«Κεϋνσιανισμός ή Μερκελισμός» το κατά Τσίπρα δίλημμα

Προσαρμογή όλης της ρητορικής του πάνω στην υπεράσπιση της μεσαίας τάξης κάνει ο ΣΥΡΙΖΑ, προσπαθώντας να βρει μια συνεκτική γραμμή η οποία θα «παντρέψει» την προηγούμενη αντιμνημονιακή ρητορική του, με τη μετά το Τέξας πανηγυρική διαβεβαίωση για την παραμονή της χώρας στην ευρωζώνη. Μια πρόγευση αυτής της τακτικής, με βάση την οποία η αξιωματική αντιπολίτευση επιχειρεί να διαμορφώσει τους όρους μιας νέας κοινωνικής συμμαχίας που εκτείνεται απ’ τους εργαζόμενους μέχρι και σε τμήματα της οικονομικής ελίτ

της χώρας, έδωσε ο Αλέξης Τσίπρας με την ομιλία του στη Βουλή το Σάββατο το βράδυ κατά τη διάρκεια της συζήτησης του νέου προϋπολογισμού.

Στον πυρήνα αυτού του προγραμματικού λόγου που εκφέρει ο ΣΥΡΙΖΑ και αρχίζει σιγά σιγά να μορφοποιείται στο λεγόμενο «εθνικό σχέδιο που θα αντικαταστήσει το μνημόνιο» για τη «συντεταγμένη έξοδο απ’ την κρίση και το πέρασμα στην παραγωγική ανασυγκρότηση του τόπου» βρίσκεται η προστασία της ελληνικής οικονομίας και του χρηματοπιστωτικού συστήματος από «ξένα χέρια» τα οποία «συνομιλούν με την τρόικα». Σε αυτή τη βάση προσάρμοσε την ομιλία του για τον προϋπολογισμό ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίζοντας τους πλειστηριασμούς ως «δούρειο ίππο» για το πέρασμα της τραπεζών και της οικονομίας σε ξένα λόμπι, ως δούρειο ίππο για τον αφανισμό της μεσαίας τάξης. Ως δούρειο ίππο που οδηγεί «με εξευτελιστικούς όρους στην απώλεια της εθνικής ανεξαρτησίας».

Την ίδια ώρα ο ΣΥΡΙΖΑ μεταθέτει σε ευρωπαϊκό επίπεδο την αντιμνημονιακή του ρητορική μετατρέποντάς την σε άσφαιρα πυρά. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Αλέξης Τσίπρας αρχίζει να κλιμακώνει στην κατεύθυνση της «κατάργησης των μνημονίων για τη διάσωση της ευρωζώνης» και κατηγορεί την κυβέρνηση ότι δεν διαπραγματεύεται για μια ισότιμη σχέση της χώρας στην Ευρώπη. Μάλιστα σύμφωνα με τον Αλέξη Τσίπρα το δίλημμα για την Ευρώπη είναι κεϋνσιανισμός ή μερκελισμός.

Επί της ουσίας η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί με ένα επικοινωνιακό τρυκ να διατηρήσει τους δεσμούς της με τις κοινωνικές δυνάμεις που την ακολουθούν και επηρεάζει. Έτσι λοιπόν η Κουμουνδούρου στέκεται στο τυπικό σκέλος της παρουσίας της τρόικας στην Αθήνα ωστόσο αποφεύγει να θέσει το θέμα της θεσμοθέτησης της εποπτείας απ’ τις Βρυξέλλες όλων των εθνικών προϋπολογισμών των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δη της ευρωζώνης.

Στην πραγματικότητα η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να ισορροπήσει σε τεντωμένο σχοινί στο εσωτερικό του και να αποφύγει τριβές πέραν των εσκαμμένων με την Αριστερή Πλατφόρμα. Όσο και αν το τελευταίο διάστημα έγινε προσπάθεια να αποφευχθούν δημόσιες εσωκομματικές αντιπαραθέσεις, οι διεργασίες στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ γύρω απ’ το θέμα της ευρωζώνης καλά κρατούν. Δεν είναι τυχαίο ότι όλη την τελευταία εβδομάδα η Ίσκρα που απηχεί τις απόψεις της εσωκομματικής αντιπολίτευσης είχε μπαράζ δημοσιευμάτων για το θέμα της ευρωζώνης που βασίζεται μεταξύ άλλων σε αρθρογραφία των Financial Times και στο βιβλίο του Γάλλου Φρανσουά Εζμπούρ που προτείνει διάλυση της ευρωζώνης για την διάσωση της ΕΕ.

Πολύ χαρακτηριστικό σχόλιο κάνει η Ίσκρα με αφορμή άρθρο του αμερικανού οικονομολόγου Στίνγκλιτς για τη διάσωση του ευρώ. Σ’ αυτό το σχόλιο της Ίσκρα σημειώνεται ότι «Oι αμερικάνοι οικονομολόγοι βάλουν συνήθως κατά ριπάς κατά του ευρώ και για λόγους ιδιοτέλειας αλλά και γιατί έχουν θητεύσει στην Κεϋνσιανή σχολή οικονομικής σκέψης, στην οποία η αντικυκλική νομισματική επέκταση και χρηματοδότηση της οικονομίας παίζει σημαντικό ρόλο. Οι διαπιστώσεις τους για τα αδιέξοδα του ευρώ και της ευρωζώνης είναι σωστές. Λάθος, όμως , είναι το φάρμακο που προτείνουν, όπως κάνει ο Stiglitz, εισηγούμενοι μια ΕΕ που θα κινείται στη λογική της ομοσπονδιοποίησης και θα εφαρμόζει ανάλογες πολιτικές με τις ΗΠΑ. Και είναι λάθος, διότι αυτές οι συνταγές ,εφαρμοζόμενες ήδη στις ΗΠΑ, δεν μπορούν να δόσουν απάντηση στην καπιταλιστική κρίση όσο και αν μοιάζουν προτιμότερες απ’ αυτές που ακολουθούνται στη Γερμανική Ευρώπη. Πέραν αυτού, όμως, οι συνταγές που προτείνουν ως φάρμακο για την ευρωζώνη είναι κάτι περισσότερο από “ουτοπία” να εφαρμοστούν αλλά και αν εφαρμόζονταν θα δημιουργούσαν ένα πολύ πιο αντιδραστικό τοπίο απ’ αυτό των ΗΠΑ, στις οποίες , ήδη, αποτυγχάνουν. Η μόνη συνταγή για διέξοδο και ανάπτυξη των χωρών της ευρωζώνης είναι η διάλυση της τελευταίας , ως αφετηρία για προοδευτικές και σοσιαλιστικές επιλογές στις χώρες της ευρωζώνης, με μια νέου τύπου στενή και ισότιμη συνεργασία τους στη βάση της εθνικής ανεξαρτησίας , εθνικών νομισμάτων και αλληλέγγυων αξιών».

Ουσιαστικά η εσωκομματική αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ επιμένει στη γραμμή όχι μόνο στη γραμμή της εξόδου απ’ το ευρώ αλλά και βάλλει ευθέως κατά της γραμμής Τσίπρα που αναζητάει συμμαχίες κατά της Άγκελα Μέρκελ στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού.

Αυτά όλα σημαίνουν ότι στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ οι διεργασίες παραμένουν και κάθε άλλο παρά εύκολο θα είναι για τον Αλέξη Τσίπρα να πραγματοποιήσει τη στροφή στο ρεαλισμό. Ουσιαστικά οι εσωκομματικοί συσχετισμοί και η κατάσταση των κοινωνικών δυνάμεων που προσπαθεί να εκφράσει ο ΣΥΡΙΖΑ εξηγούν τη συνύπαρξη στη ρητορική του απ’ τη μια της κατάργησης του μνημονίου και απ’ την άλλη της αναθεώρησης επί τα βελτίω του παρόντος προϋπολογισμού.

Κάλχας