Λάζαρος Λαβασίδης: Ένα πείραμα εν αναμονή

“NO FARMER - NO FOOD - NO FUTURE”: Η παραπάνω αναρτημένη πινακίδα στον προφυλακτήρα ενός από τα τρακτέρ που κατέκλυσαν την Τρίτη που μας πέρασε την πλατεία Συντάγματος καθρεφτίζει εύγλωττα την απόγνωση μίας παραγνωρισμένης και -εν πολλοίς- αδικημένης, κατηγορίας επαγγελματιών.

Γράφει ο Πολιτευτής του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής Π.Ε. Φλώρινας, Λάζαρος Λαβασίδης

Δυστυχώς, αυτή η απόγνωση πέρασε προχθές στα ψιλά των εφημερίδων και της καθημερινότητάς μας, χωρίς να μας βοηθήσει να συνειδητοποιήσουμε την απλή, σπαρακτική αλήθεια που εμπεριέχει:

Εξηγούμαι: Εδώ και δεκαετίες οι αγροτικές κινητοποιήσεις στο τέλος του χειμώνα λειτουργούν για τους βολεμένους μικροαστούς ως πολιτικό φοκλόρ, που τους ταρακουνάει από τη βολική ραστώνη τους. Εύκολα θα διέκρινε κάποιος σε αυτή την παρατήρηση μία δόση ειρωνικής αλήθειας, καθώς τα μπλόκα του Φλεβάρη, τα χυμένα στην άσφαλτο γάλατα και οι εμπρησμοί στις θημωνιές συντροφεύουν από παλιά τις μνήμες τουλάχιστον των συνομηλίκων μου και, συχνά στο παρελθόν, συνοδεύονταν από δηκτικά σχόλια σχετικά με τις, δυσανάλογες σε πολλές περιπτώσεις, αγροτικές επιδοτήσεις που μετατρέπονταν εν μια νυκτί σε καταναλωτικά αγαθά και απολαύσεις, υπηρετώντας, έστω και για λίγο, το όνειρο κάποιων από τους λειτουργούς της πρωτογενούς παραγωγής για βίο τρυφηλό.

Έτσι και φέτος, λίγο πριν από την έναρξη των βαρβάτων αγροτικών εργασιών, οι διεκδικήσεις των Αποστόλων της γης βρίσκουν πάλι φωνή και ξεσκονίζουν τον παλμό τους, καθώς πασχίζουν με δυναμισμό να αυτοτοποθετηθούν στο φοβερό χειρουργικό τραπέζι όπου η κάθε κυβέρνηση ανατέμνει και ακρωτηριάζει τις απαιτήσεις και τα επιχειρήματα των διαφόρων επαγγελματικών κατηγοριών.

Από παλιά είναι γνωστή τόσο η εξέλιξη κάθε παρόμοιας διεκδικητικής προσπάθειας, όσο και το τέλος της: κολοβωμένες οι απαιτήσεις από τις κυβερνητικές επεμβάσεις, φιμωμένα και παραμορφωμένα τα επιχειρήματα από τα Μέσα Ενημέρωσης. Το ίδιο παιχνίδι παίζεται επί δεκαετίες και, κάθε χρονιά, οι δυνάμεις που συγκρούονται, αποσύρονται αυτάρεσκα μετά από λίγες εβδομάδες αντιπαραθέσεων, κατακάθεται ο κουρνιαχτός και οι ουσιαστικές λύσεις για τα χρονίζοντα και διογκούμενα προβλήματα μετατίθενται για τις καλένδες. Πάντα επικρατεί η παρανοϊκή Σισύφεια λογική ότι η επόμενη χρονιά είναι προσφορότερη για την επίλυση των προβλημάτων της προηγούμενης χρονιάς. Ο ορισμός της αυτοκαταστροφής αποθεώνεται ξανά και ξανά.

Όμως, αυτή τη φορά, σε αυτή τη χρονιά, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά: η τεράστια καταστροφή στη Θεσσαλία, που είναι η καρδιά του αγροτοκτηνοτροφικού τομέα της χώρας, καθιστά πιο ευάλωτο από ποτέ το παρόν και το μέλλον της πρωτογενούς παραγωγής στην Ελλάδα. Μηδενική παραγωγή σε μία τεράστια περιοχή σημαίνει αλλαγή στις οικονομικές παραμέτρους, άρα, λογικά, θα πρέπει να σημάνει συναγερμό στους κρατούντες.

Αντί γι αυτό, η κυβέρνηση δε διστάζει, απειλώντας δια μέσου υπουργού της, να εκβιάζει την ψήφο των αγροτών της Θεσσαλίας στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές, ώστε να υποστηρίξουν τον εκλεκτό της στις Περιφερειακές εκλογές. Δε διστάζει να διαλύσει τον ΟΠΕΚΕΠΕ, ο οποίος ενέκρινε φέτος τις μικρότερες αποζημιώσεις από ιδρύσεώς του, χάνοντας την τεράστια ευκαιρία να διανείμει στους δικαιούχους πάνω από 500 εκατομμύρια ευρώ επιχορηγήσεων από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κωλυσιεργεί στην αναθεώρηση του κανονισμού του ΕΛΓΑ, που θα ήταν κομβικής σημασίας ώστε να αυτοματοποιηθούν οι αποζημιώσεις και να μην απαιτούνται επαναλαμβανόμενες πρωθυπουργικές παρεμβάσεις για να αποδεσμεύονται τα σχετικά κονδύλια. Αλλά, πάλι, οι “κακοπροαίρετοι” ισχυρίζονται πως για αυτόν ακριβώς το λόγο κωλυσιεργούν οι έχοντες τα ηνία, δηλαδή για να ενισχύεται το φιλοαγροτικό προφίλ του πρωθυπουργού, κάθε φορά που παραχωρεί ψιχία στους πληβείους…..

Είναι φανερό ότι οι αγρότες, που παλεύουν να αντέξουν το αυξανόμενο κόστος παραγωγής και να επιβιώσουν εισπράττοντας μειωμένες τιμές από τη διάθεση των προϊόντων τους σε μία παγκοσμιοποιημένη αγορά -που την απασχολούν οι αριθμοί και όχι τα πρόσωπα-, δε θα αντέξουν για πολύ ακόμη.

Ας αναλογιστούμε λοιπόν το δυστοπικό σενάριο που αφορά μία περιοχή της πατρίδας μας με πλούσιο παρελθόν στην πρωτογενή παραγωγή, πχ τη Δυτική Μακεδονία: είναι μία Περιφέρεια που δε διαθέτει πια αρκετούς κατά κύριο επάγγελμα αγρότες και κτηνοτρόφους, ούτε βοηθητικά χέρια, για να δουλέψουν τη μία και μοναδική ετήσια σοδειά. Αυτή η γωνιά του χάρτη απειλείται πλέον με αφανισμό από την απολιγνιτοποίηση και την απότομη φτωχοποίηση του πληθυσμού, αποστραγγίζεται από την αστυφιλία και τη μετανάστευση των νέων, πληγώνεται θανάσιμα από την εγκατάλειψη και αδιαφορία της Πολιτείας. Ποια είδηση θα μπορούσε να ηχήσει χαρμόσυνα στα αυτιά αυτών των κουρασμένων, θυμωμένων και απογοητευμένων συμπολιτών μας για να τους στηρίξει και να τους ανανεώσει την ελπίδα, όταν η ίδια η κυβέρνηση ευλογεί με τροπολογίες την παραχώρηση σε ιδιωτικές κοινοπραξίες χιλιάδων καλλιεργήσιμων, εύφορων και ποτιστικών στρεμμάτων, όπως αυτά που θα προέκυπταν από την ανάπλαση των ανενεργών λιγνιτωρυχείων στο Αμύνταιο και στην Πτολεμαΐδα;

Η Δυτική Μακεδονία μπορεί να λειτουργήσει ως προπομπός αλλαγής στην αναπτυξιακή φιλοσοφία για την Ελληνική Περιφέρεια. Δε διαθέτει θάλασσα, αλλά έχει αρκετές υπέργειες και υπόγειες πηγές υδάτων και εύφορο έδαφος για να καλλιεργηθούν τα εξαιρετικά της προϊόντα: τα ροδάκινα, τα αμπέλια, οι πατάτες, τα μήλα, τα φασόλια, οι πιπεριές, τα μανιτάρια, τα κηπευτικά προϊόντα, είναι μόνο κάποια από τα μοναδικά δώρα της μάνας γης που πρέπει να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο, αν θέλουμε να μειωθεί κάπως το ελλειμματικό ισοζύγιο εισαγωγής-εξαγωγής τροφίμων, που φέτος μετράει πάνω από 10 δις ευρώ σε εισαγωγές βρώσιμων προϊόντων, γεγονός που έχει στραγγαλίσει την ελληνική πρωτογενή παραγωγή.

Η ένδεια των καιρών μας υποδεικνύει ότι στ’αλήθεια δεν έχουμε πολλές επιλογές: οφείλουμε να χρησιμοποιήσουμε τα χρηματοδοτικά εργαλεία που μας παρέχει η διαδικασία της απολιγνιτοποίησης και να κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο για να ανθίσει η μοναδική ευκαιρία αναστροφής της φθίνουσας πορείας που χαρακτηρίζει τις κοινωνίες της Δυτικής Μακεδονίας.

Αντί να αφήνουμε μία κακογραμμένη και εκδικητική για τα συμφέροντα των Ευρωπαίων αγροτών ΚΑΠ να υπονομεύει ανεπανόρθωτα το μέλλον τους, οφείλουμε όλοι, από τη θέση του ο καθένας μας, να υποστηρίξουμε άμεσα την πρωτογενή παραγωγή με επενδυτικά έργα πνοής. Ας μην κάνουμε πίσω πχ στην ολοκλήρωση του αναδασμού της γης, σε ένα επαρκές συγκοινωνιακό δίκτυο, στην κατασκευή εκτεταμένου αρδευτικού δικτύου, στην εκπαίδευση των αγροτών και στην ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας, στη διασφάλιση νερού και πράσινης ενέργειας για τις επιχειρήσεις τους μέσα από μικρές κοινοπραξίες, στην επένδυση για μονάδες μεταποίησης προϊόντων στον τόπο παραγωγής τους καθώς και στη θέσπιση προστατευτικών δικλείδων για άμεση καταβολή αποζημιώσεων, όπου αυτές δικαιολογούνται.

Η επιτυχία ενός τέτοιου πειράματος στη Δυτική Μακεδονία μπορεί να αποτελέσει παράδειγμα για όλη τη χειμαζόμενη Ελληνική Περιφέρεια. Όταν επιστρέφουμε σε αυτά που η συλλογική κυτταρική μας μνήμη αναγνωρίζει ως δικά μας και τα στηρίζουμε με ειλικρίνεια και επιμονή, τότε η ελπίδα μπορεί να ανθίσει πάλι. Μόνο που αυτό πρέπει να γίνει αμέσως τώρα. Αλλιώς, οι δυσμενείς επιπτώσεις στη γενιά μας και στις γενιές που έρχονται θα είναι μη αντιστρεπτές.

Αν αφήσουμε την ευκαιρία να ξεγλιστρήσει από τα χέρια μας, αν δε στηρίξουμε τις δίκαιες διεκδικήσεις των αγροτών, τότε θα φτάσει και σε εμάς το καταστροφικό τσουνάμι και θα διαλύσει τους ανθρώπους και τις κοινωνίες. Μάλιστα, θα ήταν φρόνιμο να μη λησμονούμε μία βασική γνώση ως προς το τσουνάμι: το μέγεθός του είναι ορατό και μετρήσιμο όταν ο χρόνος αντίδρασης για τη σωτηρία είναι μηδενικός.