Ιταλία: Ώρα μηδέν

Την ώρα που την διακυβέρνηση της Ιταλίας αναλαμβάνει ο τεχνοκράτης Mario Monti, πολλά είναι αυτά που διακυβεύονται στην Ευρώπη , αλλά και στην παγκόσμια οικονομία.

Αν αποτύχουν οι μεταρρυθμίσεις, αν καταρρεύσουν τα δημοσιονομικά, και αν συνεχιστεί η αναιμική ανάπτυξη, η Ιταλία θα χάσει την εμπιστοσύνη της στο ευρώ, αφού θα αντιληφθεί ότι το κόστος της συμμετοχής της στην ευρωζώνη είναι κατά πολύ μεγαλύτερο από τα όποια οφέλη. Και αν τυχόν αποχωρήσει η ισχυρή Ιταλία, σε

Η Ιταλία είναι μια πολύ μεγάλη οικονομία, με ετήσιο ΑΕΠ πάνω από $2 τρισεκατομμύρια. Το δημόσιο χρέος της είναι 120% του ΑΕΠ ($2.4 τρισ), που όμως δεν συμπεριλαμβάνει τους κινδύνους ενός ασφαλιστικού συστήματος που χρειάζεται άμεση αναμόρφωση, απειλούμενο από ένα γερασμένο πληθυσμό και μια αύξηση του προσδόκιμου ορίου ζωής. Ως αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, η Ιταλία έχει μετατραπεί στην τρίτη μεγαλύτερη αγορά δημόσιου χρέους στον κόσμο.

Τα αυξανόμενα όμως επιτόκια προκαλούν την μη βιωσιμότητα του ιταλικού χρέους. Επιπλέον, η Ιταλία θα πρέπει να επαναχρηματοδοτήσει περίπου €275 δισ χρέους μέσα στο επόμενο εξάμηνο, την ίδια ώρα που οι επενδυτές, θέλοντας να μειώσουν την έκθεσή τους στην χώρα, οδηγούν τα σπρεντς των ιταλικών κρατικών ομολόγων στο απαγορευτικό 7%.

Η επαναχρηματοδότηση του χρέους δεν είναι η μόνη πρόκληση. Οι ομολογιούχοι του εσωτερικού, ειδικά οι τράπεζες, υφίστανται τεράστιες απώλειες, που με τη σειρά τους προκαλούν χάος στους ισολογισμούς, στη ρευστότητα, και κυρίως στην εμπιστοσύνη.

Τα ελλείμματα στα εμπορικά ισοζύγια είναι μεγάλα, και συνεχώς αυξάνονται. Αυτό οφείλεται στη μείωση της ανταγωνιστικότητας σε σχέση με την Γερμανία και τη Γαλλία, που αποτελούν τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους της Ιταλίας.

Η δε ανάπτυξη έχει φρενάρει εδώ και δέκα χρόνια, κάτι που δυσκολεύει την μείωση του χρέους, ακόμη και με δημοσιονομική αναπροσαρμογή.

Η χαμηλή ανάπτυξη της Ιταλίας οφείλεται σε κάποιους παράγοντες όπως είναι η ανελαστικότητα της αγοράς εργασίας, οι ανεπαρκείς δημόσιες επενδύσεις στην επιστήμη και στη τεχνολογία, που αποτελούν τη βάση της οικονομίας, οι περιορισμοί της ανταγωνιστικότητας σε κάποιους τομείς, και μια μακρά περίοδος δομικής προσαρμογής στο περιβάλλον της ευρωζώνης.

Η χώρα όμως διαθέτει και αρκετά πλεονεκτήματα. Το χρέος των νοικοκυριών της είναι αρκετά μικρό (50% του  ΑΕΠ). Επιπλέον, υπάρχουν αρκετές καταθέσεις των νοικοκυριών, σε ποσοστό 17-30% του εισοδήματος, κάτι που δεν συμβαίνει σε πολλές άλλες αναπτυγμένες οικονομίες.

Παράλληλα, οι επιχειρήσεις και οι βιομηχανίες της Βόρειας και Κεντρικής Ιταλίας είναι αποδοτικές, καινοτόμες, και παγκοσμιοποιημένες. Τα ελλείμματα του προϋπολογισμού ήταν ελεγχόμενα, τόσο πριν όσο και μετά τη κρίση, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες αναπτυγμένες χώρες. Αυτό όμως, αν και ήταν απαραίτητο λόγω του υψηλού χρέους, περιόρισε τα κίνητρα και εμπόδισε την ανάπτυξη.

Η κρίση της Ιταλίας έρχεται σε μια