Χατζηπαναγής

Υπάρχουν πολλές σημαδιακές ημερομηνίες που θυμόμαστε κάθε χρόνο. Είναι οι περίφημες "επέτειοι" που μας θυμίζουν μεγάλες επιτυχίες, ενδεχομένως και τεράστιες απογοητεύσεις. Για το ελληνικό ποδόσφαιρο η σημερινή θα έπρεπε να έχει καρφιτσωθεί στη συνείδηση όλων όσων αγάπησαν την μπάλα. Σαν σήμερα (7/12) πριν από 45 χρόνια, ξεκινούσε μια διαδρομή γεμάτη χορευτικές ντρίπλες, απίθανα γκολ, απίστευτες πάσες και μια καθολική αναγνώριση από τους οπαδούς όλων των ομάδων. Στο γήπεδο της Βέροιας, το οποίο χρησιμοποιούσε ο Ηρακλής

Ο Έλληνας Μαραντόνα, όπως τον αποκάλεσαν τα ξένα ΜΜΕ, αν και ο ίδιος μιλώντας κάποτε στο Contra.gr είχε πει ότι δεν του αρέσει να τον συγκρίνουν ούτε με τον μακαρίτη πια Ντιέγκο, ούτε με το Λιονέλ Μέσι. Προτιμούσε να είναι ο ... δικός μας Χατζηπαναγής, ο τρομερός μπαλαδόρος που ήρθε από την Τασκένδη και χάρισε ορισμένες από τις πιο αξιομνημόνευτες στιγμές του ελληνικού ποδοσφαίρου. Ναι, ο Χατζηπαναγής όχι μόνο δεν υπερβάλλει θεωρώντας επί της ουσίας τον εαυτό του ισάξιο του Μαραντόνα και του Μέσι. Η κλάση του, το ποδοσφαιρικό του dna ήταν απ' αυτή την πάστα. Των κορυφαίων του πλανήτη. Με αυτούς, άλλωστε, έπαιξε μαζί το 1984 όταν συμμετείχε σε φιλανθρωπικό παιχνίδι της Μικτής Κόσμου

Ο "άνθρωπος που μπορούσε να ντριπλάρει μέσα σε ένα τηλεφωνικό θάλαμο", το παιδί που "το γέννησε η μπάλα", ο "Νουρέγεφ", ο "Χατζηπαναγιά μου ένας παίκτης" (ορισμένες από τις εμπνεύσεις των Ελλήνων αθλητικών συντακτών να τον περιγράψουν στο χαρτί, η τελευταία είναι και τίτλος του Φαίδωνα Κωνσταντουδάκη). Αυτός που γέμιζε το Καυτατζόγλειο με κόσμο κι ας μην ήταν φίλοι του Ηρακλή, δεν είχε σημασία. Πλήρωναν και έβλεπαν απίθανα πράγματα:

✐Το ... κυνηγητό χωρίς να μπορέσουν να τον σταματήσουν των αμυντικών του Ολυμπιακού στο νικηφόρο, για τον Ηρακλή, τελικό του Κυπέλλου το 1976 στη Φιλαδέλφεια, με τα δυο μαγικά γκολ που ουσιαστικά τον σύστησαν σε όλη την ποδοσφαιρική Ελλάδα, καθώς ο τρομερός αγώνας (κανονικό ματς 2-2, παράταση 4-4, 6-5 για τον Ηρακλή στα πέναλτι) είχε μεταδοθεί από την τηλεόραση.

✎Η ντρίπλα στον Παναγιώτη Στυλιανόπουλο, όταν τον πέρασε με ένα αδιανόητο τρόπο σηκώνοντας την μπάλα με ένα απίστευτο τακουνάκι σε αγώνα εναντίον της ΑΕΚ

✐Η πάσα με το τακουνάκι, χωρίς να βλέπει κι ενώ έχει κάνει μια μαγική κίνηση παρασύροντας όλη την άμυνα του Παναθηναϊκού (ο Δημήτρης Αδάμου έχασε μοναδική ευκαιρία) στο περίφημο 2-2 με τους "πράσινους", όπου εκτός των άλλων ρίχνει κάτω τον Γρηγόρη Ταράση ενώ σερβίρει έτοιμο γκολ στον Ντούσαν Μιτόσεβιτς που παρόλα αυτά με ένα περίεργο τρόπο καταφέρνει να αστοχήσει (και ο Ηρακλής δεν μπόρεσε να πάρει τη νίκη, που ενδεχομένως να του έδινε το πρωτάθλημα).

✎Γκολ με φάουλ, με πέναλτι και με ... κόρνερ (η σπεσιαλιτέ του). Ντρίπλες χωρίς έλεος, πάσες που δεν καταλάβαιναν καλά-καλά οι συμπαίκτες του, τακουνάκια, σουτ με φάλτσο, σουτ ευθύβολα, κεφαλιές και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να φανταστεί πως τον ευχαριστεί μέσα στο γήπεδο.

Ο ποδοσφαιριστής που θα μπορούσε να αγωνιστεί σε οποιαδήποτε ομάδα της Ευρώπης εκείνης της εποχής (άλλωστε τον ζήτησαν η Άρσεναλ και η Λάτσιο, τον φιλοξένησε η Στουτγκάρδη και του είχε κάνει μια μυθική πρόταση ο Κόσμος της Νέας Υόρκης) αλλά έπεσε στην εποχή που το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα ζούσε στην εποχή του ... δελτίου.

Κι ο παίκτης που θα ανέβαζε δύο και τρία επίπεδα την Εθνική Ομάδα, στην οποία αγωνίστηκε μόλις μια φορά (σε ένα φιλικό με την Πολωνία) καθώς η σοβιετική γραφειοκρατία και κυρίως η έλλειψη διπλωματίας και θέλησης της ΕΠΟ έκλεισαν την πόρτα του αντιπροσωπευτικού μας συγκροτήματος. Σε ποιον; Στον κορυφαίο Έλληνα ποδοσφαιριστή όπως ψηφίστηκε το 2003, με αφορμή τα 50 χρόνια της UEFA και την ανάδειξη των αντίστοιχων παικτών σε όλη την Ευρώπη. Το να μην παίζει ο Χατζηπαναγής στην Εθνική, έμοιαζε σα να ξεκινούσε κάθε αγώνας της Ελλάδας και να βάζαμε ... ένα αυτογκόλ.

Όλα ξεκίνησαν, όμως, στη Βέροια. Ο Βάσια (έτσι τον λέγαμε εμείς στην Ελλάδα, στην Σοβιετική Ένωση τον φώναζαν ... Λάκη ή σκέτο Βασίλη, ή Χότζα προσωνύμιο που του κόλλησαν οι Ουζμπέκοι, αναγνωρίζοντας την ανωτερότητά μέσα στο γήπεδο) είχε έρθει (με τρένο) στις 22 Νοεμβρίου, ήταν να αγωνιστεί στις 29 του μήνα, αλλά ένας μικροτραυματισμός ανέβαλε το ντεμπούτο του για τις 6/12. Τρεις χιλιάδες οπαδοί του Ηρακλή ακολούθησαν την ομάδα τους μέχρι τη Βέροια για να δουν το πρώτο ματς του Χατζηπαναγή, η μεταγραφή του οποίου είχε προκαλέσει αίσθηση σε όλη την Ελλάδα και άκρατο ενθουσιασμό στους "κυανόλευκους".

Ο Ηρακλής βρέθηκε να χάνει 1-0 από γκολ του Θόδωρου Μπεργελέ που με μια ωραία κεφαλιά είχε νικήσει τον Γρηγόρη Φανάρα, μόλις στο τέταρτο λεπτό. Ο Χατζηπαναγής δεν άργησε να απαντήσει. Δυο λεπτά μετά το γκολ, πέρασε πέντε αντιπάλους του και με τακουνάκι πάσαρε στον Τάκη Νικολούδη που αστόχησε από πλεονεκτική θέση. Μια παρόμοια φάση έκανε και στο 12', όταν πάλι πέρασε όσους βρήκε μπροστά του και πλάσαρε για να αποκρούσει πάνω στη γραμμή ο Γιώργος Καψιμάλης.

Σύμφωνα με την "Ελευθεροτυπία" και τον ανταποκριτή της οι οπαδοί του Ηρακλή "ενθουσιάστηκαν από τον Χατζηπαναγή", αν και όπως σημειώνεται "στο δεύτερο ημίχρονο οι παίκτες του Ηρακλέους βεντετίζοντες και αδιαφορούντες προσπαθούσαν περισσότερο να "απομακρύνουν" τον Χατζηπαναγή, παρά να κερδίσουν τους Αθηναίους. Οι παίκτες του Σάνον μετά την εμφάνιση-έκπληξη του "Ρώσου" στο πρώτο ημίχρονο έπαιζαν με τέτοιο τρόπο λες και ο νέος τους συμπαίκτης δεν υπήρχε στο γήπεδο"

Δεν ξέρουμε, βέβαια, αν όλα αυτά είναι αλήθεια. Πολλές φορές οι ... παλιοί μιας ομάδας δεν βλέπουν με καλό μάτι ένα "νέο" που μπαίνει μέσα και κλέβει την παράσταση. Μπορεί να γινε ό,τι περιγράφεται στην ανταπόκριση του ματς, το μαγικό ταλέντο του Χατζηπαναγή, ωστόσο, πρώτοι απ' όλους το έβλεπαν στις προπονήσεις οι ποδοσφαιριστές του Ηρακλή. Αυτοί ήξερα τι μπορεί να κάνει ο προικισμένος με θεϊκό ταλέντο συμπαίκτης τους.

Πολλοί ... έχαναν στοιχήματα όταν τολμούσαν να τον προκαλέσουν. Ο συγχωρεμένος Ζόραν Αντονίεβιτς, πολύ καλός τεχνίτης, του είπε μια μέρα να δοκιμάσουν από το σημείο του πέναλτι να χτυπήσουν δέκα πέναλτι σημαδεύοντας το οριζόντιο δοκάρι. Ο Σέρβος το πέτυχε δυο φορές. Ο Βάσια... οκτώ. Ενδεχομένως ο πολύ θρασύς στα όρια της ειρωνείας του αντιπάλου, "Ρώσος" να τους είχε αιφνιδιάσει όλους σε εκείνη την πρεμιέρα. Μέχρι να τον συνηθίσουν, θα έπρεπε να περάσει και ένα εύλογο χρονικό διάστημα.

Παρόλα αυτά κι αφού οι Περιστεριώτες έχασαν μεγάλη ευκαιρία στο 73' όταν ο βιρτουόζος Σέρτζιο Εσπινόζα (απόκτημα του Ατρομήτου από την Καλαμάτα) είχε δοκάρι, ο Ηρακλής ισοφάρισε οκτώ λεπτά πριν από το τέλος. Ο Χατζηπαναγής εκτέλεσε κόρνερ με μαεστρία και ο Καψιμάλης έκανε χέρι. Το πέναλτι χτύπησε εύστοχα ο αρχισκόρερ του Ηρακλή και έμεινε το 1-1 ως το πρώτο σκορ αγώνα του Ηρακλή με τον μεγάλο άσο στην ενδεκάδα του.

Ο Χατζηπαναγής είχε παίξει και στα 90 λεπτά μαζί με τους Φανάρα, Ζαφειρίδη, Χριστοφορίδη, Σεντελίδη, Τουμπόγλου, Δεληγιάννη (58' Κακαρινέλης), Πανταζή, Κουσουλάκη, Γκέσιο, Νικολούδη. Η σύνθεση του Ατρομήτου: Κωνσταντινίδης (73' Κόκκινος), Κ.Μισαηλίδης, Κώτσος, Ράπτης, Καψιμάλλης, Τάμπρατζης, Σ.Μισαηλίδης, Κώτσαλος, Ράμφος, Εσπινόζα

Το 1975 ο Χατζηπαναγής ήταν 21 ετών και το όνομά του στην Σοβιετική Ένωση ήταν μέσα στα μεγαλύτερα του ποδοσφαίρου της αχανούς χώρας. Φορώντας τη φανέλα της Παχτακόρ, ο Έλληνας άσος, που είχε γεννηθεί το 1954 στην Τασκένδη. Ο πατέρας του Κυριάκος, με καταγωγή από την Κύπρο και η μητέρα του (με ρίζες από την Κωνσταντινούπολη) είχαν βρεθεί στο τωρινό Ουζμπεκιστάν (τότε δημοκρατία της ΕΣΣΔ) μετά τον εμφύλιο πόλεμο, όπως χιλιάδες Έλληνες πρόσφυγες.

Ο Βασίλης ξεχώρισε από μικρός για την ικανότητα του να παίζει ποδόσφαιρο προδιαγραφών και από την Ντιναμό Τασκένδης όπου ξεκίνησε να παίζει μπάλα, πήγε γρήγορα στην Παχτακόρ την κορυφαία ομάδα της περιοχής που αργότερα (το 1979) έγινε πασίγνωστη δυστυχώς για το τραγικό αεροπορικό δυστύχημα, όταν ολόκληρη η ομάδα ξεκληρίστηκε.

Αν ο Χατζηπαναγής δεν είχε πάρει το τρένο για την Ελλάδα, μπορεί να βρισκόταν σε εκείνο το αεροσκάφος, μαζί με τους δυο καλούς του φίλους, Μίσα Αν και Βελόντια Φεντόροφ. Μαζί, άλλωστε, είχαν παίξει στην ολυμπιακή ομάδα της ΕΣΣΔ (η οποία το 1976 πήρε το αργυρό μετάλλιο στο Μόντρεαλ) στην οποία ο μετέπειτα μαέστρος του Ηρακλή είχε παίξει τέσσερις φορές, σημειώνοντας και ένα γκολ. Για άλλους μια τέτοια συμμετοχή ήταν ευκαιρία, για τον Βασίλη αποδείχτηκε ένα αξεπέραστο εμπόδιο.

Μπορεί πάλι να ήταν σε κάποια μεγάλη ομάδα της Σ. Ένωσης, καθώς η Σπαρτάκ και η Τορπέντο Μόσχας είχαν εκδηλώσει ενδιαφέρον για τη μεταγραφή του τρομερά ταλαντούχου αριστεροπόδαρου επιθετικού μέσου από την Παχτακόρ. Σε ένα ματς κόντρα στην Ζόρια (4-2), όπως έχει πει ο ίδιος, πέτυχε ένα από τα ωραιότερα γκολ της καριέρας του, όταν κατά την προσφιλή τακτική του πέρασε όλους τους αντιπάλους του, περνώντας την μπάλα πάνω από τον τερματοφύλακα με ένα τακουνάκι (όπως με τον Στυλιανόπουλο). Την επόμενη μέρα ένα περιοδικό, κυκλοφόρησε με τη φωτογραφία του δίπλα σε ένα σκιέρ, παρομοιάζοντας τις ντρίπλες του με τα σλάλομ!

Στην Παχτακόρ ο νεαρός Έλληνας περνούσε, για τα δεδομένα της εποχής (και της Σ.Ένωσης) μια χαρά. Είχε αυτοκίνητο (Ζιγκούλι) και διαμέρισμα. Η καριέρα του προδιαγραφόταν λαμπρή καθώς το 1975 σε μια ανασκόπηση των Σοβιετικών για τους καλύτερους ποδοσφαιριστές της χώρας ανά θέση, για το αριστερό άκρο, καλύτερος του ήταν μόνο ο Ολέγκ Μπλαχίν. Η Ντιναμό Κιέβου (του Βαλερί Λομπανόφσκι) ήταν η καλύτερη ομάδα της ΕΣΣΔ εκείνα τα χρόνια, κάτοχος του Κυπέλλου ΟΥΕΦΑ (το 1975) αλλά και του ευρωπαϊκού Spe