H απειλή του ISIS στο κατώφλι της Ευρώπης

Ο πρόεδρος Ομπάμα, που ήδη σκέφτεται τις αποτυχίες της δεύτερης θητείας του, έχει πει πως λυπάται για το ότι οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της παρενέβησαν στη Λιβύη το 2011, εκτοπίζοντας τον πρόεδρο Μουαμάρ Καντάφι, χωρίς κατάλληλο σχέδιο για την μετα-Καντάφι εποχή. Είναι αξιοπερίεργο το γεγονός ότι ο Ομπάμα και οι σύμμαχοί του δεν είχαν ένα σχέδιο για τη νέα

Λιβύη: είχαν το παράδειγμα της εισβολής στο Ιράκ το 2003. Ο πόλεμος κερδήθηκε γρήγορα, αλλά αυτό που ακολούθησε μας στοιχειώνει ακόμα, εν μέρει επειδή η πολεμική προσπάθεια δεν έγινε παράλληλα με μια έντονη προσπάθεια ειρήνευσης.

Η ομιλία του προέδρου Τζορτζ Μπους στο αεροπλανοφόρο USS Abraham Lincoln τον Μάιο του 2003 – «οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι σύμμαχοί τους έχουν επικρατήσει»- εκφράστηκε και από το συγκρατημένο χαμόγελο της τότε Υπουργού Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον σε έναν δημοσιογράφο, όταν άκουσε για τον θάνατο του Καντάφι. «Ήρθαμε, είδαμε, πέθανε» είπε. Και οι δύο νόμιζαν ότι η απελευθέρωση των δυτικών στρατιωτικών δυνάμεων από τους δικτάτορες διευθέτησε το θέμα. Και οι δύο ξέρουν ότι έκαναν λάθος.

Η ομιλία του Μπους, που πλέον είναι γνωστή ως η ομιλία «Αποστολή εξετελέσθη» (στην πραγματικότητα, είπε: «Η αποστολή συνεχίζεται») αφορά τον ιδεαλισμό: «Δεκαετίες με ψέματα και ο εκφοβισμούς δεν μπορούσαν να αναγκάσουν τον ιρακινό λαό να αγαπήσει τους καταπιεστές του ή να επιθυμεί την υποδούλωση. Οι άνδρες και οι γυναίκες σε κάθε πολιτισμό χρειάζονται ελευθερία, όπως χρειάζονται τροφή και νερό και αέρα». Αλλά τώρα, η ρητορική αυτή φαίνεται κενή. Το κενό που δημιουργήθηκε από την πτώση του τυράννου δεν έφερε δημοκρατία (ή τουλάχιστον όχι αρκετή), αλλά παλιά φέουδα, μίση και διχασμούς - και, πάνω απ 'όλα, την αναζωπύρωση των μαχητών της τζιχάντ, της Αλ Κάιντα, του Ισλαμικού Κράτους και άλλων.

Όπως και στο Ιράκ, η Λιβύη δεν είδε καμία σταθερότητα μετά την ανατροπή του τυράννου της Καντάφι. Ο πρώτος εκλεγμένος πρωθυπουργός, Μουσταφά Αμπού Σαγκούρ, εκδιώχθηκε μέσα σε ένα μήνα. Σε τέσσερα χρόνια, η χώρα είχε επτά πρωθυπουργούς. Οι ένοπλες ισλαμικές ομάδες άνθισαν - δεν υπάρχει κανένας αξιόπιστος στρατός για να τις καταστείλει- και τώρα ελέγχουν μέρη του κράτους. Μια τζιχαντιστική κυβέρνηση κυνήγησε την εκλεγμένη κυβέρνηση από την πρωτεύουσα Τρίπολη και κυβερνά εκεί. Η διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση στριμώχτηκε στο ανατολικό λιμάνι της πόλης Τομπρούκ - που οι παλαιότεροι Ευρωπαίοι θυμούνται ως την περιοχή που έγινε μια από τις μεγάλες μάχες του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και ήταν το πρώτο σημάδι ότι ο πόλεμος θα μπορούσε να στραφεί εναντίον των Ναζί.

Υπολογίζεται ότι 10.000 (με συντηρητικούς υπολογισμούς) έχουν πεθάνει στο χάος που ακολούθησε την πτώση του Καντάφι. Ένας από αυτούς ήταν και ο πρέσβης των ΗΠΑ, J. Christopher Stevens, που σκοτώθηκε σε μια επίθεση στο Προξενείο των ΗΠΑ στη Βεγγάζη τον Σεπτέμβριο του 2012. Το μήνυμα έφτασε και στο εσωτερικό: Καλύτερα ένας δικτάτορας που καταδικάζεις από τους αντάρτες που δεν μπορείς να ελέγξεις (και μπορεί να σε μισούν περισσότερο).

Χωρίς καμία στρατιωτική επιλογή, η μόνη ελπίδα είναι να φέρουμε τα αντίπαλα μέρη σε κάποιο είδος συνομιλιών. Νωρίτερα αυτόν το μήνα, ο ειδικός εκπρόσωπος του ΟΗΕ στη Λιβύη, Bernardino Leon, δήλωσε ότι μια συμφωνία θα μπορούσε να είναι κοντά - για να μιλήσουμε, και τίποτα περισσότερο- και ίσως ούτε καν αυτό. Ωστόσο, οι αντιμαχόμενες ομάδες είναι τόσο γεμάτες μίσος και πικρία η μία απέναντι στην άλλη, τόσο πεπεισμένες για τη δική τους αρετή και την κακία των άλλων, που οποιαδήποτε συμφωνία φαίνεται αδύνατη – και αν επιτευχθεί, εύθραυστη.

Και οι τζιχαντιστές έχουν ένα διαπραγματευτικό ατού: τις μάζες που αναζητούν ευρωπαϊκό άσυλο. Είναι τρομακτικό ότι αυτή είναι η χώρα από την οποία χιλιάδες μετανάστες από όλη την Αφρική και τη Μέση Ανατολή εξακολουθούν να ξεχύνονται στη Μεσόγειο, διακινδυνεύοντας να πνιγούν από τη λαχτάρα τους για μια καλύτερη ζωή. Προέρχονται από χώρες όπου οι ισλαμικές ομάδες απειλούν την κυβέρνηση, ή όπως στη Λιβύη, ισχυρίζονται ότι είναι κυβέρνηση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει τόσο απελπισμένα να σταματήσει αυτή τη φυγή που έχει προτείνει τη στρατιωτική δράση εναντίον των δουλεμπόρων, ένα σχέδιο που προκάλεσε τον χλευασμό της αποκαλούμενης κυβέρνησης της Τρίπολης- της Εθνικής Κυβέρνησης Σωτηρίας. Ο υπουργός Εξωτερικών της, Μοχάμεντ Ελ-Γκιριάνι, προειδοποίησε ότι η Λιβύη «θα αντιμετωπίσει» οποιαδήποτε δύναμη προσπαθήσει να πραγματοποιήσει την απειλούμενη καταστροφή: Εάν αυτό πρέπει να αποφευχθεί, «θα μιλήσουν μαζί μας». Μία αραβική πρωτεύουσα είναι πλέον υπό τον έλεγχο των τζιαντιστών. Είναι επίσης σε μία χώρα που βρίσκεται πιο κοντά στα σύνορα της ΕΕ. Εδώ και δύο δεκαετίες, μας είχαν προειδοποιήσει ότι τα «αποτυχημένα κράτη» είναι μια μεγάλη απειλή για την ασφάλεια της Δύσης: είναι έντονα σαφές ότι η προειδοποίηση ήταν σωστή.

blogs.reuters.com

Διαβάστε περισσότερα