Τιτάνες της τεχνολογίας ετοιμάζονται να μπουν στην πολιτική αρένα

Ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ και άλλοι ηγέτες κολοσσών του διαδικτύου συνασπίζονται για να πετύχουν τον εκσυγχρονισμό του πλαισίου της έρευνας και τεχνολογίας. Τι επιδιώκουν όμως πραγματικά; Οι αναλυτές προειδοποιούν ότι οι αξίες τους διαφέρουν από αυτές του μέσου Αμερικανού, γράφει ο Paul Harris στον Guardian.

Μια μέρα τον περασμένο μήνα περίπου 40 θορυβώδεις διαδηλωτές συγκεντρώθηκαν

έξω από το σπίτι του συν-ιδρυτή του Facebook Μαρκ Ζάκερμπεργκ στο Palo Alto της Silicon Valley, στην Καλιφόρνια. Φώναζαν συνθήματα και κρατούσαν πλακάτ, ενώ μια μικρή, επίλεκτη ομάδα ανθρώπων έφτανε με τα κομψά και σπορ αυτοκίνητά της και έμπαινε μέσα στην σχετικά μικρή κατοικία, όπου ζει ο δισεκατομμυριούχος με τη σύζυγό του, Πρισίλα Τσαν.

Θα πρέπει να ήταν μια πρωτόγνωρη εμπειρία για τον 28χρονο Ζάκερμπεργκ, του οποίου η θέση ως επικεφαλής του Facebook είναι πιο πιθανό να εμπνεύσει θαυμασμό ή περιέργεια στους Αμερικανούς και όχι οργή. Αλλά αυτό δεν ήταν ένα συνηθισμένο κόμμα. Ήταν ο πρώτος πολιτικός έρανος και η επιλογή ενός υποψηφίου προσέλκυσε το ενδιαφέρον: ήταν ο Ρεπουμπλικάνος κυβερνήτης του New Jersey, Κρις Κρίστι. Υπό το βλέμμα των διαδηλωτών, μεγαλοστελέχη των Ρεπουμπλικάνων όπως η Κοντολίζα Ράις κατέφτασαν για να αποτίσουν φόρο τιμής –και για να υπογράψουν τσεκ- σε έναν κυβερνήτη που έχει εκφραστεί κατά του γάμου των ομοφυλοφίλων και ενάντια στο θέμα της αύξησης των φόρων για τους πλούσιους, ενώ παράλληλα ξεκίνησε μια σταυροφορία εναντίον του συνδικάτου εκπαιδευτικών στην πολιτεία του.

Ο έρανος ήταν μόνο μία από τις κινήσεις του Ζάκερμπεργκ για να μπει στην πολιτική. Αυτή την εβδομάδα, η Wall Street Journal ανέφερε ότι είχε βοηθήσει να οργανώσουν μια πολιτική ομάδα, μαζί με άλλους κορυφαίους ηγέτες της τεχνολογίας. Η ανώνυμη οργάνωση θα ασκήσει πιέσεις για μεταρρυθμίσεις σε θέματα όπως η μετανάστευση, η επιστημονική έρευνα και η εκπαίδευση. Η εφημερίδα ανέφερε ότι είχε συγκεντρώσει εκατομμύρια δολάρια από τους δωρητές και είχε αρχικό στόχο τα 50 εκατ. δολάρια.

Επικίνδυνο πολιτικό μείγμα;

Πρόκειται για μια αξιοσημείωτη, αλλά και αναπόφευκτη, εξέλιξη. Ο τομέας της τεχνολογίας που έχει ξεπηδήσει από τη Silicon Valley και άλλα κέντρα ανάπτυξης στις ΗΠΑ έχει εξελιχθεί σε μια πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων βιομηχανία, οι κορυφαίες εταιρείες της οποίας – όπως η Google, το Facebook και το Twitter – έχουν αναδιαμορφώσει τον τρόπο ζωής μας. Καθώς μεγαλώνουν σε δύναμη και επιρροή, ήταν αναπόφευκτο να μπουν στην πολιτική, επιδιώκοντας να αλλάξουν τις πολιτικές και να κερδίσουν συμμάχους σε όλο το πολιτικό φάσμα. Στις μεγάλες πετρελαϊκές, φαρμακευτικές, καπνοβιομηχανίες και τράπεζες, τώρα μπορείτε μα προσθέσετε και την τεχνολογία. Αυτό εγείρει ένα σημαντικό ερώτημα που σπάνια θέτουμε: καθώς όλο και περισσότερο επιδιώκουν να διαμορφώσουν την αμερικανική πολιτική, τι θέλουν οι τιτάνες της τεχνολογίας; Η Kate Losse πιστεύει ότι η ερώτηση χρειάζεται πολλή προσοχή. Κάτι ξέρει. Ήταν μια από τις πρώτες υπαλλήλους του Facebook και προβιβάστηκε στην συγγραφέα των ομιλιών του Ζάκερμπεργκ πριν από αποχωρήσει για να γράψει ένα βιβλίο για τις εμπειρίες της, το «The Boy Kings».

Φαίνεται ότι το βιβλίο της είχε πολύ εύστοχο τίτλο και οι πρόσφατες εξελίξεις της τεχνολογίας στον πολιτικό κόσμο, κυρίως η δημιουργία μιας καλά χρηματοδοτούμενης πολιτικής οργάνωσης, είναι ίσως μόνο η κορυφή του παγόβουνου. «Το γεγονός ότι υπάρχει αυτή η εξέλιξη δείχνει ότι υπάρχει ένα πολιτικό σχέδιο», είπε η Losse. «Γι ‘αυτό είναι σημαντικό να κάνετε ερωτήσεις τώρα. Διαφορετικά, θα μπορούσαμε να ξυπνήσουμε μια μέρα και να διαπιστώσουμε ότι υπάρχει ένα ολόκληρο σύστημα που δεν συνειδητοποιήσαμε ότι έρχεται».

Όπως συμβαίνει και με κάθε μεγάλη βιομηχανία, τα άτομα που εμπλέκονται στη Silicon Valley έχουν πολιτικές απόψεις για όλα τα θέματα. Αλλά σε γενικές γραμμές, είναι συχνά ένα μίγμα κοινωνικού φιλελευθερισμού και ελεύθερης αγοράς. Είναι ένας κόσμος όπου οι άνθρωποι είναι ευχαριστημένοι με την εθνοτική πολυμορφία και τις σεξουαλικές ελευθερίες, αλλά δύσπιστοι ως προς μιας μεγάλη κυβέρνηση και βλέπουν τον «ηρωικό επιχειρηματία» ως ένα φιλόδοξο ιδανικό. Πρόκειται για μια πολιτική κουλτούρα που χρωστά στην φιλελεύθερη συγγραφέα και φιλόσοφο Έιν Ραντ, η οποία κήρυξε ότι η ιδιοτέλεια της ελεύθερης αγοράς ήταν το μέλλον και το χέρι της κυβέρνησης ήταν μάλλον ένα άχρηστο βάρος στη δημιουργικότητα.

Για πολλούς, αυτές οι πεποιθήσεις, στα πολύ μικρά, πολύ πλούσια και πολύ ισχυρά μυαλά της Silicon Valley, θα μπορούσαν να είναι ένα επικίνδυνο μείγμα.

Η ημερήσια διάταξη

Μέρος της ημερήσιας διάταξης μπορεί να δει κανείς στα θέματα και στους πολιτικούς που επιδιώκει να υποστηρίξει η βιομηχανία. Για παράδειγμα, ασκεί επιθετικές πιέσεις για να χαλαρώσουν οι νόμοι για τη μετανάστευση σε όσους έχουν υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Αυτό μπορεί να είναι, μπορεί και να μην είναι καλή πολιτική, αλλά ως ένα σύστημα αξιών δεν είναι το όραμα της ισότητας αυτού του είδους στο οποίο ιδρύθηκε η Αμερική. Είναι αντικατάσταση της λαχτάρας των μαζών για ελευθερία, με μια ελίτ που έχει διδακτορικά. Αυτό μπορεί να ταιριάζει με το σύστημα πεποιθήσεων των ανθρώπων της τεχνολογίας, αλλά όχι τόσο στα μέλη των συνδικάτων, την εργατική τάξη και τα εκατομμύρια των Αμερικανών που παλεύουν με τα υψηλά επίπεδα ανεργίας. «Με το να συνδεθεί προσωπικά με αυτά τα θέματα ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ δείχνει ότι είναι νέος, αφελής και αλαζόνας», σχολιάζει ο Paul Argenti, καθηγητής επικοινωνίας στη σχολή επιχειρήσεων Tuck του Ντάρτμουθ.

Ο τρόπος που ο τομέας επιδιώκει να ασκήσει εξουσία είναι κάθε άλλο παρά πολιτικά αφελής και παλιομοδίτικος. Τα αφεντικά της τεχνολογίας ρίχνουν εκατομμύρια δολάρια στα λόμπι των επιχειρήσεων. Επίσης, στηρίζουν μια τάση. Συνολικά, το ποσό που δαπανάται στα λόμπι σε όλες τις βιομηχανίες έχει μειωθεί από το 2010 και ο αριθμός των ομάδων πίεσης στην Ουάσιγκτον έχει αρχίσει να μειώνεται από το 2007. Αλλά όχι στην τεχνολογία. Ο τομέας έχει αυξάνεται κάθε χρόνο από το 2009, με τη συμμετοχή όλο και πιο μεγάλων επιχειρήσεων που ρίχνουν εκατομμύρια δολάρια περισσότερα.
Η Google είναι η κορυφαία εταιρεία στον τομέα της και έχει προσλάβει πρώην κορυφαίους πολιτικούς – όπως ο πρώην γερουσιαστής Richard Gephardt και η Susan Molinari, πρώην μέλος του Κογκρέσου – να αγωνιστούν για τα συμφέροντά της. Το Facebook έχει ασκήσει πιέσεις στους λογαριασμούς σχετικά με το απόρρητο, που επιδιώκουν να προστατεύσουν το επιχειρηματικό μοντέλο της αξιοποίησης του περιεχομένου και των δεδομένων των χρηστών του, ως έναν τρόπο μάρκετινγκ για τους διαφημιστές. Έχει επίσης προσλάβει έναν πρώην γερουσιαστή, ς επί του σκάφους, τον John Shadegg.

Τα στελέχη ανώτερης τεχνολογίας πολιορκούν επίσης τους πολιτικούς. Ο Ζάκερμπεργκ και ο διευθύνων σύμβουλος της Google Ερικ Σμιντ ήταν δύο από τους δεκάδες τιτάνες τεχνολογίας που παραβρέθηκαν σε ένα ιδιωτικό δείπνο με τον Μπαράκ Ομπάμα το 2011. Σε ένα διάγγελμά του, ο Ομπάμα κατονόμασε το Facebook και το Google ως τους φυσικούς κληρονόμους στις μεγάλες βιομηχανικές καινοτομίες της Αμερικής. Η Chief Operating Officer του Facebook Σέριλ Σάντμπεργκ μόλις δημοσίευσε ένα βιβλίο με στόχο τη δημιουργία ενός κοινωνικού κινήματος των γυναικών στο γραφείο. Καλύπτει επίσης τον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα, αφού εργάστηκε ως ανώτερος υπάλληλος στο Υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι επαφές της για το βιβλίο περιλαμβάνουν ακόμη πολλά ισχυρά κυβερνητικά στελέχη.

Το καλό προφίλ

Οι παρατηρητές λένε ότι αυτό είναι ένα δοκιμασμένο μοντέλο για κάθε μεγάλη βιομηχανία. «Ακολουθούν τον ίδιο οδηγό όπως όλοι οι άλλοι και αυτό σημαίνει πολλά λεφτά. Θα διαπιστώσετε ότι σπάνια μια μεγάλη εταιρεία ξοδεύει πολλά χρήματα, εκτός και αν πρόκειται να προστατεύσει τα εμπορικά της συμφέροντα». δήλωσε η Sheila Krumholz, διευθύντρια του Κέντρου Πολιτικής Ανταπόκρισης, μια ομάδα που παρακολουθεί τη δύναμη του χρήματος στην πολιτική σκηνή των ΗΠΑ.

Ωστόσο, η τεχνολογία προσπάθησε να εμφανιστεί διαφορετικά. Το άτυπο μάντρα της Google, «Να μην είσαι κακός», έχει βοηθήσει να επεξεργαστεί την εικόνα της ως μια κοινωνικά υπεύθυνη εταιρεία, στην οποία θα ήταν διασκεδαστικό να εργάζεσαι. Το Facebook πλασάρεται απλά ως ένας τρόπος σύνδεσης των ανθρώπων.

Οι υπέρμαχοι του Twitter υποστηρίζουν ότι η εταιρεία συνέβαλε στην πτώση των δικτατοριών της αραβικής άνοιξης. Οι λεγεώνες των οπαδών της Apple πιστεύουν ότι τα κομψά αγαπημένα τους προϊόντα κάνουν τον κόσμο καλύτερο – και πολύ πιο ευχάριστο αισθητικά.

Αλλά οι επικριτές βλέπουν ότι η ευτυχισμένη και χαρούμενη δημόσια εικόνα είναι ένας πιθανός Δούρειος ίππος, που κρύβει σε μια υπερ- ισχυρή βιομηχανία την επιδίωξη του προσωπικού συμφέροντος. Το Facebook, η Google, το Twitter και γύρω στο ένα εκατομμύριο άλλες εταιρείες που βασίζονται στο Διαδίκτυο μπορεί να είναι διασκεδαστικές και εύκολες και να κάνουν τη ζωή μας καλύτερη, αλλά τα εμπορικά τους συμφέροντα είναι τόσο πραγματικά όσο και κάθε εταιρείας πετρελαίου, άμυνας, ή τράπεζας.

«Υπήρξε μια περίοδος μέλιτος», δήλωσε η Krumholz. «Αλλά θα μπορούσε να αρχίσει να φθίνει. Έχουν τα ίδια επιχειρηματικά συμφέροντα, όπως οποιοσδήποτε άλλος». Εκτός βέβαια από το γεγονός ότι είναι σε ακόμη μεγαλύτερη κλίμακα. Τα προϊόντα άλλων μεγάλων βιομηχανιών δεν διαμορφώνουν τις ζωές των ανθρώπων με τον τρόπο που το κάνουν οι μηχανές αναζήτησης και οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης. Η Google και το Facebook και το Twitter δεν έχουν δημιουργήσει νέα προϊόντα που ξεχωρίζουν μόνο όπως ένα αυτοκίνητο ή ένα νέο σπίτι. Έχουν δημιουργήσει πράγματα που εισβάλλουν σε κάθε άλλη πτυχή της οικονομίας και του πολιτισμού μας. Αυτό είναι ένα διαφορετικό επίπεδο εξουσίας.

Η Losse το έχει βιώσει και αυτό. Όταν δούλευε με τον Ζάκερμπεργκ, λέει ότι συχνά ο ιδρυτής του έβλεπε το Facebook σα να γίνεται ένας αντίπαλος με τα εθνικά κράτη στο μέλλον. «Οι εταιρείες πάνω από χώρες» έλεγε στις συνεδριάσεις. Όταν μιλάει ο Ζάκερμπεργκ για ένα «έθνος του Facebook», δεν είναι ένας ξερός λόγος μάρκετινγκ: το εννοεί. «Διαπραγματεύονται την ίδια τη φύση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Είναι πάρα πολύ μέσα στη ζωή των ανθρώπων. Μην μπερδεύετε αυτές τις εταιρείες με τη διασκέδαση. Αυτές δεν θεωρούν τους εαυτούς τους με αυτό τον τρόπο», σχολιάζει η Losse.

guardian