Η στρατηγική εξόδου από την Κρίση Χρέους

Με αυτό το τελευταίο σημείωμα του συνεργάτη μας “Τηλέμαχου” κλείνουμε μια σειρά αναλύσεων του ιδίου που σκοπό είχαν να εξηγήσουν το χρέος από όλες τις πλευρές αφενός και αφετέρου να αναλύσουν την τακτική και στρατηγική Σαμαρά γι αυτό. Τα πέντε προηγούμενα σημειώματα θα τα βρείτε στις  ΑντιθέσειςΑν ξαναθυμηθούμε την εξίσωση της «δυναμικής του Χρέους», θα διαπιστώσουμε ότι ουσιαστικά αφορά την εξέλιξη ενός απλού κλάσματος: του λόγου Χρέους προς ΑΕΠ.Στον αριθμητή υπάρχει το Χρέος που, επί πλέον, πολλαπλασιάζεται με το επιτόκιο, για να συμπεριλάβουμε και τους τόκους κάθε χρόνου.Και στον αριθμητή αθροίζεται ακόμα το πρωτογενές έλλειμμα: Δηλαδή πόσο χρειάζεται να δανειστεί το κράτος, πέρα από τους τόκους, για να πληρώσει τα τρέχοντα έξοδά του.Αν το κράτος καλύπτει πλήρως τα πρωτογενή έσοδά του, τότε το Χρέος αυξάνεται μόνο με το ποσό που πρέπει να δανειστεί για να αποπληρώσει τους τόκους κάθε χρονιάς.Αν το κράτος βγάζει και πρωτογενή πλεονάσματα, δηλαδή καλύπτει πλήρως τα έξοδά του κι ένα μέρος των τόκων, τότε χρειάζεται να αυξηθεί το Χρέος κάθε χρονιάς μόνο για να πληρωθεί το υπόλοιπο των τόκων.Κι αν το κράτος καλύπτει και τους τόκους, τότε μηδενίζεται και το δημοσιονομικό έλλειμμα, οπότε το Χρέος δεν αυξάνεται ως απόλυτο νούμερο.Αν υπάρχει και δημοσιονομικό πλεόνασμα, δηλαδή καλύπτεται το σύνολο των δαπανών του κράτους – καλύπτονται και οι τόκοι και υπάρχει «περίσσευμα» – τότε το Χρέος μειώνεται σε απόλυτους αριθμούς.Στον παρανομαστή υπάρχει μόνο το ΑΕΠ προσαυξημένο κατά το ρυθμό ανάπτυξης και τον πληθωρισμό. Μ’ άλλα λόγια αν υπάρχει μακροχρόνιος ρυθμός Ανάπτυξης ας πούμε 3% και πληθωρισμός 2%, τότε ο παρανομαστής αυξάνεται κατά 5% κάθε χρόνο.Ας δούμε, λοιπόν, τι συμβαίνει, όταν το ονομαστικό ΑΕΠ αυξάνεται ονομαστικά κατά (3+2=)5%: Αν το Χρέος έχει επιτόκιο 4,4 και είναι μιάμιση φορά το ΑΕΠ, είναι προφανές ότι το χρέος θα αυξάνεται από τους τόκους κατά 6,6% το χρόνο (ως ποσοστό του ΑΕΠ). Και για να μείνει στάσιμο ως ποσοστό του ΑΕΠ, χρειάζεται πρωτογενές πλεόνασμα (αρνητικό έλλειμμα) τουλάχιστο 1,6%.Όμως όταν έχεις τόσο υψηλό (και μη βιώσιμο) δανεισμό, δεν αρκεί να μείνει στάσιμο το κλάσμα Χρέους προς ΑΕΠ.Έτσι, λοιπόν, για να μειώνεται σταθερά το Χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ, δεν αρκεί αυτό το πρωτογενές πλεόνασμα, χρειάζεται πολύ περισσότερο:Για να μειωθεί ας πούμε, το Χρέος κατά 5 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, τότε το πρωτογενές πλεόνασμα πρέπει να είναι τουλάχιστον άλλο 5%, δηλαδή 1,6+5=6,6%.Αλλά αυτό είναι, όπως είδαμε, το σύνολο των τόκων που πληρώνουμε για το Χρέος μας ως ποσοστό του ΑΕΠ (αφού το Χρέος μας είναι μιάμιση φορά το ΑΕΠ και για να βρούμε τους ετήσιους τόκους το πολλαπλασιάζουμε επί το επιτόκιο 4,4%.)Συνεπώς, αν πρόκειται να μειώσουμε το χρέος όσο απαιτεί η Ευρώπη και η πρόσφατη Συμφωνία για τη «νέα Οικονομική Διακυβέρνηση», τότε πρέπει κάθε χρόνο το κράτος να καλύπτει το σύνολο των δαπανών του ΚΑΙ το σύνολο των τόκων του.Δηλαδή χρειάζεται μηδενικό ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΟ (όχι απλώς πρωτογενές) έλλειμμα!Εξ ου και η ανάγκη μηδενισμού του ελλείμματος