Ο κατακερματισμός της Λιβύης

14:22 24/8/2014 - Πηγή: Antinews

Εν μέσω της αναζωπύρωσης των εχθροπραξιών στη Γάζα, μιας μαχητικής κατάληψης στο Ιράκ, ενός ψευδο-πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, της επιδημίας Έμπολα στη Δυτική Αφρική και των ταραχών στο Φέργκιουσον, η Λιβύη επίσης φαίνεται να διαλύεται. Όχι ότι το παρατήρησαν πολλοί…

Οι παραστρατιωτικές ομάδες που καθαίρεσαν τον Μουαμάρ αλ-Καντάφι το 2011 πλέον μάχονται για τον έλεγχο της χώρας και τα άφθονα αποθέματα πετρελαίου

της. Ορισμένες ομάδες, όπως οι πολιτοφυλακές στο Ζιντάν, είναι πιο συγκρατημένες, ενώ εκείνες στη Μισράτα ευθυγραμμίζονται με τους ισλαμιστές. Η κυβέρνηση δεν έχει στρατό για να τους καταστείλει και στηρίζεται στις δικές της παραστρατιωτικές ομάδες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρότειναν διάφορα σχέδια για την εκπαίδευση των δυνάμεων ασφαλείας της Λιβύης. Αλλά αυτές οι προσπάθειες έχουν καταρρεύσει λόγω της αδυναμίας της χώρας να πληρώσει για μια τέτοια εκπαίδευση και να αναπτύξει την αναγκαία γραφειοκρατία για να το διαχειριστεί. Άλλες χώρες, όπως το Μαρόκο, η Τουρκία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ιταλία, φέρεται επίσης να εκπαιδεύουν δυνάμεις της Λιβύης.
Μέσα σε όλα αυτά, ο πόλεμος εντάθηκε το καλοκαίρι, εγείροντας ερωτήματα για το αν η Λιβύη σπεύδει προς εμφύλιο πόλεμο - ή βρίσκεται ήδη σε έναν.Τη Δευτέρα, αεροπλάνα αρχικά άγνωστης προέλευσης πραγματοποίησαν αεροπορικές επιδρομές σε ισλαμιστικούς στόχους στην Τρίπολη. Στη συνέχεια, τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης, άγνωστοι μαχητές βομβάρδισαν ένα εύπορο τμήμα της Τρίπολης με πυραύλους Grad, σκοτώνοντας τρεις. Και, παρεμπιπτόντως, πρόκειται για το ίδιο είδος πυροβολικού που κατηγορείται η Ρωσία ότι ρίχνει στα ουκρανικά σύνορα.
Ποιος πυροδότησε τους πύραυλους Grad παραμένει μυστήριο, αλλά τελικά ο στρατηγός Χαλίφα Χαφτάρ, κάποτε πιστός στον Καντάφι που έγινε επαναστάτης και τώρα σκληροπυρηνικός αντι-ισλαμιστής μαχητής, ανέλαβε την ευθύνη για τις αεροπορικές επιδρομές. Ο Χαφτάρ είπε ότι είναι μέρος της ευρύτερης εκστρατείας του για τον έλεγχο της πόλης και το αεροδρόμιο, αν και υπάρχουν ακόμα αμφιβολίες για το αν τα αεροπλάνα της Λιβύης θα ήταν σε θέση να διεξάγουν τις επιθέσεις. Τον Μάιο, οι δυνάμεις του Χαφτάρ ξεκίνησαν αυτό που ονομάστηκε «Επιχείρηση Αξιοπρέπεια», μια επικεντρωμένη εκστρατεία εναντίον ισλαμιστών παραστρατιωτικών στη Βεγγάζη. Λίγο μετά, ο Χαφτάρ διέλυσε το Λιβυκό Γενικό Εθνικό Κογκρέσο, παραμερίζοντας πολλούς ισλαμιστές βουλευτές της κυβέρνησης. Η εκστρατεία του κατά των παραστρατιωτικών ομάδων είχε μέτρια επιτυχία και επίσης συνέβαλε στην αστάθεια και τη βία. Σε απάντηση, ισλαμιστές δυνάμεις ξεκίνησαν την «Επιχείρηση Αυγή», μια προσπάθεια να εξασφαλίσουν τον έλεγχο του αεροδρομίου της Τρίπολης.

Η κυβέρνηση της Λιβύης έχει ελάχιστο έως καθόλου έλεγχο στην πρωτεύουσα Τρίπολη και αυτή τη στιγμή εργάζεται έξω από την ανατολική πόλη Τομπρούκ. Η Λιβύη πραγματοποίησε εκλογές στις 25 Ιουνίου για ένα νέο όργανο με την ονομασία Συμβούλιο των Αντιπροσώπων, το οποίο είναι επιφορτισμένο με την δημιουργία ενός μόνιμου συντάγματος και τη διεξαγωγή προεδρικών εκλογών μέσα σε 18 μήνες. Στις εκλογές, οι κοσμικοί πολιτικοί εξασφάλισαν μια αποφασιστική πλειοψηφία έναντι των ισλαμιστών.
Την Τετάρτη, υπήρξε ένα σπάνιο σημείο καλών ειδήσεων. Λίβυοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι θα εξάγουν και πάλι πετρέλαιο, κάτι που δεν έχει συμβεί από τον Ιούλιο του 2013, όταν οι μαχητές προσπάθησαν να αναλάβουν την υποδομή διακίνησης πετρελαίου της χώρας. Αμερικανικές δυνάμεις κατάφεραν να καταργήσουν κάθε πώληση πετρελαίου σταματώντας ένα δεξαμενόπλοιο και οι αντάρτες συμφώνησαν τον περασμένο μήνα να ανοίξουν ξανά τον σταθμό, μαζί με ένα άλλο λιμάνι στο Ρας Λανούφ.
Το σχέδιο ήταν ένα ιταλικό πετρελαιοφόρο να φύγει από τον σταθμό του Ες Σιντέρ, με περίπου 600.000 βαρέλια πετρελαίου, κατευθυνόμενο προς το ιταλικό λιμάνι της Τεργέστης, σύμφωνα με την Wall Street Journal. Οι γεωτρήσεις επίσης άρχισαν ξανά στην Σαράρα, τα μεγαλύτερα κοιτάσματα πετρελαίου της Λιβύης. Αυτή η συνέχιση, μαζί με τα λιμάνια που ξανάνοιξαν, θα ενισχύσει την λιβυκή παραγωγή πετρελαίου σε περίπου 560.000 βαρέλια την ημέρα, περίπου τέσσερις φορές το επίπεδο του Μαΐου, σύμφωνα με την εφημερίδα. Η καλή είδηση θα μπορούσε να ενθαρρύνει τους ξένους αγοραστές που είναι επιφυλακτικοί σχετικά με την επιχειρηματική δραστηριότητα στη Λιβύη.

Στη συνέχεια, την Πέμπτη, η Τυνησία και η Αίγυπτος ακύρωσαν τις περισσότερες πτήσεις προς και από τη Λιβύη. Οι τυνησιακές αρχές δεν είπαν γιατί, αλλά Αιγύπτιοι αξιωματούχοι ανέφεραν ότι ήταν για λόγους ασφαλείας, ιδίως με δεδομένη την υπάρχουσα αβεβαιότητα για το ποιος πραγματοποίησε τις πολύπλοκες αεροπορικές επιδρομές στην Τρίπολη στις αρχές της εβδομάδας. Όπως ανέφερε το Reuters, οι πτήσεις από την Τυνησία και την Αίγυπτο στη Λιβύη γίνονται σε καθημερινή σχεδόν βάση.
Σε δημόσιες δηλώσεις, η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει ενθαρρύνει τις προσπάθειες της κυβέρνησης της Λιβύης για την οικοδόμηση της δημοκρατίας. Μόλις την περασμένη εβδομάδα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γαλλία, η Ιταλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο εξέδωσαν κοινή δήλωση επαινώντας το Λιβυκό Συμβούλιο των Αντιπροσώπων για τη λήψη ενός «σημαντικού βήματος προς την κατεύθυνση, βάζοντας τη δημοκρατική μετάβαση της Λιβύης και πάλι στο προσκήνιο και βοηθώντας την αποκατάσταση του νόμου και της τάξης στη χώρα» και κάλεσαν το συμβούλιο να είναι «χωρίς αποκλεισμούς και πλήρως αντιπροσωπευτικό».

Εν τω μεταξύ, οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν επίσης προσεκτικές ώστε να μην εξαχθούν συμπεράσματα ή πρόωρες συγκρίσεις μεταξύ της κατάστασης στη Λιβύη και άλλων συγκρούσεων στον κόσμο. Όταν ρωτήθηκε σε συνέντευξη Τύπου την περασμένη εβδομάδα η εκπρόσωπος του State Department, Marie Harf, ποια είναι τα διδάγματα που η κυβέρνηση Ομπάμα έμαθε από τη Λιβύη και θα εφαρμόσει στο Ιράκ, είπε ότι οι καταστάσεις δεν είναι ανάλογες, τονίζοντας ότι οι Ιρακινοί ζήτησαν βοήθεια από τις ΗΠΑ στον αγώνα τους κατά του Ισλαμικού Κράτους, σε αντίθεση με την κατάσταση στη Λιβύη, όπου οι ΗΠΑ προσέφεραν βοήθεια μέσω του ΝΑΤΟ στην εκδίωξη του Καντάφι το 2011.
Όταν πιέστηκε για την κλίμακα της συμμετοχής των ΗΠΑ στη Λιβύη, η Harf είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες «είχαν έναν αρκετά ηγετικό ρόλο στο ΝΑΤΟ στην επιχείρηση της Λιβύης και νομίζω ότι ο συνταγματάρχης Καντάφι σίγουρα θα συμφωνούσε ότι είχαμε έναν πρωταγωνιστικό ρόλο εκεί, δεδομένου του πως κατέληξε».