Τι σημαίνει η απόπειρα πραξικοπήματος στην Τουρκία για τον συριακό πόλεμο

Τo αντιπραξικόπημα του Ερντογάν αποδυναμώνει τους αντάρτες της Συρίας, καθώς η Τουρκία στρέφεται σε εσωτερικά θέματα.

Οι αντάρτες της Συρίας που ψάχνουν την σωτηρία στους ουρανούς, έχουν συνηθίσει να βλέπουν να βρέχει ρωσικές επιθέσεις και συριακές βόμβες βαρελιού αντ' αυτού. Αλλά τουλάχιστον μπορούσαν να υπολογίζουν σε συμπαράσταση και στήριξη από τα τουρκικά σύνορα. Μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, αυτό είναι μάλλον αμφίβολο.

Ο διοικητής του δεύτερου στρατού, που ήταν επιφορτισμένος με τη διασφάλιση των νότιων συνόρων της

Τουρκίας, είναι στη φυλακή, λέει ένας βετεράνος Τούρκος σχολιαστής. Το ίδιο και οι περισσότεροι από τους διοικητές των μονάδων μάχης στα σύνορα της Συρίας. (Είναι ανάμεσα στους περισσότερους από 100 στρατηγούς και ναυάρχους και στα 9.000 προσωπικό ασφαλείας που συνελήφθησαν μετά την απόπειρα πραξικοπήματος). Καθώς ο Ερντογάν έχει εστιάσει στον εσωτερικό εχθρό, έχει προσπαθήσει να καταστείλει ό,τι εκκολάπτεται, κλείνοντας σε τακτά χρονικά διαστήματα το συνοριακό πέρασμα Μπαμπ αλ-Χάουα, μέχρι σήμερα μια προνομιακή οδό ανεφοδιασμού στα εδάφη που έχει καταλάβει η σουνιτική αντιπολίτευση στη Συρία. "Βλέπουμε μια πιο εσωστρεφή στάση", λέει ο σχολιαστής. "Η ικανότητα του στρατού να προβάλει την δύναμη της Τουρκίας σε περιφερειακό επίπεδο έχει υπονομευθεί".

Η ύφεση στις σχέσεις της Τουρκίας με την Αμερική, η οποία φιλοξενεί τον Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο ο Ερντογάν κατηγορεί ότι σχεδίασε το πραξικόπημα, διασπά επίσης την εξωτερική συμμαχία που στηρίζει τους αντάρτες της Συρίας. Ενοχλημένος από το άσυλο της Αμερικής στον Γκιουλέν, ο Ερντογάν διέκοψε προσωρινά την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας στο Ιντσιρλίκ, μια μεγάλη αεροπορική βάση, διακόπτοντας και τον υπό αμερικανική ηγεσία βομβαρδισμό του Ισλαμικού Κράτους. Οι ιδιωτικές αμερικανικές εταιρείες που εδρεύουν κοντά στα σύνορα της Τουρκίας με τη Συρία, που έχουν συμφωνήσει για την επέκταση της "μη θανατηφόρας" υποστήριξης στους αντάρτες της Συρίας, αναρωτιούνται αν θα τους πάρει και αυτούς η μπάλα. Τόσο η Τουρκία όσο και η Αμερική, για διαφορετικούς λόγους, τώρα φαίνεται να αλλάζουν τις εκτιμήσεις τους για την έκβαση του πολέμου. Και οι δύο αναζητούν μια λειτουργική σχέση με τη Ρωσία, τον βασικό σπόνσορα του Μπασάρ αλ-Άσαντ, του Προέδρου της Συρίας τον οποίο οι αντάρτες είχαν ορκιστεί να ανατρέψουν. "Έχουμε ποντάρει τα πάντα στην αλλαγή του καθεστώτος", λέει ένας σκυθρωπός εκπρόσωπος του Ελεύθερου Συριακού Στρατού, της συντονιστικής ομάδας που κρατά το Ανατολικό Χαλέπι, το μεγαλύτερο αστικό κέντρο που είναι ακόμη στα χέρια της αντιπολίτευσης. "Αντ' αυτού τα πάντα έχουν αλλάξει, εκτός από το καθεστώς".

Και ενώ η διεθνής υποστήριξη για τους αντάρτες υποχωρεί, η εξωτερική υποστήριξη για το καθεστώς ενισχύεται. Η Ρωσία συνεχίζει να κυριαρχεί στις εναέριες δυνάμεις, παρά τις υποσχέσεις για απόσυρση. Το Ιράν και οι δορυφόροι του, οι οποίοι περιλαμβάνουν την νότια παραστρατιωτική οργάνωση του Λιβάνου, τη Χεζμπολάχ, στηρίζουν τα εξαντλημένα στρατεύματα του καθεστώτος στο έδαφος. Δύο ημέρες αφού το στρατιωτικό κατεστημένο της Τουρκίας ξεκίνησε το πραξικόπημα, δυνάμεις συμμαχικές με την κυβέρνηση της Συρίας παγίωσαν τις θέσεις τους στο Καστέλο, την τελευταία δίοδο εφοδιασμού στο Ανατολικό Χαλέπι, επιβάλλοντας μια πλήρη πολιορκία στο θύλακα της αντιπολίτευσης. Τέσσερις επιπλέον νοσοκομεία και μια τράπεζα αίματος χτυπήθηκαν από εναέριες δυνάμεις στις 23 Ιουλίου. "Πού είναι κόκκινες γραμμές σας, κύριε Ερντογάν;" ρωτάει ένας εξόριστος Σύρος πολιτικός στη Γκαζιαντέπ, την πύλη της Τουρκίας με τη Συρία. "Φαίνεται ότι η Τουρκία δεν έχει πλέον μια μακροπρόθεσμη στρατηγική στη Συρία".

Αντίθετα, οι δυνάμεις του καθεστώτος επευφημούν το χάος της Τουρκίας. Στη Δαμασκό, στρατιώτες σε κυβερνητικά σημεία ελέγχου χαιρέτησαν την είδηση του πραξικοπήματος με εκρήξεις εορταστικών πυρών. Στους δέκα σχεδόν μήνες από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε τους εναέριους βομβαρδισμούς της προς υποστήριξη του Άσαντ, οι αντάρτες της Συρίας έχουν χάσει μεταξύ μισού και ενός τρίτου του εδάφους τους, λέει ένας σύριος αξιωματούχος της αντιπολίτευσης από τη νότια Τουρκία. Νότια της Δαμασκού, δυνάμεις του Άσαντ έχουν καταλάβει τα χωράφια γύρω από τη Νταράγια, αφήνοντας τον πληθυσμό της να πεθαίνει από την πείνα και οδηγώντας τους μαχητές στα πρόθυρα της ήττας μετά από σχεδόν τέσσερα χρόνια πολιορκίας. Στην Γκούτα, ένα άλλο προάστιο της Δαμασκού όπου οι αντάρτες έχουν επίσης χάσει εδάφη, το καθεστώς προσφέρει στους επαναστάτες λεωφορεία για να φύγουν με ασφάλεια εφόσον παραδοθούν. Φαίνεται ότι τώρα εφαρμόζει την ίδια τακτική με το ανατολικό Χαλέπι, αφού μία αντεπίθεση, στην οποία σκοτώθηκαν περίπου 200 αντάρτες, απέτυχε να ανοίξει ξανά τον δρόμο. Ο Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών αναμένει ότι τα αποθέματα τροφίμων θα αρχίσουν να τελειώνουν μετά από ένα μήνα. Τα δεινά της πόλης, λέει αξιωματούχος του Ερυθρού Σταυρού, είναι "καταστροφικά και συντριπτικά".

Κάποιοι εξακολουθούν να ελπίζουν για μια αλλαγή. Οι μαχητές στο Χαλέπι λένε ότι εδώ και καιρό ανέμεναν μια πολιορκία και έχουν προμήθειες. Με τη βοήθεια της Τζαμπχάτ αλ-Νούσρα, συνεργάτιδα της Αλ Κάιντα, υποστηρίζουν ότι θα μπορούσαν να κόψουν τον δρόμο προς το Δυτικό Χαλέπι που κρατούν δυνάμεις του καθεστώτος και να επιβάλουν την δική τους πολιορκία. (Αν και το δυτικό μέρος που κρατείται από το καθεστώς φιλοξενεί το μεγαλύτερο μέρος των υπόλοιπων ανθρώπων 1,4 της πόλης, οι φοιτητές που διαφεύγουν από το πρώην οικονομικό κέντρο της Συρίας προς την Τουρκία λένε ότι στην περιοχή έχουν καταρρεύσει οι υπηρεσίες και δεν έχει τρεχούμενο νερό ή ηλεκτρικό ρεύμα). Ελάχιστοι αντάρτες υποστηρίζουν ότι, στο πλαίσιο του αντιπραξικοπήματος, ο Ερντογάν ίσως ακόμα να προβάλει την σουνιτική θριαμβολογία του στο εξωτερικό και να έρθει να τους σώσει. Αλλά μεταξύ των εξόριστων ηγετών στην Γκαζιαντέπ και των Αμερικανών που συντονίζουν την υλικοτεχνική υποδομή τους, η διάθεση είναι απελπιστική. "Το παιχνίδι τελείωσε [για τους αντάρτες της Συρίας] ήδη", λέει ένας.

economist.com

Διαβάστε περισσότερα