Η Συρία οδηγεί την Μέση Ανατολή στο άγνωστο

Η Συρία είναι αναμφίβολα η χώρα στην οποία η αραβική άνοιξη προκαλεί τις πιο βαθιές γεωστρατηγικές επιπτώσεις. Η κατάρρευση του καθεστώτος Άσαντ θα αλλάξει τη Μ. Ανατολή για πάντα. Ήδη, το σημερινό αδιέξοδο έχει τονίσει τη πόλωση των περιφερειακών παικτών, που άλλοι είναι υπέρ του Άσαντ και άλλοι κατά, με το ρίσκο ότι οι εσωτερικές συριακές εξελίξεις θα έχουν και γενικότερες συνέπειες.Όσον αφορά στις δυνάμεις της Δύσης, αυτές είναι προς το παρόν εκτός παιχνιδιού. Η λιβυκή επιχείρηση καθιστά μια δεύτερη στρατιωτική παρέμβαση σχεδόν αδύνατη. Το ΝΑΤΟ στερείται των απαραίτητων πόρων, και οι ΗΠΑ δεν έχουν τη διάθεση να αναλάβουν μια μεγάλης κλίμακας επέμβαση, αν και τα διακυβεύματα τους στη Συρία είναι μεγαλύτερα απ αυτά της Λιβύης.Ο μεγάλος κίνδυνος τώρα είναι πως μπορεί να έρθουν σε σύγκρουση δυο χώρες που μέχρι σήμερα συμβίωναν ειρηνικά, το Ιράν και η Τουρκία. Και οι δυο αυτές χώρες είναι βαθιά αναμεμιγμένες στα τεκταινόμενα της Συρίας.Η Τουρκία δεν ενεπλάκη ως μέλος του ΝΑΤΟ, αλλά με το νέο ρόλο της ως ισχυρή περιφερειακή δύναμη. Για τους Ιρανούς, η πτώση της κυβέρνησης στη Δαμασκό θα ήταν μια καταστροφή. Η Συρία είναι ο μόνος αραβικός σύμμαχος του Ιράν, και ένας κρίσιμος κρίκος με τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο, που αποτελεί την αιχμή του δόρατος της ιρανικής επιρροής στη Μέση Ανατολή. Χωρίς τη Συρία, η ιρανική εξωτερική πολιτική στη περιοχή, που παρουσιάζεται ως το προπύργιο του αραβικού εθνικισμού (προδομένου από τις δημοκρατικές εξελίξεις), θα κατέρρεε. Αν φύγει η φατρία του Άσαντ, οι αντικαταστάτες της θα είναι Σουνίτες,  και άρα εχθροί του Ιράν, ασχέτως πολιτικών πεποιθήσεων. Για αυτό και η Τεχεράνη έχει δώσει χρήματα, έχει στείλει στρατιωτικούς συμβούλους, και έχει εφοδιάσει με όπλα τη Συρία. Και προκειμένου να σώσει την Χεζμπολάχ, δεν θα διστάσει να κάνει κι άλλα πολλά.Η θέση της Τουρκίας είναι πιο δύσκολο να ερμηνευτεί. Έχει μετακινηθεί από την συναινετική συγκαταβατικότητα στην ανοιχτή αντιπαλότητα, και είναι μόλις ένα βήμα πριν από την ξεκάθαρη επέμβαση. Οι Τούρκοι συγκεντρώνουν στρατεύματα στα σύνορα με τη Συρία, οργανώνοντας την συριακή αντιπολίτευση, και ζητώντας δημοσίως την ανατροπή του καθεστώτος. Αυτή η στάση είναι άνευ προηγουμένου στην ιστορία της σύγχρονης Τουρκίας, η οποία χρησιμοποίησε στρατιωτική βία στη περιοχή μόνο εναντίον των Κούρδων αυτονομιστών του ΡΚΚ. Η Τουρκία ποτέ δεν ζήτησε κάποια αλλαγή καθεστώτος, ακόμη και όταν το ισλαμικό Ιράν αμφισβητούσε τη νομιμότητα του Κεμαλισμού. Και όχι μόνο δεν απέστειλε ποτέ στρατεύματα στη Μ. Ανατολή (όπως δεν έστειλε στο Ιράκ το 2003), αλλά δεν επέτρεψε καν τη χρήση εδαφών της για οποιοδήποτε αντιπολιτευτικό κίνημα. Όσο επιδίωκε να ενταχθεί στην ΕΕ, η Τουρκία ήταν πολύ προσεχτική σε ζητήματα της Μ. Ανατολής. Σήμερα όμως, η δραστήρια εξωτερική της πολιτική την αναγκάζει να παίρνει το μέρος κάποιου, άσχετα αν θα ήθελε να είναι απλή μεσολαβήτρια.Έτσι, καραδοκεί ένα επικίνδυνο και απροσδόκητο σενάριο, αυτό της σύγκρουσης μέσω μεσαζόντων, μεταξύ Ιράν και Τουρκίας, και με τους συνήθεις διαιτητ