και πολλοί από τους εκθέτες δεν προλαβαίνουν καν να πάρουν τα πράγματά τους από τους χώρους της ΔΕΘ.

Την περίοδο της Κατοχής οι Γερμανοί χρησιμοποιούν τα περίπτερα σαν αποθήκες, ενώ πριν αποχωρήσουν από τη Θεσσαλονίκη ανατινάζουν τα κτίρια της ΔΕΘ. Η Έκθεση θα μείνει κλειστή για 10 ολόκληρα χρόνια! Οι Γερμανοί βάζουν φωτιά στις εγκαταστάσεις της ΔΕΘ και την ανατινάζουν…

Το 1951 ο πρωθυπουργός Νικόλαος Πλαστήρας ανακοίνωσε ότι η ΔΕΘ θα επαναλειτουργούσε εντός του έτους.

Με αφετηρία την 16η διοργάνωση του 1951, η 16η ΔΕΘ, η πρώτη μεταπολεμική, εγκαινιάστηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 1951. Τότε λειτουργεί κυρίως ως χώρος οικονομικών συναλλαγών και κυριαρχούν η προσπάθεια για ανοικοδόμηση, η ξένη βιομηχανική παρουσία, η ντόπια αγροτική και βιοτεχνική παραγωγή.

Συνολικοί επισκέπτες 543.000, 100.000 εκ των οποίων ήταν από εκτός Θεσσαλονίκης. Το εισιτήριο ήταν 4000δρχ ενώ το εργατικό-υπαλληλικό 2000δρχ.

Το 1952, 773.000 επισκέφτηκαν την έκθεση, ο μεγαλύτερος αριθμός επισκεπτών από 28 πόλεις της Ευρώπης που διοργάνωναν Εκθέσεις.

Το 1953 η λειτουργία της ΔΕΘ -της πρώτης που εγκαινιάζεται από πρωθυπουργό μεταπολεμικά- παρατείνεται επί διήμερο, προκειμένου οι εισπράξεις από την πρώτη ημέρα της παράτασης να διατεθούν για τη στήριξη των πληγέντων από τους σεισμούς σε Ζάκυνθο-Κεφαλονιά.

Το 1954, στο αμερικανικό περίπτερο κατασκευάζεται κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης, σύμφωνα με το λεύκωμα. Οι επισκέπτες μετατρέπονται σε μικρά παιδιά, που κοιτάζουν όλο θαυμασμό και απορία, για πρώτη φορά, τον εαυτό τους σε μια οθόνη τηλεόρασης.

Η διοργάνωση του 1955, όπως και γενικότερα όλη η ελληνική ιστορία, σημαδεύεται από τον διωγμό των Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη. Το περίπτερο της Τουρκίας στη ΔΕΘ κλείνει πριν από τη λήξη της έκθεσης.

Το 1956 την παράσταση στη ΔΕΘ κλέβουν τα εντυπωσιακά συντριβάνια που οι επισκέπτες τα κοιτάνε με θαυμασμό και δέος.

Στη ΔΕΘ επινοήθηκε μάλιστα και ο φραπέ, όταν ο Δημήτρης Βακόνδιος, το 1957, ξέμεινε από ζεστό νερό κι έβαλε στον καφέ κρύο…

Το 1958, Τσιτσάνης, Καζαντζίδης και Μαρινέλλα ανεβάζουν στα τραπέζια τους επισκέπτες της ΔΕΘ.

Το 1959 η ΔΕΘ ειναι πια μια από τις πιο καταξιωμένες εκθέσεις σε παγκόσμιο επίπεδο.

Ακόμη, ξεκινάει το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (αρχικά ως Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου). Ήταν μια ιδέα του Λίνου Πολίτη και του Παύλου Ζάννα που υιοθετήθηκε αμέσως από την ΔΕΘ

Το 1963 λόγω ενός βραχυκυκλώματος το περίπτερο της Πειραϊκής Πατραϊκής παίρνει φωτιά.

Το 1964, καλλίγραμμα και πανέμορφα μοντέλα μαγνητίζουν τους επισκέπτες της έκθεσης. Ανάμεσα σ’ αυτά η Miss Kosmos Κορίνα Τσοπέη, Μις ΗΠΑ, Μπόμπι Τζόνσον.

Mετά την πτώση του Γεώργιου Παπανδρέου, κανένας πολιτικός δεν εμφανίζεται για να εγκαινιάσει την ΔΕΘ το 1965.

Η ΔΕΘ του 1967 γίνεται λίγους μήνες μετά το πραξικόπημα και την εγκαθίδρυση της Χούντας στην Ελλάδα. Το άσμα που ακούγεται από το ραδιόφωνο είναι «Ολόκληρος ο κόσμος από την καρδιά της Θεσσαλονίκης».

Το 1969, εγκαινιάζεται ο πρώτος όροφος του πύργου του ΟΤΕ ο οποίος φτάνει τα 25 μέτρα.

«Πρωταθλητής εγκαινίων» στη ΔΕΘ ήταν ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ο οποίος εγκαινίασε συνολικά 14 Εκθέσεις.

Αξιομνημόνευτη είναι και η δήλωση που είχε κάνει το 1974: «Εγκαινιάζω την πρώτη μεταπελευθερωτική περίοδο της ΔΕΘ».

«Χτυπήστε εμένα όχι τη Δήμητρα. Εγώ κυβερνώ κύριε» είχε αναφέρει από την ΔΕΘ ο Ανδρέας Παπανδρέου χρόνια αργότερα. Μία ατάκα που έμεινε στην ιστορία, όπως και οι αναφορές του στην «αλλαγή» από τον ίδιο στη Θεσσαλονίκη.

Από το 1980 και μετά η έκθεση αποκτά όλο και εμπορικότερο χαρακτήρα.