Οι ΗΠΑ σκληραίνουν τη στάση τους απέναντι στο ISIS

Μια πιο επιθετική στρατηγική των ΗΠΑ και των συμμάχων τους απέναντι στο ISIS αναμένεται να φέρει η τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι.

Όταν το Ισλαμικό Κράτος εισέβαλε στο προσκήνιο στη Συρία και το Ιράκ, φαινόταν εστιασμένο στην κατάληψη εδαφών στη γειτονιά του. Αλλά τις τελευταίες δύο εβδομάδες, οι αποκαλούμενοι μαχητές του χαλιφάτου φαίνεται να έχουν επιδείξει μια ανατριχιαστική προσέγγιση, με τρομοκρατικές επιθέσεις εναντίον της Ρωσίας, του Λιβάνου

Οι φαινομενικά συγχρονισμένες επιθέσεις που μετέτρεψαν το Παρίσι σε εμπόλεμη ζώνη την Παρασκευή ήρθαν λίγες μόλις μέρες μετά την στοχευμένη βομβιστική επίθεση σε μια σιιτική συνοικία της Βηρυτού, που ελέγχονταν από τον σύμμαχο του Ιράν, τη Χεζμπολάχ, και την κατάρριψη ενός ρωσικού επιβατικού αεροσκάφους πάνω από την Αίγυπτο. Η ταχεία διαδοχή των χτυπημάτων, την ευθύνη για τις οποίες έχει αναλάβει το Ισλαμικό Κράτος, δείχνουν ότι ο περιφερειακός πόλεμος έχει μετατραπεί σε παγκόσμιο.

Για τον Πρόεδρο Ομπάμα και τους συμμάχους των ΗΠΑ, οι επιθέσεις είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσουν σε επανεκτίμηση της απειλής και μπορεί να προκαλέσουν μία πιο επιθετική στρατηγική κατά του Ισλαμικού Κράτους. Ο Ομπάμα συναντήθηκε με συμβούλους εθνικής ασφάλειας το Σάββατο, πριν από την προγραμματισμένη αναχώρησή του για την Αττάλεια, στην Τουρκία, όπου πρόκειται να γίνει η Σύνοδος Κορυφής της G20, στην οποία τώρα είναι βέβαιο ότι θα κυριαρχήσει η συζήτηση των επιθέσεων στο Παρίσι.

«Το ISIS είναι απολύτως μια απειλή πέρα από την περιοχή», δήλωσε η Φράνσις Φράγκος Τάουνσεντ, επικεφαλής σύμβουλος αντιτρομοκρατίας του Λευκού Οίκου υπό τον πρόεδρο Τζορτζ Μπους. «Δεν πρέπει να συνεχίσουμε να υποθέτουμε ότι το ISIS είναι απλώς μια μακρινή απειλή. Έχει σαφώς διεθνείς φιλοδοξίες πέρα από αυτοαποκαλούμενο χαλιφάτο του».

Η κατάσταση ήταν ήδη αρκετά περίπλοκη, με πολλούς παράγοντες, με διαφορετικά συμφέροντα, να εμπλέκονται στον πόλεμο. Το Ιράν πολεμά το Ισλαμικό Κράτος, αλλά δεν είναι σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών. Η Ρωσία λέει επίσης ότι πολεμά το Ισλαμικό Κράτος, αλλά κυρίως φαίνεται να προσπαθεί να ενισχύσει την κυβέρνηση του προέδρου Μπασάρ αλ-Άσαντ, για τον οποίο ο Ομπάμα έχει πει ότι πρέπει να παραιτηθεί. Στο βαθμό που οι Ηνωμένες Πολιτείες θεώρησαν την τρομοκρατική ομάδα ως ένα περιφερειακό πρόβλημα που μπορεί να περιοριστεί, η συζήτηση θα πρέπει τώρα να αλλάξει. Ο Ομπάμα μπορεί να χρειαστεί να επανεξετάσει τις γραμμές των συμμαχιών του.

«Ειλικρινά, δεν μπορώ να φανταστώ πως δεν αλλάζει την προσέγγισή τους», δήλωσε ο Μάικλ Λίτερ, ο οποίος ήταν ο διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Αντιτρομοκρατίας υπό τον Μπους και τον Ομπάμα. «Όταν δίνεις σε μία τέτοια οργάνωση τόσο μεγάλη ελευθερία κινήσεων και την κυνηγάς τόσο περιστασιακά, δεν θα πρέπει να σου προκαλούν έκπληξη γεγονότα όπως η κατάρριψη του αεροσκάφους».

Ο Μάθιου Όλσεν, ένας άλλος πρώην διευθυντής του κέντρου αντιτρομοκρατίας, είπε ότι ο αριθμός των μεγάλων επιθέσεων θα αναγκάσει τον Λευκό Οίκο να λάβει πρόσθετα μέτρα. «Όλο αυτό ανεβάζει τον πήχη για τις ΗΠΑ και αυξάνει την πίεση στις ΗΠΑ και τη Δύση να ανταποκριθούν πιο επιθετικά», είπε. Η κλιμακούμενη δράση κατά του Ισλαμικού Κράτους ενέχει τους δικούς της κινδύνους. Το ρωσικό αεροπλάνο δέχθηκε επίθεση μετά την παρέμβαση της Μόσχας στη Συρία. Και το Ισλαμικό Κράτος έχει προειδοποιήσει ότι θα εντείνει τις επιθέσεις εναντίον των χωρών που έχουν ενταχθεί στην υπό αμερικανική ηγεσία συμμαχία που το πολεμά στο Ιράκ και τη Συρία.

«Η ταχύτητα των επιχειρήσεων αυξάνεται και στις δύο πλευρές», είπε ο Όλσεν. «Αυξάνουμε τις επιθέσεις μας στη Συρία και το Ιράκ και το ISIS αυξάνει τις δικές του επιθέσεις». Ο βουλευτής Ανταμ Σιφ, επικεφαλής των Δημοκρατικών για την Επιτροπή Πληροφοριών, δήλωσε ότι οι επιθέσεις θα πρέπει να διαλύσουν τις αυταπάτες σχετικά με τη φύση του Ισλαμικού Κράτους. «Θα προσθέσουν μια άλλη αίσθηση του επείγοντος για να το νικήσουν», είπε, «και αυτό θα είναι πολύ δύσκολο να γίνει χωρίς να εξαλειφθεί το καταφύγιό του. Εάν αυτό δεν δημιουργήσει στον κόσμο μια άγρια αποφασιστικότητα για να απαλλαγούμε από αυτή τη μάστιγα, τότε τι μπορεί να το κάνει».

Οι επιθέσεις στο Παρίσι αναπόφευκτα θα θέσουν το ερώτημα εάν πρέπει να κλιμακωθούν οι αμερικανικές και Δυτικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία και το Ιράκ. Ο Ομπάμα έχει εγκρίνει αεροπορικές επιδρομές και έστειλε μικρές ομάδες ειδικών δυνάμεων που ενεργούν ως σύμβουλοι στις ιρακινές στρατιωτικές μονάδες, στους αντάρτες της Συρίας και στους Κούρδους μαχητές. Αλλά έχει αντισταθεί σθεναρά στο ενδεχόμενο μιας πιο εκτεταμένης συμμετοχής των αμερικανικών χερσαίων δυνάμεων, για να αποφευχθεί η επανάληψη αυτών που θεωρεί ως λάθη του πολέμου στο Ιράκ.

Κατά την άποψη του Ομπάμα, οι ΗΠΑ έκανε τα πράγματα χειρότερα μετά την 11η Σεπτεμβρίου από την εισβολή στο Ιράκ και την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν, τροφοδοτώντας ένα ευρύτερο αντι-αμερικανικό μαχητικό κίνημα που τελικά οδήγησε στην άνοδο του Ισλαμικού Κράτους. Ενώ οι επικριτές του τον κατηγορούν που απέσυρε τα αμερικανικά στρατεύματα από το Ιράκ το 2011, αφήνοντας ένα κενό, πιστεύει ότι η μεγαλύτερη συμμετοχή των ΗΠΑ θα οδηγήσει σε ένα ακόμα τέλμα, χωρίς επιτυχία στην επίλυση της σύγκρουσης.

Η Τάουνσεντ και άλλοι είπαν ότι ο Λευκός Οίκος είναι εξαιρετικά απρόθυμος να αναγνωρίσει μια «άβολη αλήθεια»: ότι η απειλή του Ισλαμικού Κράτους εκτείνεται πέρα από τη Μέση Ανατολή και θα μπορούσε εύκολα να οδηγήσει σε μια επίθεση στις Ηνωμένες Πολιτείες παρόμοια με αυτή στο Παρίσι. Μπορεί να υπήρχαν αμφιβολίες για αυτό πριν, αλλά οι αμερικανικές υπηρεσίες το Σάββατο προσπαθούσαν να βεβαιωθούν ότι δεν θα συμβεί κάτι τέτοιο, ψάχνοντας εξονυχιστικά τα αεροσκάφη με προορισμό τις Ηνωμένες Πολιτείες και αναζητώντας πιθανές συνωμοσίες.

Ο Ομπάμα και ο υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι κατέστησαν σαφές σε δηλώσεις τους μετά την επίθεση στο Παρίσι ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα παραμείνουν σταθερά κατά της τρομοκρατίας, ανεξαρτήτως πηγής. Στη Βιέννη, όπου ο Κέρι είχε συνομιλίες για τον συριακό πόλεμο, είπε ότι οι επιθέσεις του Παρισιού θα «σκληρύνουν την αποφασιστικότητά μας» για αντεπίθεση. «Θα δούμε διάφορα», δήλωσε ο Στίβεν Σάιμον, ένας πρώην σύμβουλος του Ομπάμα για τη Μέση Ανατολή. «Αυστηρότεροι έλεγχοι στα σύνορα, πιο εντατική επιτήρηση στις ΗΠΑ και μεγαλύτερη δραστηριότητα στις τοπικές κοινωνίες, με την ελπίδα ότι οι εξτρεμιστές θα καταδοθούν από τους φίλους και την οικογένειά τους. Επίσης, την ενίσχυση της ήδη στενής συνεργασίας με τις ευρωπαϊκές υπηρεσίες πληροφοριών».

Ο Χουάν Κάρλος Θαράτε, ένας πρώην σύμβουλος αντιτρομοκρατίας υπό τον Μπους, δήλωσε ότι η απειλή εξάπλωσης απαιτεί την ανάληψη δράσης σε πολλαπλά μέτωπα. «Στον απόηχο των επιθέσεων στο Παρίσι, τη Βηρυτό και το Σινά, η κυβέρνηση των ΗΠΑ και οι σύμμαχοί της δεν μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι δεν μπορεί να υπάρχει χρόνος για να περιορίσουν αυτή την απειλή - και αντ 'αυτού θα πρέπει να είναι πολύ πιο επιθετικοί στα εδάφη των τρομοκρατών, στις πηγές και στα μυαλά της μουσουλμανικής νεολαίας».

Οι επιθέσεις στο Παρίσι, που ήρθαν τόσο σύντομα μετά τις φονικές επιθέσεις στη γαλλική σατιρική εφημερίδα Charlie Hebdo τον Ιανουάριο, θα αναγκάσουν τους αμερικανούς αναλυτές να αναθεωρήσουν τις υποθέσεις τους σχετικά με την πιθανή απειλή στο εσωτερικό.

Ενώ οι επιθέσεις σε μέρη όπως η Βομβάη, Ινδία, είναι εξαιρετικά συντονισμένες, μεγάλη προσοχή στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει επικεντρωθεί στην δυνατότητα επιθέσεων από «μοναχικούς λύκους», εμπνευσμένες, αν όχι σκηνοθετημένες, από ακραίους στο εξωτερικό, όπως η επίθεση στο Φορτ Χουντ του Τέξας το 2009 ή ο βομβαρδισμός του Μαραθώνιου της Βοστώνης το 2013. «Οι πολλαπλές συντονισμένες επιθέσεις αψηφούν την θεωρία περί μοναχικών λύκων που είχαμε κατασκευάσει», σχολιάζει η Τζουλιέτ Καγιέμ, πρώην βοηθός εσωτερικής ασφάλειας υπό τον Ομπάμα. «Το γεγονός ότι αυτό θα μπορούσε να συμβεί είναι αξιοσημείωτο. Μπορούμε να αντέξουμε τυχαίους τύπους με χαμηλού επιπέδου επιθέσεις και ελάχιστες συνέπειες. Αυτό σημαίνει ότι ο ‘πόλεμος’ που νομίζαμε ότι είχαμε αφήσει ξαναεμφανίστηκε».

Ο Μπρους Χόφμαν, διευθυντής του Κέντρου Μελετών Ασφάλειας στο Georgetown, δήλωσε ότι δεν υπήρξε ποτέ επιλογή μεταξύ μοναχικών λύκων και ξένων εισβολέων. «Η έμφαση στους μοναχικούς λύκους ήταν μέρος του ευσεβούς πόθου ότι το ISIS ήταν καθαρά ένα τοπικό φαινόμενο που θα μπορούσε να περιοριστεί στη Συρία και στο Ιράκ», δήλωσε ο Χόφμαν. Πράγματι, αρχικά θεωρήθηκε την Παρασκευή ότι οι επιθέσεις του Παρισιού πρέπει να είναι έργο της Αλ Κάιντα, μιας ομάδας που παραδοσιακά είχε ευρύτερη εμβέλεια και προσδοκίες από το Ισλαμικό Κράτος.

Το 2010, υπενθύμισε ο Χόφμαν, ο Οσάμα Μπιν Λάντεν κάλεσε τα παρακλάδια της Αλ Κάιντα να οργανώσουν επιθέσεις όπως της Βομβάης τις ευρωπαϊκές πόλεις, αλλά η εντολή του έπεσε στο κενό, επειδή δεν υπήρχε τότε ομάδα που να είναι ικανή για μια τέτοια επιχείρηση. Σήμερα, το Ισλαμικό Κράτος φαίνεται να κάλυψε αυτό το κενό. «Ήθελαν να θεωρούνται μια παγκόσμια τρομοκρατική οργάνωση» σχολιάζει ο Τζον Κοέν, καθηγητής του Πανεπιστημίου Rutgers, ο οποίος ήταν ανώτερος αξιωματούχος της αντιτρομοκρατίας στο Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας μέχρι πέρυσι. «Αν είναι έτσι, έστειλαν ένα ηχηρό μήνυμα ότι είναι».

nytimes.com

Διαβάστε περισσότερα