Πως θα σωθεί η Ευρωζώνη

Του Charles W. Eliot καθηγητού στο Harvard University και υπουργού Οικονομικών των ΗΠΑ επί προέδρου Bill ClintonΜετά τις τελευταίες εξελίξεις, η ευρωπαϊκή οικονομική κρίση έχει μπει σε μια νέα και πιο επικίνδυνη φάση. Εκεί που απλά απειλούσε τις οικονομίες των περιφερειακών χωρών, τώρα απειλεί συστημικά τη νομισματική ένωση, την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση,  και το παγκόσμιο σύστημα οικονομίας.Ας ελπίσουμε πως οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα μπορέσουν να πραγματοποιήσουν μια αποφασιστική αλλαγή πορείας, γιατί ο κόσμος δεν αντέχει άλλο την ανοχή και τον σεβασμό που το ΔΝΤ τους έχει δείξει εδώ και 15 μήνες.Πρώτον, σε φάσεις κρίσης  χρειάζεται να χτιστεί μια συστημική εμπιστοσύνη. Η ΕΚΤ έχει δίκιο στο  ότι δεν θα πρέπει να τιμωρούνται οι ιδιώτες πιστωτές.Δεύτερον, κανένα κράτος δεν θα πρέπει να δημιουργεί τεράστια μακροχρόνια πρωτογενή πλεονάσματα για χάρη των ξένων πιστωτών.Τρίτον, η φερεγγυότητα ή μη ενός κράτους δεν εξαρτάται μόνοι από τα βάρη χρέους που έχει, ούτε από τις εσωτερικές του πολιτικές, αλλά εξαρτάται από τη γενικότερη οικονομική κατάσταση. Τα προβλήματα ρευστότητας, αν δεν αντιμετωπιστούν, οδηγούν σε έλλειψη εμπιστοσύνης. Αυτό που συνέβη στην Ελλάδα, στη Πορτογαλία, και στην Ιρλανδία είναι ότι ενώ ήταν φερέγγυες με τα επιτόκια κοντά ή πιο χαμηλά από την ονομαστική ετήσια ανάπτυξή τους, μόλις αυτά ανέβηκαν, δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στις αυξημένες υποχρεώσεις. Κάτι παρόμοιο αρχίζει να συμβαίνει  στην Ισπανία και στην Ιταλία.Εν ολίγοις, ο συνεχής δημόσιος δανεισμός σε χώρες που δεν έχουν πρόσβαση στις αγορές με φυσιολογικά επιτόκια, δεν είναι βιώσιμη μέθοδος. Τα δάνεια αυτά δεν θα μπορέσουν ποτέ να αποπληρωθούν, και η αποθάρρυνση των ιδιωτικών κεφαλαίων σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει και η αναγκαία ανάπτυξη. Το να επιμένουν οι πολιτικοί της ΕΕ ότι με τα σημερινά επιτόκια οι χρεωμένες χώρες θα καταφέρουν να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, απλά υπονομεύει την εμπιστοσύνη των αγορών. Όσο συνεχίζει ο δανεισμός, τόσο αυξάνεται η ανάγκη αναδιαρθρώσεων. Αυτό που χρειάζεται είναι μια θεμελιώδης αλλαγή στάσης. Θα πρέπει να επιδιωχθεί η ανάπτυξη, να αποφευχθούν τα συστημικά ρίσκα, και να επανέλθει η αξιοπιστία, αντί απλά να γίνονται προσπάθειες αποτροπής της καταστροφής. Η Ελλάδα, η Ιταλία, και η Ιρλανδία πρέπει να ανακουφιστούν, και αυτό απαιτεί αυξημένες προσπάθειες από πλευράς του ευρωπαϊκού κέντρου.Οι αρχές της ΕΕ θα πρέπει να επαναδιατυπώσουν τη δέσμευσή τους για αλληλεγγύη, για την συνέχιση της νομισματικής ένωσης, και να αναγνωρίσουν πως η οποιαδήποτε αποτυχία δεν είναι αποδεκτή. Πρέπει να υπάρξει πολιτική συναίνεση για να υπάρξει και οικονομική λύση.Πρώτον, τα επιτόκια κρατικού δανεισμού θα πρέπει να μειωθούν σε κοινά αποδεκτά ευρωπαϊκά επίπεδα. Μια χρεοκοπία κράτους δεν είναι αποδεκτή, οπότε γιατί να υπάρχουν υψηλά σπρεντς που απλά συντελούν στο ενδεχόμενο μιας χρεοκοπίας κράτους;Δεύτερον, τα κράτη που αντιμετωπίζουν οριακά ή υψηλά επιτόκια δανεισμού, θα πρέπει να εξαιρούνται από τη συμμετοχή τους στις οικονομικές διασώσεις. Δεν χρειάζεται όσοι βρίσκονται