Γιατί ο κόσμος δεν χρειάζεται άλλες δαπανηρές εξτραβαγκάντζες

Από το Παγκόσμιο Κύπελλο ως τις συνόδους της G8, πολλές χώρες πληρώνουν ένα υπέρογκο τίμημα για τη φιλοξενία αυτής της άσκοπης προβολής, σχολιάζει ο Simon Jenkins στον Guardian.

Την Τρίτη το βράδυ ένας δυνατός θόρυβος ακούστηκε στην πλατεία του Κοινοβουλίου: κάποιοι Βραζιλιάνοι που κουνούσαν σημαίες. Ρώτησα έναν από αυτούς γιατί διαμαρτύρονται. Εξαιτίας, είπε, της σπατάλης των χρημάτων για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Εδώ είμαστε και πάλι. Η Βραζιλία έχει εξαπατηθεί, επειδή σπατάλησε 13 δις δολάρια για το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου του επόμενου έτους και στη συνέχεια θα χρειαστεί να αποσπάσει ένα ανάλογο ποσό από την Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή για να φιλοξενήσει τους Αγώνες του 2016. Η αριστερή ηγέτιδα της Βραζιλίας, Ντίλμα Ρούσεφ, κληρονόμησε τους αγώνες από τον λαϊκιστή προκάτοχό της, Λούλα ντα Σίλβα. Έχει προσπαθήσει απεγνωσμένα να βρεθεί στο πλευρό των διαδηλωτών, αλλά είναι παγιδευμένη από τους ολιγάρχες της FIFA και της ΔΟΕ.

Οι πολίτες της Βραζιλίας πλήττονται από το τις υψηλές τιμές στα εισιτήρια λεωφορείων και ζητούν καλύτερη υγειονομική περίθαλψη και συνθήκες διαβίωσης. Ένα εκατομμύριο άνθρωποι κατέβηκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για «τα καλύτερα γήπεδα στον κόσμο και τα τριτοκοσμικά σχολεία». Αυτό που είναι εντυπωσιακό με τους διαδηλωτές είναι ότι δεν φαίνεται να είναι αντίθετοι με τον αθλητισμό, αλλά από την υπερβολική παρουσίασή του. Τους ενδιαφέρουν οι προτεραιότητες.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο είναι ένα συνεχές σκάνδαλο που διευθύνεται από το σταθερό αφεντικό της FIFA, Σεπ Μπλάτερ, μετά την επιτυχία που ακολούθησε στις πωλήσεις εισιτηρίων και τηλεοπτικών πωλήσεων και την υστερία του ποδοσφαίρου. Αφού ήπιε το αίμα δισεκατομμυρίων από το δημόσιο της Βραζιλίας για νέα γήπεδα, έχει το θράσος να ζητά από τους διαδηλωτές να «μην χρησιμοποιούν το ποδόσφαιρο για να κάνουν τις απαιτήσεις τους να ακουστούν». Γιατί όχι; Ο Μπλάτερ χρησιμοποιεί το ποδόσφαιρο για να κάνει τις δικές του απαιτήσεις να ακουστούν.

Οι Ολυμπιακοί Αγώνες επίσης πωλούνται από τη ΔΟΕ σε δημοφιλείς εθνικούς ηγέτες για να προσφέρουν δόξα για πολιτικό κέρδος. Η κατασκευή γηπέδων για το σκοπό, οι πολυτελείς εγκαταστάσεις, η τρελή ασφάλεια και η πλούσια φιλοξενία είναι παράλογα, αλλά υποστηρίζονται από κατασκευαστικά λόμπι και από λόμπι της ασφάλειας και από μια χορωδία σοβινιστικών δημοσίων σχέσεων. Εάν το κόστος είναι η χρεοκοπία, όπως στο Μόντρεαλ και στην Αθήνα, κρίμα. Το χρυσό τροχόσπιτο προχωρά και παγιδεύει νέα θύματα.

Το Παγκόσμιο Κύπελλο και οι Ολυμπιακοί Αγώνες είναι τηλεοπτικά γεγονότα που θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν με πολύ λιγότερο κόστος και σαματά σε ένα μέρος.

Όπως είναι τώρα, τα έθνη υποδοχής κατακλύζονται από υποσχέσεις περί «επιστροφής της κληρονομιάς» που όλοι γνωρίζουν ότι είναι σκουπίδια. Το κόστος είναι τόσο υψηλό που θα περνούσε χειροπέδες στους περισσότερους μάνατζερ, αλλά οι διοργανωτές των Ολυμπιακών κερδίζουν μπόνους και τιμές. Δεν αφορά μόνο τον αθλητισμό αυτός ο εθισμός στη φιέστα. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Λονδίνου πέρυσι μεταμορφώθηκαν σε πολιτική, καθώς η διπλωματία, ο πολιτισμός και το εμπόριο συγχωνεύτηκαν σε ένα ξέσπασμα παράλογης ρητορικής για τις συμβάσεις των 13 δις στερλινών. Μια σύνοδος συνήθως ήταν μια συνάντηση ad hoc για την επίλυση μιας κρίσης στις παγκόσμιες υποθέσεις. Πλέον έχει γίνει σαν το Field of Cloth of Gold, ένας συνεχής γύρος φιλοξενίας, ανάπαυσης και ανάρρωσης, που κολακεύει τη ματαιοδοξία των ηγετών του κόσμου.

Η συνάντηση της G8 αυτή την εβδομάδα στη Βόρεια Ιρλανδία ήταν άσκοπη – μια νύχτα και δύο ημέρες σε ένα ζοφερό ιρλανδικό θέρετρο, με κόστος για τον φορολογούμενο στα 60 εκατ. στερλίνες και την αποστολή 1.000 αστυνομικών ανά σύνεδρο.

Πραγματοποιήθηκε στην επαρχία Fermanagh για να είναι όσο το δυνατόν πιο μακριά από διαδηλωτές και «πραγματικούς ανθρώπους». Το μόνο αποτέλεσμα ήταν μια μέτρια πρόοδος όσον αφορά τη φοροδιαφυγή, αλλά γι’ αυτό δεν χρειάζονταν δύο ημέρες στο Fermanagh. Δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το Skype;

Η επιβίωση του G8 είναι εξαιρετική, βάσει του προσχήματος ότι οι πρωταγωνιστές στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο εξακολουθούν να είναι μεγάλες παγκόσμιες δυνάμεις. Όταν ο Βλαντιμίρ Πούτιν αρνήθηκε να παραστεί στη Διάσκεψη του 2012 στην Ουάσιγκτον, υπήρχαν ελπίδες ότι θα μπορούσε να εξαφανιστεί. Ο Πούτιν επέστρεψε αυτή την εβδομάδα, αν και το πρόσωπό του δείχνει ότι μάλλον το μετάνιωσε.

Στην εικονοκλαστική μελέτη του για τις μεταπολεμικές συνόδους, ο Ντέιβιντ Ρέινολντς παρατήρησε ότι βασίζονται στην ελπίδα έναντι της εμπειρίας. Οι περισσότερες είναι είτε άσκοπες ή καταστροφικές. Ο Ρέινολντς συνέκρινε τη συνάντηση του Τόνι Μπλερ με τον Τζορτζ Μπους για το Ιράκ τον Ιανουάριο του 2003 με αυτή του Τσάμπερλεϊν στο Μόναχο. Το αποκορύφωμα τους ήταν κατά τη διάρκεια του ψυχρού πολέμου και μόνο από τότε οι σύνοδοι κορυφής έχουν καθοριστεί στον πολιτικό χρόνο. Το ημερολόγιο του Ντέιβιντ Κάμερον είναι γεμάτο με κονκλάβια των G8s, G20s, του ΟΗΕ, της ΕΕ και της Κοινοπολιτείας. Η τεράστια G20 έχει γίνει ένα καρναβάλι βασανιστικής ασφάλειας. Η συγκέντρωση το 2012 στο Τορόντο ήταν άξια λόγου μόνο για τον λογαριασμό της αστυνόμευσης που έφτασε κοντά στο 1 δις δολάρια για δύο ημέρες. Δεν έκανε τίποτα για τους φτωχούς, αλλά κατέστρεψε την τοπική οικονομία για ένα χρόνο.

Η εξουσία ποθεί την αυθεντικότητα. Επιστρέφοντας από την G8 στην Αμερική, ο Πρόεδρος Ομπάμα έκανε μια στάση στο Βερολίνο , στην Πύλη του Βρανδεμβούργου, όπου ο Κένεντι έκανε το διάγγελμα για την ελευθερία πριν από 50 χρόνια. Ένα ειδικό γήπεδο κατασκευάστηκε γι ‘αυτόν και ένας τοίχος από αλεξίσφαιρο γυαλί. Είπε σε ένα επίλεκτο κοινό ένα μάτσο κοινοτοπίες και πήγε σπίτι του. Η τεχνολογία έχει προχωρήσει από το 1963. Ο Ομπάμα θα μπορούσε να αντιγράψει τον Κένεντι στο Facebook. Ωστόσο, έπρεπε να είναι στο Βερολίνο ο ίδιος, όπως και στην Ιρλανδία. Το όλο θέμα θα μπορούσε να είχε παρουσιαστεί για την τηλεόραση, αλλά η τηλεόραση χρειάζεται κάποια επαφή με την πραγματικότητα. Τα ηλεκτρονικά μπορούν να δημιουργήσουν αυτά τα γεγονότα και να τα διαδώσουν. Αλλά τίποτα δεν μπορεί να αντικαταστήσει την χημεία της ζωντανής παρουσίας.

Οι μελλοντολόγοι του Διαδικτύου ισχυρίζονταν ότι τα ηλεκτρονικά θα καθιστούσαν άνευ αντικειμένου τέτοιες αθλητικές, πολιτικές, ακόμη και μουσικές εκδηλώσεις. Τα ανθρώπινα avatars θα ταξίδευαν στον κυβερνοχώρο και θα έφταναν στο κοινό τους με το πάτημα ενός κουμπιού. Οι ηγέτες θα επικοινωνούσαν μεταξύ τους από τα γραφεία τους σε πραγματικό χρόνο, σε γιγαντοοθόνες. Η επικοινωνία θα ψηφιοποιούταν. Θα μπορούσαμε να βιώσουμε την παρουσία του άλλου, χωρίς να υπάρχει σάρκα και οστά.

Θα υπήρχε τεράστια εξοικονόμηση στα αεροπορικά εισιτήρια. Αυτό αγνοεί την λαχτάρα όλων των ανθρώπων, ηγετών και λαού, πλούσιων και φτωχών, να αισθάνονται ότι συμμετέχουν σε κάποιο βαθμό σε μια ζωντανή εμπειρία. Τα έθνη θέλουν να τους επισκέπτονται πολιτικές, αθλητικές ή καλλιτεχνικές προσωπικότητες. Θέλουν ήρωες του ποδοσφαίρου, αγωνιστικά αυτοκίνητα και τρεις τενόρους στο έδαφός τους. Οι ηγέτες θέλουν να φιλοξενούν άλλους ηγέτες, να στέκονται δίπλα-δίπλα με την εξουσία. Δεν είναι το ίδιο στο διαδίκτυο.

Σε αυτή την αναζήτηση για αυθεντικότητα, οι διαδηλωτές της Βραζιλίας προσφέρουν μία διόρθωση. Τονίζουν το κόστος της. Ο εθισμός στις εκδηλώσεις μπορεί να είναι τόσο ισχυρός, τόσο απαιτητικός ως προς την ασφάλεια και τόσο ακριβός, ώστε να αψηφά την αυτοσυγκράτηση. Τα υπερβολικά 9 δις στερλίνες του Λονδίνου δεν ήταν αναγκαία για να φιλοξενήσουν ένα διεθνές αθλητικό γεγονός. Θα έπρεπε να είναι η τελευταία έκθεση επιδεικτικής κατανάλωσης από τους πλούσιους στο πρόσωπο των φτωχών. Ωστόσο, το Ρίο ντε Τζανέιρο δεν έχει επιφορτιστεί με μία, αλλά με δύο εξτραβαγκάντζες.

Συγχαρητήρια λοιπόν στους Βραζιλιάνους επειδή είπαν αυτό που η Βρετανία πέρυσι δεν είχε τα κότσια να πει: αρκετά. Αν ήμουν ο Μπλάτερ και οι μπράβοι του, θα έφευγα από την πόλη γρήγορα.

guardian